İİT-Arap Birliği Ortak Zirvesi Katar Saldırısını Kınadı
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ile Arap Birliği'nin Olağanüstü Ortak Zirvesi, Katar'ın başkenti Doha'da yayımlanan sonuç bildirisiyle İsrail'in Katar'a yönelik saldırısını güçlü bir dille kınadı ve bölgesel istikrarı tehdit eden yeni fiili durumlara karşı ortak duruş çağrısında bulundu.
Sonuç Bildirisi ve Kınama
Sonuç bildirisinde yer alan ifadede, "İsrail'in, Katar'ın başkenti Doha'da düzenlediği korkakça ve yasa dışı saldırıyı en şiddetli şekilde kınıyoruz. Bunun tüm Arap ve İslam devletlerine karşı bir saldırı olduğunu teyit ediyoruz." denildi.
Bildiride ayrıca, Birleşmiş Milletler (BM) Şartı uyarınca İsrail saldırısına yanıt vermek için Katar'ın atacağı tüm adımlarda Katar'ın yanında olunacağı vurgulandı ve İsrail'in Katar'ı veya herhangi bir Arap ya da İslam ülkesini yeniden hedef alabileceği yönündeki tehditler kesin biçimde reddedildi.
Egemenlik İhlali, İnsan Hakları ve Savaş Suçları İddiaları
Metinde Katar'a yönelik saldırının egemenliğin açık ihlali ve bölgesel barışa karşı ciddi bir tehdit olduğu belirtildi. Ayrıca İsrail'in Filistin halkını 1967'den bu yana işgal altında tuttuğu topraklardan çıkarma girişimleri insanlığa karşı suç, uluslararası hukuka aykırı ve reddedilen bir etnik temizlik politikası olarak nitelendirildi.
Bildiride, abluka, açlığın silah olarak kullanılması ve insani yardımdan mahrum bırakma uygulamalarının savaş suçu olduğu vurgulanarak uluslararası topluma acil eylem çağrısı yapıldı.
Yaptırım ve BM Üyeliğinin Askıya Alınması Çağrısı
Zirve sonuç bildirisinde, İsrail'in işgal altındaki toprakları ilhak girişimlerinin "uluslararası hukuk ve BM kararlarının ihlali" olduğu vurgulanarak tüm devletler, İsrail'in cezasızlığını sona erdirmeye, yaptırımlar uygulamaya ve diplomatik-ekonomik ilişkileri gözden geçirmeye davet edildi. Bildiride ayrıca İsrail'in BM üyeliğinin askıya alınması çağrısı ve bağımsız Filistin Devleti'nin tanınması için uluslararası çabaların artırılması talebi yer aldı.
Metinde şu ifadelere de yer verildi: "Tüm devletleri, İsrail'in cezasızlığını sona erdirme çabalarını desteklemeye, yaptırımlar uygulamaya ve aleyhinde yasal işlem başlatmaya davet ediyoruz."
Siyasi Çerçeve ve Bölgesel Güvenlik Vurgusu
Zirvede kabul edilen metin, Arap Ligi Konseyi'nin Bakanlar düzeyinde yayımladığı "Bölgede Güvenlik ve İşbirliği için Ortak Vizyon" kararını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, kolektif güvenlik, ortak kader ve uygulama mekanizmalarının geliştirilmesinin önemine dikkat çekti.
Bildiride ayrıca gelecekteki bölgesel düzenlemelerin uluslararası hukuk, BM Şartı, iyi komşuluk, egemenliğe saygı ve 4 Haziran 1967 sınırlarında bir Filistin Devleti ilkeleri çerçevesinde ele alınması gerektiği ifade edildi.
Saldırının İnsan Kaybı ve Tehditler
İsrail ordusunun 9 Eylül'de Doha'da Hamas müzakere heyetinin bulunduğu binaya düzenlediği saldırıda 6 kişi yaşamını yitirmişti. Saldırıda, Hamas Siyasi Büro üyesi Halil el-Hayye'nin oğlu ile dört Hamas mensubu ve bir Katar polisi hayatını kaybetti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise 10 Eylül'de yaptığı açıklamada Katar'a yönelik tehditte bulunarak, "Ya onları sınır dışı edersiniz ya da adalete teslim edersiniz. Bunu yapmazsanız, biz yapacağız." ifadelerini kullanmıştı. Bildiride bu tür tehditler tekrarlanarak reddedildi ve uluslararası topluma bu tehditleri kınama ile caydırıcı önlemler alma çağrısı yapıldı.
Zirvenin Toplanma Gerekçesi ve Bağlam
Devlet başkanları düzeyinde gerçekleştirilen zirve, İsrail'in 9 Eylül'de Doha'ya gerçekleştirdiği saldırının ardından Katar'ın çağrısı ve İİT Dışişleri Bakanları Konseyi Dönem Başkanı Türkiye'nin desteğiyle düzenlendi. Zirve, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de süren çatışmalar ve bölgeye yayılan gerilimler kapsamında düzenlenen İİT-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvelerinin üçüncüsü oldu.
Öne çıkan vurgu: Bildiride, Katar'ın egemenliğine yönelik saldırının kınanması, Katar'a destek taahhüdü, İsrail'in cezasızlığının sona erdirilmesi için yaptırım ve yasal adımlar çağrısı ile BM çerçevesinde kolektif güvenliğin güçlendirilmesi gerektiği ilkeleri öne çıkarıldı.
