Küresel piyasalarda öncelik ABD istihdam verilerinde
Küresel piyasalarda geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, gelecek hafta yatırımcıların odağı ABD'de açıklanacak kritik istihdam verilerine çevrildi. ABD'de açıklanacak verilerin, Fed'in politika kararlarında belirleyici olacağı değerlendiriliyor.
ABD'de tarifeler ve makro veri görünümü
ABD Başkanı Donald Trump 1 Ekim'den itibaren uygulanacak yeni gümrük vergisi oranlarını duyurdu. Buna göre, ithal ilaçlar için yüzde 100, mutfak ve banyo dolapları için yüzde 50, döşemeli mobilyalar için yüzde 30 ve ağır kamyonlar için yüzde 25 tarife uygulanacak.
Ekonomik veriler geçen hafta karmaşık bir resim ortaya koydu: ABD ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde güçlü tüketici harcamaları ve yatırımların etkisiyle yüzde 3,8 büyüyerek beklentilerin üzerinde performans gösterdi. İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 20 Eylül ile biten haftada 218 bine geriledi. Fed'in enflasyon göstergesi olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi ağustosta yıllık bazda yüzde 2,9 artış kaydetti.
Fed iletişimi ve piyasa beklentileri
Fed Başkanı Jerome Powell geçen hafta tarife kaynaklı enflasyon etkilerinin sınırlı süreli olacağını belirterek, "Fiyat seviyesindeki bu tek seferlik artış muhtemelen birkaç çeyreğe yayılacak ve bu dönemde biraz daha yüksek bir enflasyon olarak kendini gösterecektir." dedi. Powell, mevcut politika duruşunu "orta derecede kısıtlayıcı" olarak nitelendirdi.
Para piyasalarında Fed'in faiz indirimi beklentileri, güçlü büyüme verileri sonrası zayıfladı. Ekim ayında 25 baz puan indirim ihtimali yüzde 89 olarak fiyatlanırken, aralık toplantısındaki indirim olasılığı yüzde 63'e geriledi.
Piyasaların tepki ve performansı
New York borsasında geçen hafta satıcılı bir seyir görüldü; haftalık bazda S&P 500 yüzde 0,31, Nasdaq yüzde 0,65 ve Dow Jones yüzde 0,15 değer kaybetti. ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,19 seviyesinden kapattı.
Emtia piyasasında ons altın haftayı yüzde 2 artışla 3.760 dolarda tamamladı; haftalık en yüksek seviye 3.791,10 dolar seviyesine yükseldi. Gümüş onsu haftayı yüzde 6,9 yükselişle 46,1 dolarda kapatırken, Brent petrol varili yüzde 3,9 primle 68,7 dolar oldu. Dolar endeksi haftayı yüzde 0,5 artışla 98,2 seviyesinden kapadı.
Önümüzdeki veri takvimi (29 Eylül ile başlayan hafta)
Pazartesi: bekleyen konut satışları. Salı: New York Fed tüketici güven endeksi, JOLTS açık iş sayısı. Çarşamba: ADP özel sektör istihdamı ve imalat sanayi PMI. Perşembe: dayanıklı mal siparişleri, fabrika siparişleri, haftalık işsizlik maaşı başvuruları. Cuma: tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve hizmet sektörü PMI verileri açıklanacak.
Avrupa: enflasyon verileri ve jeopolitik riskler izleniyor
Avrupa borsaları geçen hafta pozitif seyrederken, bölgedeki jeopolitik gelişmeler yakından takip edildi. Gelecek hafta Avro Bölgesi ve Almanya'da açıklanacak enflasyon verileri yatırımcıların odağında olacak.
Rusya'nın Estonya ve Polonya hava sahası ihlalleri sonrası bölgedeki gelişmeler ve lider açıklamaları izlendi. Donald Trump Avrupa ülkelerinin Rusya'dan petrol ve doğal gaz almaması gerektiğini savunurken, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Avrupa'nın 2027'ye kadar Rus fosil yakıtları kullanımını tamamen sonlandıracağını bildirdi. Von der Leyen ayrıca 19. yaptırım paketi ile Rusya'ya baskının artırılacağını ve Rus LNG ithalatının yasaklanacağını belirtti.
Avro Bölgesi'nde imalat sanayi PMI Ağustos'taki 50,7 seviyesinden Eylül'de 49,5'e geriledi ve son üç ayın en düşük seviyesine indi. Geçen hafta ülkeler bazında FTSE 100 yüzde 0,74, MIB 30 yüzde 0,79, DAX yüzde 0,42 ve CAC 40 yüzde 0,22 yükseldi.
Gelecek haftanın veri gündeminde pazartesi Avro Bölgesi tüketici güveni, salı ECB Başkanı Christine Lagarde'ın konuşması, Almanya işsizlik ve enflasyon verileri, çarşamba bölge genelinde imalat PMI ve Avro Bölgesi enflasyon verileri; cuma Lagarde'ın konuşması, Avro Bölgesi üretici enflasyonu ve hizmet sektörü PMI verileri yer alıyor.
Asya piyasaları ve bölgesel gelişmeler
Asya borsalarında geçen hafta karışık bir seyir görüldü. Japonya'da Liberal Demokrat Parti lider değişikliğine ilişkin süreç takip ediliyor; parti, LDP lideri ve Başbakan İşiba Şigeru'nun halefini 4 Ekim'de belirleyecek.
ABD'nin H-1B vize başvuru ücretlerine ilişkin kararın ardından Güney Kore piyasalarında ABD yatırımlarına ilişkin endişeler görüldü. Çin'de Alibaba'nın yapay zeka modeli "Qwen3"ün açık kaynaklı versiyonunu duyurmasının ardından şirket hisseleri haftalık bazda yüzde 4,7 yükseldi.
Japonya'da Tokyo TÜFE eylülde yıllık bazda yüzde 2,5 artışla beklentilerin altında kaldı. Haftalık bazda Hong Kong Hang Seng yüzde 1,57, Güney Kore Kospi yüzde 1,72 gerilerken, Japonya Nikkei 225 yüzde 0,69 ve Şanghay bileşik yüzde 0,21 yükseldi.
Gelecek hafta salı Japonya'da sanayi üretimi ve Çin'de PMI verileri; perşembe Japonya'da tüketici güven endeksi; cuma Japonya işsizlik oranı takip edilecek. Çarşamba Hong Kong ve Çin, perşembe Çin, cuma Güney Kore ve Çin'de resmi tatiller nedeniyle işlemler yapılmayacak.
Yurt içi piyasalarda enflasyon ve politika gündemi
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir izlenirken BIST 100 endeksi yüzde 1,27 düşüşle 11.151,20 puandan kapandı. Gelecek hafta eylül ayı enflasyon verileri yatırımcıların odağında olacak.
Geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Beyaz Saray'da Donald Trump ile 2 saat 20 dakika süren bir görüşme gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, görüşmenin samimi bir ortamda geçtiğini ve savunma sanayinden ticarete, enerjiden bölgesel ve küresel meselelere kadar çok sayıda konunun ele alındığını bildirdi.
Dolar/TL haftayı önceki kapanışın yüzde 0,5 üzerinde 41,5750 seviyesinden tamamladı. Yurt içi veri takviminde salı işsizlik oranı, perşembe dış ticaret dengesi ve haftalık para ve banka istatistikleri ile cuma enflasyon verileri takip edilecek.
