Hadrianopolis’te 4. yüzyıla ait saray kabul salonu ve benzersiz mozaikler ortaya çıktı
Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis Antik Kenti’nde yürütülen kazılarda, literatürde daha önce rastlanmamış motifler taşıyan 4. yüzyıla tarihlenen mozaiklerle döşenmiş bir saray kabul salonu gün yüzüne çıkarıldı. Bulgular, bölgenin Roma ve Erken Bizans dönemlerindeki önemine ilişkin yeni veriler sağlıyor.
Kazı çalışmaları ve kapsam
Çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras Projesi kapsamında, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında, 'İç Kale' olarak adlandırılan bölgede yoğunlaştırıldı. Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, 2025 yılı çalışmaları kapsamında İç Kale önünde geniş bir alanı kapsayan tek odalı bir bölüm ve zeminin mozaikle kaplı olduğunu tespit ettiklerini açıkladı.
Mozaiklerin stilistik ve kronolojik özellikleri
Yapılan stratigrafik ve stilistik değerlendirmelere göre mozaikler M.S. 4. yüzyıla tarihleniyor. Mozaiklerin büyük kısmı sağlam şekilde korunmuş; Doç. Dr. Çelikbaş mozaik yelpazesinin Hadrianopolis ve Anadolu arkeolojisi açısından yeni ve önemli örnekler sunduğunu vurguladı.
Mozaiklerde ön plana çıkan unsurlar arasında geometrik motifler, panolarda yer alan Süleyman düğümü düzenlemeleri ve merkezinde bir kompozisyon bulunan tasarımlar bulunuyor. Mozaiğin tam merkezinde, iki tavus kuşunun antitetik duruşla resmedildiği bir sahne yer almakta; tavus kuşlarının ortasında bir su kabı olduğu ve kuşların bu kaptan su içer şekilde tasvir edildiği aktarılıyor.
Mozaiğin yaklaşık %80 oranında günümüze sağlam ulaştığı belirtilirken, bazı kısımlarda eksiklikler olduğu ama bunların önemli düzeyde olmadığı kaydedildi.
Desenler, insan figürü ve koruma çalışmaları
Mozaiklerde dalgalı kurdele motifleri, 8 kollu yıldız düzenlemeleri ve bu yıldızların merkezine konumlanmış antitetik tavus kuşları gibi özgün düzenlemeler tespit edildi. Doç. Dr. Çelikbaş, mozaiklerin genel tasarımının 'bir halı deseni gibi işlendiğini' ve renk canlılığını koruduğunu belirtti.
Ayrıca mozaiklerde bir insan figürünün de bulunduğu, ancak bu figürün büyük bir bölümünün günümüze eksik ulaştığı ifade edildi; bu figürün mitolojik mi yoksa dinsel bir temsili mi olduğu konusunda henüz net bir değerlendirme yapılmadı.
Değerlendirme ve sonraki adımlar
Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, bulgunun hem Karadeniz Bölgesi hem de Anadolu arkeolojisi açısından önemine vurgu yaparak, burada tespit edilen motiflerden bazılarının literatürde bilinmediğini belirtti. Çalışmaların 2025 yılı için tamamlandığını, 2026 yılında sarayın diğer bölümlerinde açma çalışmalarına devam edileceğini aktardı.
Mozaiklerin korunması için geçici üst örtüler yerleştirileceği ve yıl sonuna kadar ziyaretçilerin görebileceği şekilde teşhire açma hedefinin bulunduğu bildirildi.
Önemli not: Bulgular ve tarihleme, kazı ekibinin yaptığı stratigrafik ve stilistik değerlendirmelere dayanmaktadır; çalışmalar ilerledikçe yeni veriler ortaya çıkabilir.
KARABÜK'ÜN ESKİPAZAR İLÇESİNDEKİ HADRİANOPOLİS ANTİK KENTİ'NDE SÜRDÜRÜLEN KAZILARDA, LİTERATÜRDE BULUNMAYAN MOTİFLERE SAHİP 4. YÜZYIL MOZAİKLERİYLE BİR SARAY KOMPLEKSİNİN KABUL SALONU ORTAYA ÇIKARILDI.
