Gazze'de artan saldırılar ve kitlesel yer değiştirme iddiaları
Mustafa Deveci - İsrail ordusunun Gazze kentini işgal etme amaçlı sürdürdüğü saldırılar, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaşayan yaklaşık 1 milyon Filistinliyi göçe zorladığı iddialarıyla gündemde.
Saldırıların yoğunlaştığı bölgede, hedeflenen yüksek katlı binaların yıkılması ve sahile sıkışan sivillerin barınma olanaklarının tükenmesi, yerinden edilmişlerin sayısını artırıyor.
Saldırıların kapsamı ve yapı yıkımları
İsrail ordusu, bazı binaları "Hamas tarafından kullanıldığı" iddiasıyla vurduğunu açıklarken, bu iddialara ilişkin bağımsız delillerin kamuoyuna sunulmadığı belirtiliyor. Yerel kaynaklara göre Gazze'nin kuzeyinde 120'den fazla bina yerle bir edildi; bunların 15'i çok katlı yapılar.
BM'ye bağlı UNRWA'nın sosyal medya üzerinden paylaştığı açıklamada, Gazze'nin yerle bir edildiği ve yaşanmaz hale getirildiği vurgulandı.
Evsizlik, sokakta geceleyen aileler ve yardım erişimi
Filistinli kaynaklar, yüksek binaların hedef alınmasıyla en az 50 binden fazla kişinin zorla yerinden edildiğini aktarıyor. Yaklaşık 1 milyon kişinin bulunduğu Gazze kentinde çok sayıda ailenin sahil kesiminde kurdukları çadırlarda yaşam mücadelesi verdiği, barınma bulamayan bazı ailelerin ise sokakta kaldığı bildiriliyor.
Görüntülerde ailelerin çocuklarıyla geceleri sokakta kaldıkları, sahile sıkışan sivillerin önlerinde İsrail ordusu, arkalarında Akdeniz olması nedeniyle hareket alanlarının son derece kısıtlı olduğu görülüyor.
Can kaybı ve yaralılar
Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Gazze kentinin işgali amacıyla 13 Ağustos'tan bu yana Gazze'nin kuzeyine düzenlenen saldırılarda 482'si çocuk, 174'ü kadın, 57'si yaşlı olmak üzere toplam 1.891 Filistinli hayatını kaybetti; 8.822 kişi yaralandı.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim 2023'ten bu yana açlıktan ölenlerin sayısını 425 olarak verirken, bunlardan 145'inin çocuk olduğunu belirtiyor. Açlıktan ölümlerin 355'inin Temmuz 2025'ten bu yana kaydedildiği bildirildi.
Uluslararası tepkiler ve yardım girişleri
BM Filistin Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu, İsrail’in Gazze’de soykırım yaptığı yönündeki raporuna dayanarak tüm ülkeleri müdahale etmeye çağırdı. UNRWA ise bölgenin yaşanmaz hale getirildiğini ifade etti.
Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş, AA muhabirine yazılı açıklamasında Gazze'nin kuzeyine sadece sınırlı sayıda yardım girişine izin verildiğini ve kıtlık vakalarının arttığını belirtti. İsrail'in Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi (COGAT) Basın Ofisi, bölgeye yardım girişine izin verildiğini bildirirken, son haftalarda kaç yardım tırının geçtiği sorusunu yanıtsız bıraktı.
Sürgün iddiaları ve nüfus yerleşim planları
İsrail yönetiminin Gazze'deki 1 milyon kişiyi daha güneyde, "güvenli" olduğunu iddia ettiği El-Mevasi bölgesine göç etmeye zorladığı, bununla birlikte güneyde yoğunlaştırılan nüfus üzerinden "gönüllü göç" adıyla başka ülkelere sürgün etme planlarının konuşulduğu bildiriliyor.
İsrail basınında yer alan haberlere göre ordu, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya Filistinlilerin deniz ve hava yoluyla başka ülkelere gönderilmesine ilişkin bir plan sundu; planın önümüzdeki aya kadar uygulanmaya başlanmasının öngörüldüğü ancak Gazze'deki Filistinlileri kabul etmek üzere herhangi bir ülke ile anlaşma sağlanmadığı ifade ediliyor.
Geleceğe dair belirsizlik ve geri dönme endişesi
Yerinden edilme emirlerinde, saldırılar sona erdikten sonra Kuzey Gazze'ye dönebilme yönünde bir garanti veya ifade bulunmaması, geri dönme ihtimaline ilişkin ciddi bir belirsizlik yaratıyor. Filistinliler arasında Büyük Felaket (Nekbe)'nin acı anıları nedeniyle zorla göç etme isteksizliği hakim; birçok aile yerinden edilme tehdidine rağmen sahildeki çadırlarda hayatta kalma çabası gösteriyor.
Olaylar, bölgede insani yardım erişimi, sivillerin korunması ve gelecekteki geri dönüş hakları bakımından uluslararası ve hukuki tartışmaları canlı tutmaya devam ediyor.
