İran ve Avrupa Arasında Nükleer Görüşmeler
İran’ın nükleer programı, bölgesel güvenlik ve uluslararası denetim mekanizmaları açısından önemli bir dönemden geçiyor. Son zamanlarda nükleer faaliyetlerini artıran İran, ABD'de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte nükleer müzakerelere dönüş sinyalleri veriyor. Cenevre'de yapılan görüşmeler, Tahran ile Avrupalı taraflar arasında nükleer anlaşmayı yeniden ele alma fırsatı sunuyor.
Nükleer Programın Tarihçesi
İran’ın nükleer programı 1950’lerde ABD'nin desteğiyle başlamış, ancak 1979 İran Devrimi sonrasında Batı ile olan ilişkiler gerilimli hale gelmiştir. 2015 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ile Almanya arasında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer faaliyetlerinin denetimini sağlamıştır. Ancak, 2018 yılında Trump yönetimi, bu anlaşmadan çekilerek Tahran'a yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamıştır.
İran'ın Nükleer Faaliyetleri ve Son Gelişmeler
Trump'ın anlaşmadan çekilmesi, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasına ve nükleer faaliyetlerini hızlandırmasına neden oldu. İran, 2021 yılı başlarında yükseltilmiş uranyum zenginleştirmeye başladı. Özellikle, uranyumun %20 ve %60 oranlarında zenginleştirilmesi, Tahran’ın nükleer silah elde edebilme potansiyelini artırdı.
Yeni Müzakere Süreci
İran'ın nükleer faaliyetlerine dair uluslararası tepkilere rağmen, Avrupa'nın nükleer anlaşmayı sürdürme çabaları devam ediyor. Cenevre’de bugün başlayacak olan görüşmeler, dolaylı ilişkilere dayanacak ve ABD’nin doğrudan katılımı olmayacak. Ancak bu süreç, taraflar arasında yeni bir müzakere döneminin başlangıcını işaret edebilir.
Gelecek Üzerindeki Belirsizlikler
Trump’ın yeniden başkan olması, İran'la devreye girecek olası daha sert bir dış politika anlamına gelebiliyor. Nükleer anlaşmadaki snapback (tetik mekanizması) tehdidi de 2025'te sona eriyor. Eğer anlaşma sağlanamazsa, İran’ın BM yaptırımlarına maruz kalma riski artacaktır.
Sonuç olarak İran’ın nükleer programı ile ilgili müzakereler, hem bölgesel hem de uluslararası güvenlik açısından kritik bir eşik üzerinde seyrediyor. Tarafların atacağı adımlar, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi çabalarına yön verebilir.
Bu İçeriğimiz kaynak olarak Anadolu Ajansını kullanmıştır ve aksiyon.com.tr editör ekibimiz tarafından derlenmiştir.
