İstanbul'daki gıda zehirlenmesi ve kaçak midye tartışması
Yalova, Balıkesir ve Çanakkale İlleri Midye Yetiştiricileri Üretici Birliği Başkanı Özerdem Maltaş, İstanbul'da yaşanan gıda zehirlenmesi olayı sonrası kamuoyunda gündeme gelen kaçak midye tüketimine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Maltaş, Türkiye'de binlerce ton kaçak midye dolması tüketildiğini belirterek onaylı olmayan üretimlerin sağlık açısından tehlike oluşturduğunu vurguladı.
Üretim, izleme ve denetim uygulamaları
Maltaş, Akdeniz midyesi (Karamidye)'nin hem dünyada hem Türkiye'de sevilen bir deniz ürünü olduğunu, çiftlik midyesinin AB ve diğer ülkelere sorunsuz ihraç edildiğini ifade etti. Türkiye'deki midye çiftliklerinin Tarım Orman Bakanlığı onayıyla kurulduğunu ve bakanlık denetiminde çalıştığını belirtti.
Yetkililerin uyguladığı izleme programı kapsamında, bakanlık tarafından midye çiftliklerinin bulunduğu bölgelerden haftalık periyotlarla deniz suyu ve midye numuneleri alınarak mikrobiyolojik, toksinler, ağırmetaller ve PAH (poli aromatik hidrokarbon) analizlerinin gerçekleştirildiği aktarıldı. Maltaş, analizlerde ürün satışına engel olacak bir durumun henüz yaşanmadığını ve kaçak midye avcılığının engellenmesi için düzenli faaliyetlerin sürdüğünü belirtti.
Çiftlik midyesi ve şeffaflık
Birlik başkanı, yetiştiricilerin sağlıklı ve tüketime uygun ürün yetiştirme çabasında olduğunu söyleyerek, denetim raporlarını isteyen kurum ve kişilerle paylaşmaya hazır olduklarını, işletmelerin ziyaretlere açık olduğunu ifade etti. Maltaş, çiftlik midyesinden zehirlenme ihtimalinin neredeyse sıfır olduğunu yineleyerek tüketicilere menşe sorgulaması yapma çağrısında bulundu: "Midyenin tamamını karalamak doğru değil. Önemli olan nereden geldiği belirsiz kaçak midyenin artık hem önlenmesi hem de tüketiciler tarafından tercih edilmemesidir."
Uzman görüşü: Otopsi bulguları ve riskler
Artvin Çoruh Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüdayi Ercoşkun, İstanbul'daki şüpheli gıda zehirlenmesi olayıyla ilgili olarak otopsi bulgularının kabuklu deniz ürünlerinde görülen bazı zehirlenme türleriyle benzerlik gösterebileceğini kaydetti. Ercoşkun, mide mukozasında hiperemi, kanama ve ülser gibi bulguların literatürde bazı shellfish poisoning vakalarıyla uyumlu tanımlandığını, ancak olayın nedeninin ancak tamamlanan laboratuvar analizleriyle netleşeceğini vurguladı.
Ercoşkun ayrıca, midyelerin doğal ortamlarında toksin ve mikroorganizmaları biriktirebileceğini hatırlatarak izinsiz ve denetimsiz toplama–satış süreçlerinin halk sağlığı açısından önemli bir risk oluşturduğunu belirtti. Sanayi atığı deşarjı yapılan bölgeler gibi uygun olmayan sularda toplanan midyelerin ağır metal ve toksin birikimi taşıyabileceğine dikkat çekti.
Beklenen adımlar ve tüketici sorumluluğu
Her iki değerlendirme de resmi makamların açıklamalarının beklenmesi gerektiği konusunda hemfikir. Maltaş, İstanbul olayına ilişkin resmi nedenler açıklanmadan ürünlere peşin hüküm verilmemesi gerektiğini söyledi. Uzmanlar ise, izleme programı uygulanmayan alanlardan toplanan midyelerin sağlık riski taşıdığını, stok azlığı ve fırsatçı satışların kaçak midyeyi cazip kıldığını belirtiyor.
Sonuç olarak, yetkililerin tamamlanmış laboratuvar analizlerini paylaşması ve denetim faaliyetlerinin sürdürülmesi önem taşıyor. Tüketicilerin ise ürünlerin menşeini sorgulaması ve izleme programı dışındaki kaynaklardan temin edilen midyelerden kaçınması gerektiği vurgulanıyor.
YALOVA, BALIKESİR VE ÇANAKKALE İLLERİ MİDYE YETİŞTİRİCİLERİ ÜRETİCİ BİRLİĞİ BAŞKANI ÖZERDEM MALTAŞ, TÜRKİYE'DE BİNLERCE TON KAÇAK MİDYE DOLMASI TÜKETİLDİĞİNİ BELİRTEREK, "ONAYLI OLMAYAN MERDİVEN ALTI ÜRETİMLER SON DERECE SAĞLIKSIZ. MİDYENİN TAMAMINI KARALAMAK DOĞRU DEĞİL. ÖNEMLİ OLAN NEREDEN GELDİĞİ BELİRSİZ KAÇAK MİDYENİN ARTIK HEM ÖNLENMESİ HEM DE TÜKETİCİLER TARAFINDAN TERCİH EDİLMEMESİDİR." DEDİ.
