Gazze krizi Avrupa'nın İsrail politikasında dönüm noktası
Gazze'deki insani durumun ağırlaşması, Avrupa'daki hükümetlerin İsrail'e yönelik daha önceki koşulsuz destek söyleminde belirgin bir değişime yol açtı. Artan eleştiriler, bazı hükümetlerin İsrail aleyhine daha sert tedbirler almasını gündeme getirirken, yaptırım çağrıları siyasi dengeleri sarsıyor.
Hollanda'da istifa ve artan kamu baskısı
Caspar Veldkamp'ın istifasıyla alevlenen tartışma, Avrupa genelinde yankı buldu. The Rights Forum kampanya direktörü Edwin van 't Pad, Veldkamp'ın istifasının arkasında halktan gelen büyük baskı olduğunu belirtti.
Van 't Pad, "Son kriz, Gazze'deki devam eden soykırım sebebiyle İsrail'e karşı gerçekten somut tedbirler almak isteyen bir dışişleri bakanımızın olması ama Hollanda'da hükümet koalisyonundaki diğer partileri yeni tedbirler uygulayacak alan tanımaya ikna edememesi hakkındaydı." dedi. Van 't Pad, bakan üzerindeki baskının Hollanda tarihindeki büyük gösteriler ve hükümet aleyhine açılan davalarla desteklendiğini vurguladı.
STK davaları ve yaptırım talepleri
Van 't Pad, kendi STK'sinin de dahil olduğu İsrail'e silah ihracatıyla ilgili davanın kazanıldığını ve bunun bakan üzerindeki baskıyı artırdığını söyledi: "Bakan'a yönelik baskı çok büyüktü. Sonunda yaptırım önermekten başka seçeneğinin kalmadığını düşünüyorum."
Bu gelişme, hükümet politikası ile kamuoyu arasındaki bölünmenin derinleştiğine işaret ediyor: "Bu noktaya ulaştığımızı düşünüyorum. Kamuoyu ile hükümetin yaptıkları arasındaki bölünmeyi zaten görüyoruz. Her zaman büyük bir bölünme vardı ama bölünme büyüyor."
Lobi etkisi, dış politika değişimi ve seçim dinamikleri
Van 't Pad, İsrail lobisinin etkisinin azaldığını ve antisemitizm iftirasının artık eskisi kadar etkili olmadığını belirtti: "Artık eskisi kadar ciddiye alınmıyorlar. Filistin haklarını savunan herkese karşı kullanılan antisemitizm iftirası artık işe yaramıyor."
Ayrıca, Avrupa dış politikasındaki yapısal değişikliklere dikkat çekerek şunu söyledi: "(ABD Başkanı Donald) Trump, bu doğal Avrupa dış politika düzenini bozduğu için Avrupa ülkeleri daha bağımsız hale geliyor ve İsrail'le olan rollerini de yeniden değerlendirmeye başlıyorlar." Van 't Pad, Hollanda'da yaklaşan seçimin dış politika gündemini etkileyebileceğini de ekledi.
Avrupa genelinde benzer eğilimler
Belçika, İngiltere, İspanya, İrlanda gibi ülkelerde de Gazze kaynaklı siyasi sarsıntılar ve istifa haberleri gündeme geldi. Van 't Pad, "Belçika'da şu anda aynı konular, aynı tedbirler, masaya konulan kriz toplantıları devam ediyor. İspanya gibi diğer ülkeler, zaten biraz daha ilerici bir pozisyona sahipti." değerlendirmesini yaptı.
Van 't Pad, Fransa ve bazı Arap ülkelerinin New York'ta yapacağı toplantıya işaret ederek, "Gelecek hafta New York'ta Fransa ve Arap ülkelerin yeni bir önerisiyle önemli bir toplantı olacak ve Fransa, Filistin'i tanıma sürecini tamamlayabilir. Bu tartışmalar, Avrupa ülkelerinin her yerinde devam ediyor." dedi. Ayrıca İrlanda'nın zaten yasa dışı yerleşimlerle ticarete yönelik tedbirler aldığı, bunun Hollanda'da başarısız olan girişimlerden farklı bir örnek teşkil ettiği ifade edildi.
Sonuç: Gazze'deki insani krizin derinleşmesi, Avrupa'da İsrail'e yönelik geleneksel destek söylemini aşındırıyor; hükümet içi çatlaklar, STK kampanyaları ve kamuoyunun baskısı pek çok ülkede politikayı yeniden tartışılır hale getirdi.
