İLKE Vakfı'nın Kapsamlı Raporu
İlmi Kültür Eğitim Vakfı (İLKE) tarafından hazırlanan İstanbul'un 39 ilçesinin sosyoekonomik görünümüne dair rapor yayımlandı. Rapor, demografi, ekonomi, sağlık, eğitim, çevre, ulaşım ve sosyal yaşam gibi temel göstergeler üzerinden ilçeler arasındaki farklılıkları incelemekte, kentin güncel sosyoekonomik yapısını analiz etmektedir.
Demografik Değişimler ve Nüfus Hareketliliği
İLKE Araştırmacısı Enes Koru tarafından hazırlanan raporda, İstanbul'un merkezi ilçelerinde nüfus azalırken, çeper ilçelerde hızlı bir artış yaşandığı belirtiliyor. Örneğin, Fatih ilçesinde nüfus yüzde 16 oranında azalırken, Beylikdüzü’nde nüfus yüzde 67 artmıştır. Ayrıca, Esenyurt, Arnavutköy ve Başakşehir gibi ilçelerde de yoğun artış yaşandığı gözlemlenmiştir.
Rapor, son on yılda Sancaktepe, Esenyurt, Arnavutköy ve Beylikdüzü’nde hane halkı sayısının yüzde 75’in üzerinde arttığını ortaya koymaktadır. Bu dönem içerisinde, şehirde yalnız yaşama eğiliminin de yaygınlaştığı ifade edilirken, Adalar, Beşiktaş ve Şişli'de her dört haneden birinin, Kadıköy, Şile ve Fatih'te ise her beş haneden birinin tek kişiden oluştuğu belirtiliyor.
Sosyoekonomik Gelişimde Belirgin Farklar
Raporun dikkat çekici bulguları arasında, İstanbul'un güney ve merkezi ilçelerden kuzey ve çeper ilçelere doğru sosyoekonomik gelişmişlik düzeyinin belirgin şekilde düştüğü vurgulanmaktadır. Şişli, Fatih ve Kadıköy gibi ilçeler ticaret ve finans merkezleri olarak öne çıkarken, çevre ilçelerin ekonomik dinamizminin düşük olduğu ifade edilmektedir.
Eğitim ve Sağlık Hizmetleri
İstanbul'da yükseköğretim mezunu oranlarının son on yılda Sultangazi, Sultanbeyli, Arnavutköy ve Esenler’de yaklaşık yüzde 150 arttığı belirlenmiştir. Öte yandan, devlet ilkokullarındaki ortalama öğrenci sayısı Beşiktaş'ta 22, Esenyurt'ta ise 35 olarak öngörülmüştür. Kadıköy'de her 17 ilkokul öğrencisine bir öğretmen düşerken, Sultangazi'de bu oran 43'tür.
Rapor ayrıca, İstanbul'un özel hastanelere en çok başvuru yapılan il olduğunu vurgulamakta ve bin kişi başına düşen aile hekimi sayısının en düşük olduğu ilçelerin, son on yılda hızlı nüfus artışı yaşayan Başakşehir, Esenyurt, Beylikdüzü, Sancaktepe ve Çekmeköy olduğunu belirtmektedir.
Ulaşım ve Erişim Sorunları
Son olarak, İstanbul'un en kalabalık ilçesi olan Esenyurt'ta raylı sistemin bulunmadığına dikkat çekildi. En yoğun kullanılan raylı sistem istasyonları ise Yenikapı, Şişli ve Üsküdar olarak sıralandı. Beşiktaş, Kadıköy ve Şişli ilçeleri en fazla taksi durağına sahip olan bölgeler olarak öne çıkmaktadır.
Rapor, mevcut açık ve yeşil alanlara erişimde ciddi bölgesel eşitsizlikler bulunduğunu, Esenyurt, Bağcılar, Bahçelievler ve Sultangazi'nin en düşük erişime sahip ilçeler olduğunu vurgulamaktadır.
