İsrail’deki koalisyon ortağı olan Ultra-Ortodoks (Haredi) partiler, orduya zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulmalarına ilişkin yasa tasarısında ilerleme sağlanmadığı takdirde hükümetin düşürülmesi tehdidinde bulunuyor.
İsrail devlet televizyonu KAN'a göre, Başbakan Binyamin Netanyahu, Ultra-Ortodoks partilerin temsilcileriyle bir araya geldi. Netanyahu, bu görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini ifade etse de, başta Birleşik Tevrat Yahudiliği olmak üzere diğer Haredi partiler, önümüzdeki hafta muhalefetle birlikte Meclisin feshi için bir yasa teklifini destekleyeceklerini açıkladı.
Haredi partilerden Agudat Yisrael’in önde gelen hahamlarının bir araya gelmesiyle oluşturulan Bilgeler Konseyi, muhalefetin tasarısını destekleme kararı aldığını belirtti. Bu gelişmelerin, Netanyahu hükümeti için ciddi bir tehdit oluşturduğu ifade ediliyor.
Haredi partiler, hükümetten bu yasayı geçirecek yeni bir düzenleme talep ediyor. Koalisyon ortağı Şas Partisi’nden Asher Medina, yerel bir gazetede yayımlanan makalede, Netanyahu’ya “Anahtar senin elinde, ya çözersin ya da hükümet dağılır” şeklinde bir mesaj verdi.
Milletvekilleri Yair Lapid’in Gelecek Var ve Avigdor Lieberman’ın İsrail Evimiz partileri gibi muhalefet grupları, Meclisin feshi için yasa tekliflerini önümüzdeki hafta sunacaklarını duyurdu.
Krizin temelinde, Haredi bireylerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasını öngören yasa tasarısının hâlâ Meclisten geçmemesi yer alıyor. İsrail yasalarına göre, 18 yaşını dolduran herkes zorunlu askerlik hizmeti yapmak zorundadır. Ancak Haredilerin askerlikten muaf tutulması, uzun yıllardır tartışılmaktadır.
Özellikle 7 Ekim 2023’ten itibaren Gazze Şeridi’nde artan saldırılarla birlikte, orduya duyulan asker ihtiyacının da arttığı belirtiliyor. Ordunun 12 bin askere, bunun 7 bininin savaş bölgelerinde görev alacağı şekilde ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor.
Geçtiğimiz yıl, asker ihtiyacının artmasının ardından Ultra-Ortodoks Yahudi gençlerin orduya alınmasına yönelik çalışmalar, ülkenin en tartışmalı konularından biri haline gelmişti. İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına dair bir karar vermişti.
Nüfusun yaklaşık yüzde 13’ünü oluşturan Harediler, zorunlu askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar. Başbakan Netanyahu, Haredi koalisyon ortakları tarafından, Haredilerin askerlikten muaf tutulmasına dair yeni bir askerlik yasası çıkarılması için baskı altına alınıyor. Haredi partileri, bu kapsamda son bir aydır Meclis oylamalarını boykot ederek, hükümetin karar almasını engellemeye çalışıyor ve sık sık hükümeti devirmekle tehdit ediyor.
