Küresel Borsalarda Algoritmik İşlemlerin Yükselişi
Teknolojinin ilerlemesi, yaşamın her alanında etkisini sürdürürken, finans piyasalarında algı ve robotlar tarafından gerçekleşen işlemlerin oranı her geçen gün artıyor. Yapay zeka ve algoritmalar sayesinde, hisse senedi, vadeli işlem opsiyonları ve döviz işlemlerinde saniyelerin bile önem taşımaktadır. İnsan hataları nedeniyle yaşanan gecikmelere karşı, yatırımcılar algoritma ile yapılan otomatik alım-satım işlemlerine yöneliyor.
Algoritmaların Rolü
Matriks Algo Solutions Genel Müdürü Kıvanç Özbilgiç, algoritmaların finans piyasalarında önemli bir rol oynadığını belirtmektedir. Özbilgiç, "Yüksek frekanslı alım satım işlemleri genellikle hacimli hisse senetleri, döviz çiftleri ve vadeli işlemler gibi likit piyasalarda kullanılıyor," dedi.
Algoritmalar, saniyeler içinde büyük miktarlarda veri analizi yaparak alım-satım emirleri oluşturabiliyor, böylece yatırımcıların çok daha karlı işlemler yapmasına olanak tanıyor.
Küresel Algoritmik İşlemler Oranı
Algoritmalar tarafından yapılan işlemlerin oranın ABD'de %55, Avrupa'da %40, Rusya'da %36 ve Brezilya'da %20 civarında olduğu tahmin ediliyor. Özellikle Hindistan, algoritmik işlem hacmini %40'a çıkararak hızlı bir ilerleme kaydetmiştir.
Özbilgiç, algoritmik işlemlerdeki artışın her yıl %10 oranında yükseleceğini öngörmektedir. Algoritmalar, piyasa likiditesinin artmasına, fiyat dalgalanmalarının azalmasına ve genel piyasa verimliliğine katkıda bulunuyor.
Avantajlar ve Riskler
Algoritmik işlemler manuel yatırımcılara göre strateji çeşitlendirme ve veri analizi açısından önemli avantajlar sağlarken, bazı riskler de barındırmaktadır. Ani fiyat hareketleri ve teknik arızalar gibi olumsuz durumların yanı sıra, piyasa katılımcılarının adaletsizliği gibi endişeler de gündemde.
Özyeğin Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Emrah Ahi, "ABD hisse senedi piyasasında işlemlerin %70'ten fazlası algoritmalar tarafından gerçekleştiriliyor; bu oran Avrupa’da %50-70 arasında değişiyor," diye açıkladı.
Artan Volatilite ve Regülasyon İhtiyacı
Yüksek frekanslı alım satım işlemleri, piyasalardaki volatiliteyi artırabilir. Ahi, 2010 yılında yaşanan "Flash Crash" olayını hatırlatarak, algoritmaların zincirleme etkilerinin sonuçlarının ağır olabileceğine dikkat çekmiştir. Ayrıca, bazı algoritmaların karar alma süreçlerinin şeffaf olmaması, regülasyon sorunlarını gündeme getirmektedir.
Sonuç olarak, algoritmik işlemler, finans piyasalarında hız ve hassasiyet sağlarken, aynı zamanda dikkatli bir yaklaşım ve düzenleyici denetim gerektiren karmaşık bir yapıyı da beraberinde getiriyor.
