Irak 11 Kasım Parlamento Seçimlerine Hazırlanıyor: Kampanyalar, İhlal İddiaları ve Boykot Endişeleri
HAYDAR KARAALP - Irak, 11 Kasım'da yapılacak parlamento seçimine yoğun bir kampanya süreci ve tartışmalar eşliğinde hazırlanıyor. Seçim atmosferi sokakta görünür hale gelirken adayların kampanya yöntemleri, ihlal iddiaları ve boykot çağrıları öne çıkıyor.
Aday sayısı ve kampanya takvimi
Yüksek Seçim Komiserliği verilerine göre, ülke genelinde 2 bin 248'i kadın, 5 bin 520'si erkek olmak üzere toplam 7 bin 768 aday yarışıyor. Seçimlerde oy kullanma hakkına sahip seçmen sayısı 21 milyon olarak belirtiliyor. Resmi kampanya başlangıcı komiserlik takvimine göre 3 Ekim olsa da sokaklara asılan afiş ve posterler çok daha erken görünür hale geldi. Kampanyaların sonuna dek poster sayısının artması ve uygulama ihlallerinin sürmesi bekleniyor; kampanyaların sona erme tarihi 8 Kasım olarak öngörülüyor.
Kampanya uygulamaları ve ihlal iddiaları
Adaylar afiş ve posterlerin yanı sıra büyük toplantılar düzenliyor; birçok toplantı zengin yemek davetleriyle sonlanıyor. Bazı adaylar destek çekmek için yerel hizmetler kapsamında sokak asfaltlama veya eski elektrik trafolarını yenileme gibi çalışmalar yapıyor. Bu tür uygulamalar, kamu kaynaklarının kullanımıyla ilgili soru işaretleri oluşturuyor.
Bazı iddialara göre seçmen kartlarının parayla satıldığı öne sürüldü. Şii Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri, seçmen kartı başına 300 bin Irak dinarı (yaklaşık 200 dolar) verildiğini ifade etti; bazı kaynaklar bu miktarın 800 bin dinara kadar çıktığını iddia ediyor. Geleneksel partilerin kampanya bütçelerini geniş tutmaları, ekonomik durumu elverişli olmayan adaylar için rekabet eşitsizliği eleştirilerine yol açıyor.
İhlal türleri arasında kampanya süreci başlamadan afiş asılması, adayların mesai saatlerinde devlet dairelerini ziyaret etmesi, kamu mallarının kullanımı, sosyal medyada sahte hesaplardan propaganda, nüfuzun kötüye kullanılması ve nefret söylemi gösteriliyor.
Poster yoğunluğu ve sivil gözlem
Irak İnsan Hakları Stratejik Merkezi, kampanyaların ilk iki gününde ülke genelinde 1 milyondan fazla aday posterinin asıldığını açıkladı. Merkez Başkan Yardımcısı Hazım Redini, poster yoğunluğunun özellikle Bağdat’ın Resafa yakasında fazla olduğunu, birçok posterin refüjlere ve kamu binalarına asıldığını belirtti. Redini, Seçim Komiserliği'nin bu ihlaller karşısında caydırıcı adımlar atması gerektiğini vurguladı ve poster sayısının kampanya süresince artmasının beklendiğini ifade etti.
Boykot çağrıları ve siyasi etkileri
Seçimlere yönelik hazırlıklar sürerken bazı gruplar boykot çağrısını sürdürüyor. Önemli bir tabana sahip Şii lider Mukteda es-Sadr seçimleri boykot edeceğini açıkladı ve taraftarlarına sandığa gitmeme çağrısı yaptı. Sadr yanlısı seçmenin boykotunun seçime katılım oranını düşürebileceği ve Şii partiler açısından meşruiyet tartışmasına yol açabileceği değerlendiriliyor. Sadr’ın sahada yer almaması, İran’a yakın Şii siyasi çatı kuruluşu Koordinasyon Çerçevesi ve bağlı partilere avantaj sağlayabilir.
Uzman değerlendirmesi
Bağdat Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi ve Irak Stratejik Düşünce Merkezi Başkanı İhsan Şammari, seçim atmosferini değerlendirdi. Şammari, "Siyasi partilerin çoğunun seçim programı bulunmuyor" diyerek blokların ağırlıklı olarak iktidarı ele geçirme hedefiyle hareket ettiğini belirtti. Şammari ayrıca birçok partinin kampanya propagandasında kamu imkanlarını kullandığını, bunun da seçimlerin şeffaflığını tartışmaya açacağını söyledi.
Şammari, "Seçimlerdeki adaletsiz propaganda ortamı seçmenlerin yüzde 80'inin sandık başına gitmemesine ve seçimleri boykot etmesine neden olabilecek" uyarısında bulundu. Mevcut seçim kanununun geleneksel partilerden yana olduğunu ve yeni siyasi oluşumları zayıflattığını da sözlerine ekledi. Seçime katılan partilerin büyük bölümünün etnik ve mezhep esasına dayalı 31 seçim ittifakıyla yarıştığını, bunların mecliste Şii, Sünni ve Kürt çatı grupları altında toplanabileceğini öngördü.
Seçmen tepkileri
Seçmenden gelen görüşler ikiye ayrılıyor. Seçmen Etir Saadi, seçimleri boykot edeceğini söyleyerek, "Seçebileceğimiz iyi birileri yok. Seçimlere inanmıyoruz, ülke olarak ileriye değil, geriye gidiyoruz. Saddam döneminde en azından bir devlet başkanı vardı, şu an 100 Saddam var" ifadelerini kullandı. Saadi, adayların poster harcamalarını yoksullara dağıtmanın daha doğru olacağını ve birçok adayın seçim programı olmadığını vurguladı.
Diğer yandan İsmail Rubayi oy kullanmayı demokratik bir hak olarak nitelendirerek, "Oyumu hak edecek birisine vererek vicdanımı rahatlatırım. Değişim için çabalarız ve değişimin gerçekleştirilmesini temenni ediyoruz" dedi ve halkın kimin hizmet edeceğini bilerek oyunu kullanacak kadar akıllı olduğunu belirtti.
Seçim süreci sokaktaki görünürlük, iddia edilen ihlaller ve boykot çağrılarıyla birlikte devam ederken, yetkililerin şeffaflık ve eşit rekabeti sağlama beklentisi sürüyor.
