Kahvenin diyabet riski ve sağlık üzerindeki etkileri
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşegül Akkaya Erden, kahvenin hem kültürel hem biyolojik açıdan özel bir yere sahip olduğunu belirterek, son yıllarda yapılan çalışmalara göre kahvenin Tip 2 diyabet başta olmak üzere bazı kronik hastalıklar üzerinde olumlu etkiler taşıdığını aktardı.
Bilimsel bulgular ve risk azalışı
Erden, geniş ölçekli çalışmalara işaret ederek düzenli kahve tüketen bireylerde Tip 2 diyabet gelişme riskinin %20 ila %30 oranında azaldığını söyledi. Ayrıca günlük 3-4 fincan tüketenlerde bu etkinin anlamlı şekilde gözlendiğini, daha kapsamlı çalışmalarda ise her ek fincan kahveyle diyabet riskinin yaklaşık %7 oranında azaldığının raporlandığını belirtti.
Uzman, koruyucu etkinin günlük 300-400 mg (yaklaşık 3-5 fincan) kahve tüketimiyle ilişkilendirildiğini ve özellikle günlük 400 mg kafein yani yaklaşık 4-5 fincan sınırının aşılmaması gerektiğini vurguladı.
Biyoaktif bileşenler ve olası mekanizmalar
Erden, kahvenin içeriğindeki klorojenik asit ve polifenoller gibi biyoaktif maddelerin antioksidan etkileri sayesinde oksidatif stres ve kronik inflamasyonu azaltarak metabolik dengeyi destekleyebileceğini söyledi. Bazı çalışmalarda kahve tüketiminin insülin duyarlılığını artırdığı ve pankreas beta hücre fonksiyonlarını koruyabildiği bildirildiğini aktardı.
Diğer sağlık etkileri
Erden, araştırmaların kahvenin karaciğer sağlığı üzerinde olumlu etkiler gösterdiğini; düzenli tüketimin karaciğer yağlanması, fibrozis ve siroz riskini azaltabildiğini ifade etti. Kafeinsiz kahvenin de benzer sonuçlar vermesinin, etkinin yalnızca kafeinden değil kahvenin bitkisel bileşenlerinden kaynaklandığını düşündürdüğünü belirtti.
Ayrıca ölçülü kahve tüketiminin kalp hastalığı riskini artırmadığı; bazı durumlarda koruyucu olabileceği yönünde bulgular bulunduğunu ve günde 2-3 fincan kahve içen bireylerde Parkinson ile Alzheimer hastalıklarının daha düşük oranda görüldüğünün çalışmalarda desteklendiğini söyledi.
Tüketim önerileri ve uyarılar
Erden, faydalı etkinin sade ve şekersiz kahvelerde daha belirgin olduğunu, şeker, krema veya aromalı şuruplarla hazırlanan kahvelerde bu etkinin azaldığını vurguladı. Kahvenin kişisel tolere edilebilirlik, uyku düzeni, anksiyete eğilimi ve kafein duyarlılığı gibi faktörlere göre değerlendirilmesi gerektiğini hatırlattı.
Uzman, ayrıca kahvenin diüretik etkisi nedeniyle su yerine geçmeyeceğini ve kahve tüketirken günlük su alımına dikkat edilmesi gerektiğini belirterek her yetişkin için günlük 2-2,5 litre su önerisini paylaştı.
Özetle, Ayşegül Akkaya Erden kahvenin biyoaktif bileşenleri sayesinde Tip 2 diyabet riski ve bazı kronik hastalıklarda koruyucu etkiler gösterebildiğini, ancak günlük 4-5 fincan (yaklaşık 400 mg kafein) sınırının aşılmaması gerektiğini vurguladı.
BESLENME VE DİYET UZMANI AYŞEGÜL AKKAYA ERDEN
