Özet
Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump tarafından Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook'un görevden alınması ve yeni tarife tehditleri sonrası risk iştahında belirgin bir zayıflama gözleniyor. Fed'in para politikası yönü ve ticari gerilimlere ilişkin belirsizlikler yatırımcıların gündeminin üst sıralarında yer alıyor.
Trump'ın Cook kararı ve Fed bağımsızlığına ilişkin endişeler
Trump, sosyal medya paylaşımında Fed yasasının kendisine tanıdığı yetkilere atıfta bulunarak Lisa Cook'un Fed Yönetim Kurulu üyeliğinden alındığını duyurdu. Trump, Cook'un bazı mortgage sözleşmelerinde yanlış beyanlarda bulunmuş olabileceğine dair yeterli neden olduğunu öne sürerek, iki hafta arayla iki farklı mülkün birincil ikametgahı olacağına dair taahhüt verdiği belgeleri imzaladığını iddia etti.
Analistler, bu kararın Fed'in bağımsızlığı konusunda endişeleri artırdığını ve uzun süredir hükümet ile merkez banka arasındaki politika anlaşmazlığına ilişkin ilk somut müdahale olarak algılandığını belirtti. Kararın piyasa fiyatlamaları üzerinde etkili olduğu vurgulandı.
Tarife tehditleri ve küresel ticaret riskleri
Tarife cephesinde Trump, dijital hizmet vergisi uygulayan ülkelere bu uygulamaları kaldırmadıkları takdirde ek tarifeler uygulayacağını ve ABD'nin yüksek korumalı teknoloji ile çip ihracatına kısıtlamalar getirebileceğini açıkladı. Trump ayrıca Çin'e yönelik mıknatıs ithalatı eleştirisinde bulunarak aksi durumda yüzde 200 düzeyinde gümrük vergisi veya benzeri önlemler uygulanabileceğini belirtti.
Güney Kore ziyareti bağlamında, Trump dün Oval Ofis'te ağırladığı Lee Jae Myung ile yaptığı görüşmede Güney Kore ürünlerine uygulanan yüzde 15'lik gümrük tarifesi anlaşmasının değişmeden kalacağını vurguladı. Ayrıca, Ukrayna ile anlaşma sağlanmaması halinde Rusya'ya yönelik ağır yaptırımlar uygulanacağına dair uyarısını yineleyerek, "Gelecek bir iki hafta içinde ne olacağını göreceğiz, (anlaşma olmazsa) o zaman çok güçlü bir şekilde müdahale edeceğim." dedi.
Piyasa tepkileri
ABD piyasaları
New York Borsası'nda yeni tarife tehditleri ve Fed ile ilgili gelişmeler etkisiyle satış ağırlıklı bir seyir izlendi. S&P 500 yüzde 0,43, Nasdaq yüzde 0,22 ve Dow Jones yüzde 0,77 değer kaybetti. Endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı.
Piyasalar kapandıktan sonra gelen Cook'a yönelik karar varlık fiyatlamalarını etkiledi. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 3 baz puan yükselişle yüzde 4,31 seviyesine çıktı. Altının ons fiyatı Fed bağımsızlığına dair endişelerle yüzde 0,3 artışla 3.377 dolar civarında işlem görüyor.
Dolar endeksi dün günü yüzde 0,6 yükselişle 98,3 seviyesinde tamamlarken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 98,4 seviyesinde bulunuyor. Brent petrol varil fiyatı yüzde 0,4 düşüşle 67,9 dolar seviyesinde işlem görüyor.
Avrupa piyasaları
Avrupa borsalarında dün satış ağırlıklı bir seyir öne çıktı ve yeni işlem gününde ABD'deki gelişmelere paralel olarak endeks vadeli kontratlar negatif seyrediyor. Avro Bölgesi, özellikle imalat sanayi aktivitesindeki düşüş nedeniyle büyüme açısından kırılgan bir görünüm sergiliyor ve ticari gelişmelerden olumsuz etkilenme riski yüksek.
Dün Almanya'da DAX 40 yüzde 0,4, İtalya'da FTSE MIB 30 yüzde 0,2 ve Fransa'da CAC 40 yüzde 1,6 düştü. Bugün makro takvimde sakin bir seyir bekleniyor.
Asya piyasaları
Asya borsalarında da tarife tehditleri sonrası negatif bir seyir gözlendi. Trump'ın Çin'in mıknatıs ihracatına yönelik eleştirileri ticaret geriliminin yeniden tırmanabileceği endişesini artırırken, Çin tarafından konuya ilişkin henüz resmi bir yanıt gelmedi.
Japonya'da temmuz ayı hizmet enflasyonu yıllık bazda yüzde 2,9 ile beklentilerin altında kaldı. Bu verilerle kapanışa yakın Nikkei 225 yüzde 0,9, Çin'de Şanghay bileşik yüzde 0,2, Hong Kong'da Hang Seng yüzde 0,2 ve Güney Kore'de KOSPI yüzde 0,9 değer kaybetti.
Borsa İstanbul
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi dün alış ağırlıklı seyre rağmen günü yüzde 0,93 artışla 11.477,80 puanla kapanış rekoru tazeledi; gün içi en yüksek seviye 11.519,64 puan olarak kaydedildi. VİOP'ta BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,23 azalışla 12.744,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL dün günü yüzde 0,1 artışla 40,9920'den kapatırken, bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,0150 seviyesinden işlem görüyor. Analistler teknik olarak BIST 100'de 11.500 ve 11.600 seviyelerini direnç; 11.400 ve 11.300 puanları destek konumunda değerlendiriyor.
Bugün izlenecek veriler
10:00 Türkiye — Ağustos ayı sektörel enflasyon beklentileri
15:30 ABD — Temmuz ayı dayanıklı mal siparişleri
16:00 ABD — Haziran ayı konut fiyat endeksi
17:00 ABD — Ağustos ayı Richmond Fed imalat sanayi endeksi
17:00 ABD — Ağustos ayı New York Fed tüketici güven endeksi
Gün içinde görülebilecek ek volatilite, hem Fed ile ilgili gelişmelerin hem de tarife açıklamalarının piyasalar üzerindeki etkisinin sürebileceğine işaret ediyor.
