Kahramanmaraş'taki Uyuz Pınarı Çeşmesi ve Hamamı: Tarihsel ve Toplumsal Önemi
Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesi İsa Divanlı Mahallesi’nde yer alan Uyuz Pınarı Çeşmesi ve Hamamı, yaklaşık dört asırlık geçmişi ve kapalı bölmeden akan doğal suyu nedeniyle tarih boyunca şifa kaynağı olarak görüldü. Yapı günümüzde de yerel halk tarafından farklı cilt hastalıkları için başvurulan bir mekan olarak ilgisini koruyor.
Tarihleme ve yapının kökenine dair görüşler
Tarihi kayıtlarda yapının inşasına ilişkin iki ayrı görüş öne çıkıyor. Birinci görüşe göre hamam, Sultan II. Selim döneminde Hicri 978 / Miladi 1570 yılında yaptırıldı. Diğer görüş ise yapının 1550 yılında Osman Çelebi bin İsa Divan tarafından bölgeye kazandırıldığını aktarıyor. Her iki değerlendirme de yapının 16. yüzyıla ait köklü bir geçmişe işaret ediyor.
Tarihi kullanım ve kültürel süreklilik
Uyuz Pınarı’nın bulunduğu noktanın tarih boyunca Romalılar, Bizanslılar, Müslüman Araplar, Selçuklular, Dulkadiroğlu Beyliği ve Osmanlı dönemlerinde şifa amaçlı kullanıldığı belirtiliyor. Özellikle Dulkadiroğlu Beyliği döneminde bölgenin cüzzam ve cilt hastalıklarının tedavisi için önemli bir merkez olduğu ifade ediliyor.
Kaynak suyu, yenileme çalışmaları ve güncel durum
Hamamın kapalı bölümünden sürekli akan doğal kaynak suyu, yüzyıllardır uyuz ve benzeri cilt rahatsızlıkları için tercih ediliyor. Yapı, 20 yıl önce gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sayesinde halen ayakta ve kullanılıyor; mahalle sakinleri hamamdaki suyun yıllardır hiç kesilmeden aktığını vurguluyor.
Mahalle sakinlerinin tanıklıkları
Emine Küçük: "Bizim sularımız yaz mevsiminde 3-4 gün kesildi ancak bu su hiç kesilmedi."
Hamza Çuhadar: "Eskide uyuz hastalığına yakalanan vatandaşlar buraya gelip banyo yapınca iyileştiğini biliyorum."
Salih Akyol: "Bu pınar ben bildim bileli uyuz olanlar burada yıkanır dedeler ve babalarımızın zamanından beri var. Benim de arkadaşım vardı getirdim yıkandı ve uyuzluğu gitti."
Nizam Bolat: "Bu çeşmeden akan su aslında şifa. Özellikle hasta olmanıza gerek yok gelip banyonuzu yapabilirsiniz."
Hamit Uğurlu: "Geçmiş tarihi milattan öncesine kadar uzandığı söyleniyor. Sedef ve benzeri deri hastalıklarına özellikle uyuz hastalıklarına iyi geldiği ifade ediliyor."
Değerlendirme
Uyuz Pınarı Çeşmesi ve Hamamı, hem tarihsel sürekliliği hem de yerel kültürdeki şifa algısı nedeniyle bölgesel miras değeri taşıyor. Yapının korunması ve halk arasındaki kullanım biçimlerinin belgelenmesi, kültürel ve sağlık-turizm açısından önemli bir kaynak olarak görülebilir.
KAHRAMANMARAŞ’IN DULKADİROĞLU İLÇESİ İSA DİVANLI MAHALLESİ’NDE YER ALAN UYUZ PINARI ÇEŞMESİ VE HAMAMI, YAKLAŞIK 4 ASIRLIK GEÇMİŞİ VE KAPALI BÖLMEDEN AKAN DOĞAL SUYU İLE GÜNÜMÜZDE HÂLÂ ÇEŞİTLİ HASTALIKLARA ŞİFA OLDUĞUNA İNANILAN TARİHİ BİR YAPI OLARAK İLGİ GÖRÜYOR.
