İsrail'in Saldırıları Ekonomik Kriz Yaratıyor
Uzmanlar, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının arttığı son 10 günde, bu çatışmanın maliyetinin ülkenin ekonomisini ve kamu bütçesini ciddi şekilde etkilediğini belirtiyor. Saldırıların maliyetinin günde yüz milyonlarca doları bulduğu ve bu durumun kamu bütçesi ile piyasalarda büyük baskılar yarattığı ifade ediliyor.
“Financial Express” internet sitesine göre, ilk hafta içinde yaklaşık 5 milyar dolar harcayan İsrail'in günlük savaş giderleri 725 milyon dolara ulaştı. Bu tutarın 593 milyon doları doğrudan saldırılara, 132 milyon doları ise savunma tedbirleri ve askeri seferberlik için kullanıldı.
ABD merkezli “Wall Street Journal” gazetesi ise İran'dan atılan füzelerin engellenmesine yönelik savunma sistemlerinin günlük maliyetinin 10 ila 200 milyon dolar arasında değiştiğini aktardı. İsrail'deki “Aaron Kamu Politikaları Enstitüsü” ise eğer saldırılar bir ay boyunca devam ederse toplam maliyetin 12 milyar doları aşabileceği öngörüsünde bulundu.
Mali Etkiler ve Bütçe Açığı
Filistin'deki Amerikan Arap Üniversitesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Nasır Abdulkerim, özellikle bir ay daha sürmesi halinde İsrail’in doğrudan ve dolaylı maliyetinin 20 milyar doları bulabileceğini belirtti. Bu durumdaki bütçe açığının %6’ya, yani yaklaşık 25 milyar dolara çıkması bekleniyor.
Ayrıca, savaş nedeniyle zarar gören vatandaşlara yönelik tazminat taleplerinin kamu maliyesi üzerinde ek bir yük oluşturacağı ifade ediliyor. İlk haftada evlerinden tahliye edilen İsrailli sayısının 10 bini aştığı, 36 bin 465 kişinin tazminat talebinde bulunduğu bildirildi.
Finansal Zorluklar ve Piyasa Baskıları
İsrail Maliye Bakanlığı, mevcut mali kaynakların hızla tükendiğini ve yeni kaynak arayışlarına girdiklerini duyurdu. Bakanlık, 19 Haziran’da yaptığı başvuruda, 857 milyon dolarlık harcamanın Savunma Bakanlığına aktarılmasını talep etti. Ayrıca önemli bakanlıklardan 200 milyon dolarlık ek kesinti yapılması istendi.
Filistinli Ekonomistler Genel Birliği Genel Sekreteri Nasır Atiyani, İsrail para birimi şekelin savaşın başlamasından beri dolar karşısında değer kaybettiğini belirtti. Merkez Bankası'nın müdahalesinin şekelin istikrarında etkili olduğunu dile getiren Atiyani, bununla birlikte, hükümetin şekeli desteklemeye devam edebilmesinin savaşın süresine bağlı olduğunu ifade etti.
Teknoloji Sektöründe Daralma
İsrail’in milli gelirinin yüzde 20’sini sağlayan teknoloji sektörü, güvenlik riskleri nedeniyle %44 oranında daralma yaşadı. Uzmanlar, mevcut askeri harcamaların bu sektördeki büyümeyi ciddi şekilde tehlikeye attığını belirtiyor.
Yatırımcı Paniği ve Ekonomik Etkiler
İran’ın misillemelerinin, İsrail'in hayati altyapısını hedef aldığı ve bunun sonucunda büyük ekonomik kayıplar yaşandığı belirtiliyor. İlgili raporlar, yatırımcılar arasında paniğe yol açarak, hisselerin toplu halde satılmasına neden olabileceği uyarısını yapıyor.
İsrail Borsası'nın hedef alınması, ekonomik hayatı olumsuz etkileyebilirken, ekonomik ve sivil altyapının tehdit altında olduğunu belirten uzmanlar, bu durumun yatırımcı güvenini aşındıracağını kaydediyor.
Uzmanlar, ekonomik istikrarın sağlanması için acil önlemler alınması gerektiğini ve bunun yalnızca kısa vadede değil, orta ve uzun vadede de ciddi etkileri olacağını vurguluyor.
