JAFI Başkanı Doron Almog seyahatini iptal etti
İsrail Yahudi Ajansı (JAFI) Başkanı emekli Tümgeneral Doron Almog, olası bir gözaltı kararı çıkarılacağı endişesiyle planlanan Güney Afrika ziyaretini iptal etti. Ajanstan yapılan açıklamada, iptalin temel gerekçesi olarak Almog hakkında yurt dışında gözaltı kararı alınabileceği kaydedildi.
Gözaltı endişesinin kaynakları
Açıklamada, Güney Afrika'da İsrail'e karşı soykırım davası açan Filistin destekçisi aktivistlerin Almog için gözaltı talep edebileceği yönündeki kaygıların seyahatin iptal edilmesinde etkili olduğu belirtildi. Almog ile ilgili geçmişteki hukuki girişimler arasında 2005 yılında İngilterede hakkında çıkarılan gözaltı kararı ve 2009'da İspanya Ulusal Mahkemesi tarafından yürütülen soruşturma sayılıyor; söz konusu soruşturmada Salah Şehade'nin ailesiyle birlikte öldürülmesine ilişkin Almog ve diğer yetkililer incelenmişti.
Almog'un askerî geçmişi
Haberde belirtildiği üzere, Almog'un daha önce İsrail ordusunda Gazze Tümeni komutanlığı yaptığı ve 2003 yılında ordudan emekli olduğu vurgulanıyor. Bu geçmiş, hakkındaki iddiaların ve olası yurt dışı takiplerinin bağlamını oluşturuyor.
Yurt dışında artan gözaltı kaygıları ve örnekler
Haberde, son dönemde İsrail askerlerinin uluslararası hukuk iddiaları nedeniyle gittikleri ülkelerde gözaltı ve protesto riskiyle karşılaştıkları ifade ediliyor. Sosyal medya paylaşımları üzerinden kimlikleri tespit edilen askerlerin hedef alınması, insan hakları örgütleri ve aktivistlerin eylemleriyle birleşince risk algısını artırıyor. Bu çerçevede, Hind Receb Vakfı'nın video ve fotoğrafları toplayıp yargılama girişimlerinde bulunduğu, ayrıca 21 Temmuz 2025'te Belçika'da Boom kasabasındaki Tomorrowland Festivali'nde iki İsrail askerine yönelik gözaltı kararı ve sorgulama uygulaması hatırlatıldı.
Güney Afrika'nın UAD davası ve UAD kararları
Güney Afrika Cumhuriyeti, 29 Aralık 2023'te Birleşmiş Milletler Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ni ihlal ettiği iddiasıyla UAD'de (Uluslararası Adalet Divanı) İsrail aleyhine dava açtı. UAD, 26 Ocak 2024'te açıkladığı tedbir kararlarında Gazze'ye temel hizmetlerin ve insani yardımın sağlanması ile soykırım delillerinin yok edilmesinin önlenmesi için acil tedbirler alınmasına hükmetti. İsrail'in kararlara uymadığı gerekçesiyle Güney Afrika'nın yaptığı 6 Mart ve 10 Mayıs başvuruları ile UAD'in 28 Mart ve 26 Mayıs 2024'te aldığı ek tedbir kararları haberde yer alan diğer hukuki gelişmeler arasında sayıldı.
Değerlendirme
Olay, devlet temsilcilerinin ve eski askerlerin uluslararası hukuki süreçlerden kaynaklanan seyahat riskleriyle nasıl karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Doron Almog örneğinde olduğu gibi, geçmişteki askerî görev ve önceki hukuki süreçler, bir kişinin yurt dışı hareket kabiliyetini etkileyebiliyor. Bu durum, diplomatik programlar, uluslararası etkinlikler ve sivil toplum girişimleri açısından planlama ve güvenlik değerlendirmelerini öne çıkarıyor.
Not: Metindeki özel isimler, kurum adları, tarihler ve sayısal veriler haberde verildiği şekilde korunmuştur.
