İsrail'de ordu ile hükümet arasında atama krizi büyüyor
İsrail'de ordu ile hükümet arasındaki askeri atamalar krizi, Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'i "hükümet karşıtı danışmanlarının tavsiyesiyle" hareket etmekle suçlamasının ardından tırmanıyor. Gerilim, Gazze kentinin işgali kararının alındığı 7 Ağustos tarihli Güvenlik Kabinesi toplantısındaki tartışmayla gündeme geldi.
Katz'ın iddiaları ve atama yetkisi tartışması
Katz, yazılı açıklamasında Zamir'in ordudaki atama prosedürlerini değiştirmeye teşebbüs ettiğini ileri sürdü. Bakan, yasalar çerçevesinde albay rütbesi ve üstü terfileri onaylama makamında kendisinin olduğunu ve Genelkurmay Başkanı'nın yalnızca terfi ettirilecek isimleri önermekle yükümlü olduğunu savundu.
Buna karşın, Katz'ın iddialarını doğrudan doğrulayan bir yasa metni bulunmadığı; ancak 1992'de yayımlanan "Genelkurmay Kararnamesi"'ne göre albay ve üzeri rütbelere verilecek terfilerde Genelkurmay Başkanı'nın "atama makamı", Milli Savunma Bakanı'nın ise "onay makamı" olduğu belirtiliyor.
Zamir'in atamaları ve ordudaki yeniden yapılanma
Kriz, Zamir'in orduda 7 tümen komutanının değiştirilmesi, Zırhlı Birlikler ile Mühendislik kolorduları başta olmak üzere üst düzey pozisyonlara yeni isimlerin atanması kararının ardından alevlendi. The Jerusalem Post'a konuşan Katz'a yakın bir kaynak, Zamir'in yeniden yapılanma öncesinde Bakanla istişare yürütmediğini öne sürerek Katz'ın atamaları onaylamama kararı aldığını belirtti.
Katz'ın kamuoyunda sert tepki göstermesine karşılık, İsrail ordusu atanan isimleri ve pozisyonları kamuoyuna duyurdu.
Siyasi tepkiler: Ben-Gvir, Lapid ve Zamir'in iddiaları
İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya, askeri danışmanlarını görevden almaması halinde Genelkurmay Başkanı Zamir'i görevden alma çağrısı yaptı. Ben-Gvir, Zamir'in çevresindeki isimleri "teslimiyet yanlısı" olmakla nitelendirdi ve hızlı bir değişim talep etti.
Ana muhalefet lideri Yair Lapid ise atamaların hükümet ile ordu arasında krize dönüşmesini eleştirerek, böyle bir yönetim ve ordunun sürdürülemez olduğunu belirtti.
Genelkurmay Başkanı Zamir ise Gazze'nin tamamının işgal planına karşı olduğu için Netanyahu ailesinin kendisini görevden almaya çalıştığını düşündüğünü, bu yöndeki değerlendirmelerini ordu içi ve bazı üst düzey yetkililerle paylaştığını söylediği basına yansıdı.
Güvenlik Kabinesi ve Gazze işgali kararı
İsrail Güvenlik Kabinesi, 8 Ağustos'ta bölgenin kuzeyindeki Gazze kentinin işgal edilmesine yönelik plana onay verdi. Başbakan Netanyahu, kabine toplantısı öncesi verdiği röportajda Gazze Şeridi'nin tamamının işgal edilmesinin hedeflendiğini ifade etti. Ancak basında yer alan haberlerde saldırıların aşamalı olarak planlandığı; işgalin önce Gazze kentinde başlayacağı, daha sonra orta kesimdeki mülteci kamplarına genişleyebileceği öne sürüldü.
Gelişmeler, ordunun komuta yapısı ve sivil yönetim arasındaki ilişki ile üst düzey atama usullerinin nasıl yürütüleceğine dair daha geniş tartışmaları gündeme getirdi. Kriz, hem askeri atama prosedürlerinin yorumu hem de hükümet içi koordinasyonun işleyişine dair soruları artırıyor.
