İran Mekran'ı Tahran'a alternatif ekonomik merkez olarak geliştirmeyi planlıyor
İran Yol ve Şehircilik Bakanı Ferzane Sadık, başkent Tahran'daki aşırı nüfus yoğunluğunu azaltmak amacıyla ülkenin güneyindeki Mekran'ı yeni bir ekonomik merkez olarak geliştirme hedeflerini açıkladı. Sadık, bu yaklaşımın kentleşmenin yarattığı çok boyutlu krizlerle mücadele kapsamında değerlendirildiğini belirtti.
Planın gerekçesi ve kapsamı
Sadık, Dünya Habitat Günü kapsamında düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada kentleşme sürecinin iklim değişikliği, sel, kuraklık, toprak kaymaları, toz fırtınaları ve yangınlar gibi krizlerle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Risk yönetimi ve iklim değişikliğine uyumun artık bir seçenek değil, kalkınma programlarının temel bir zorunluluğu olduğunu söyledi.
Bu bağlamda Tahran için hazırlanan "Tahran Metropolünün Düzenlenmesi ve Merkezden Uzaklaştırılması Eylem Planı", metropolün düzenlenmesi, sürdürülebilir arazi planlaması ve güvenlik ile pasif savunma yönetmeliklerinin uygulanmasını içeriyor. Sadık, kentsel krizlere karşı stratejik programlar içinde özellikle Mekran kıyısına odaklanan deniz merkezli kalkınma politikaları'nın Tahran’a alternatif bir ekonomik merkez oluşturacağını belirtti.
Saldırılarda altyapı hasarı ve insan kaybı
Bakan Sadık, İsrail'in hazirandaki saldırılarında sivil altyapıya ciddi zarar verildiğini ifade etti. Açıklamaya göre 9 bin 334 konut hasar görürken, bunlardan 1.218'i kullanılamaz hale geldi. Ayrıca 6 eyalette 761 konut daha hasar gördü.
Sadık, saldırılarda 300'den fazla kadının hedef alındığını, bunlardan 126'sının yaşamını yitirdiğini ve 47 çocuğun hayatını kaybettiğini aktardı. Altyapı zararları arasında 11 ambulans, 6 acil servis ve 9 hastane ile Tahran, Tebriz ve İsfahan’daki sivil havalimanlarının pist ve tesislerine yönelik hedeflemeler bulunduğu belirtildi.
Başkent taşınması tartışması ve siyasi açıklamalar
Başkentin taşınması veya alternatif merkezler oluşturarak yoğunluğun azaltılması tartışması uzun süredir gündemde. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan göreve geldikten sonra başkentin taşınması gerektiğini savunmuş, Hükümet Sözcüsü Fatma Muhacirani ocak ayındaki açıklamasında yeni başkentin güneydeki Mekran bölgesinde olacağını ve bu konuda çalışmalar yürütüldüğünü söylemişti. Pezeşkiyan ayrıca başkent taşınması fikrinin daha önce İran lideri Ali Hamaney ile de görüşüldüğünü bildirdi.
Pezeşkiyan, metropolün hizmet verdiği önemli su rezervlerinin ciddi oranda azalmasıyla ortaya çıkan su krizini gerekçe göstererek Tahran'ın artık ülkenin başkenti olarak hizmet veremeyeceğini savundu. Ancak Bakan Sadık ve yetkililerin ifade ettikleri planların yakın vadede uygulanmasının İran'ın mevcut ekonomik sıkıntıları nedeniyle mümkün görünmediği de kaydedildi.
Dünya Habitat Günü bağlamı
Dünya Habitat Günü, sürdürülebilir şehirler ve herkes için yaşanabilir çevreler oluşturmanın önemine dikkat çekmek amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından 1986'dan beri kutlanıyor. Sadık'ın açıklamaları, kentleşme ve iklim kaynaklı risklere karşı yerel ve ulusal düzeyde önlemler alınması gerekliliğini tekrar gündeme taşıdı.
