Gazze'deki tarihi kiliseler iki yıldır süregelen saldırılarda hedef alındı
MUHAMMED MACİD - Gazze Şeridi'nde yüzyıllardır ibadet ve farklı dinlerin birlikte yaşamasının sembolü olan kiliseler, 8 Ekim 2023'ten bu yana süren saldırılar sırasında defalarca zarar gördü. Bölgedeki Hristiyan ibadethaneleri sadece dini birer mekan olmanın ötesinde, hava ve kara saldırılarında sığınak görevi gören yerler haline geldi.
Gazze hükümetinin Medya Ofisi'nin bildirimine göre İsrail ordusu, Kutsal Aile, Aziz Porfirios ve Ehli Baptist kiliselerini birden fazla kez hedef aldı. Bu saldırılarda kiliselere sığınan kadın, çocuk ve yaşlılar da hayatını kaybetti veya yaralandı; aynı zamanda bu yapılar kültürel ve manevi miras açısından önemli zararlar gördü.
Bu olaylar, dini yapıların ve sivil sığınakların korunmasına ilişkin uluslararası normların uygulamada karşılaştığı zorlukları yeniden gündeme getiriyor. Kiliselerin sivil koruma amacıyla kullanılması ve bu yapıların hedef alınması, Gazze'deki insani durumun boyutlarına dair kritik soruları beraberinde getiriyor.
Kutsal Aile Kilisesi
Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bulunan Kutsal Aile Kilisesi, İsrail ordusunun birkaç kez hedef aldığı ibadethanelerden biridir. Kudüs'teki Latin Patrikhanesi verilerine göre kilisenin tarihi 19. yüzyıla dayanıyor. Kayda geçen kaynaklara göre Şubat 1881'de Gazze'deki Latin Katolik nüfusunun 71 kişi olduğu dönem için bir kilise ve okul inşa etme planları yapıldı; 1879'da Avusturyalı rahip Peder Georg Gat tarafından üç eski ev satın alınarak proje başlatıldı ancak Birinci Dünya Savaşı buna engel oldu. 1948 Nekbe'si sonrası artan ihtiyaçla birlikte Peder Hanna en-Nimri 1965'te Kutsal Aile Kilisesi'ni inşa ettirdi.
Yetkililer, Temmuz ayında Gazze kentindeki Kutsal Aile Kilisesi'ne düzenlenen hava saldırısında yerinden edilmiş 3 kişinin yaşamını yitirdiğini ve çok sayıda kişinin yaralandığını bildirdi. Yaralananlar arasında kilisenin papazı Gabriel Eduardo Romanelli de bulunuyor.
Aziz Porfirios Kilisesi
Aziz Porfirios Rum Ortodoks Kilisesi, Gazze kentinde yer alır ve bölgedeki Hristiyan toplum için derin manevi öneme sahiptir. Kilise, kaynaklarda 425 yılında inşa edildiği ve dünyanın en eski üçüncü kiliselerinden biri olarak kabul edildiği şeklinde anılmaktadır. Yüzyıllar boyunca barış ve dayanışma simgesi olan bu yapı, 8 Ekim 2023'ten bu yana süren çatışmalar kapsamında birkaç kez hedef alındı.
İlk büyük hasarın 10 Ekim 2023 saldırısında kaydedildiği ve 9 gün sonra yeniden hedef alındığı bildirildi. Saldırıların sonucunda kilisenin ağır zarar gördüğü ve buraya sığınan siviller arasında can kayıpları yaşandığı ifade ediliyor.
Ehli Baptist Kilisesi
Ehli Baptist Kilisesi, El-Ehli Baptist Hastanesi bünyesinde bulunan ve 1882'de Kilise Misyoner Topluluğu (CMS) aracılığıyla kurulan bir ibadethanedir. Kudüs'teki Anglikan Piskoposluk Kilisesi'ne bağlı olan bu yapı, Gazze kent merkezinde yer almakta ve bölgedeki yaklaşık 200 Filistinli Hristiyana hizmet vermektedir.
Ehli Baptist, Ekim 2023'te uğradığı saldırılarla geniş yankı uyandırdı. Medya ve yetkililerin bildirdiğine göre, 17 Ekim'deki saldırıda hastane ve kilisede bulunan kişilerden yaklaşık 500 kişi öldü ve yaralandı. Bu olay, sağlık tesisleriyle dini yapıların aynı zamanda hedef veya yıkım alanı haline gelmesinin yarattığı insani krizi gözler önüne serdi.
Gazze Şeridi'nde iki yıldır devam eden çatışmalar, hem Müslümanların hem de Hristiyanların ibadethanelerinin zarar görmesine yol açtı. Resmi verilere göre, 8 Ekim 2023'ten bu yana düzenlenen operasyonlarda en az 67 bin 160 Filistinli hayatını kaybetti, 169 bin 679 kişi yaralandı. Bu rakamlar, bölgedeki sivil kayıpların ve altyapı tahribatının uluslararası alanda takip edilen ölçekte olduğunu gösteriyor.
Gazze'deki kiliselerde yaşanan yıkım ve can kayıpları, yerel toplulukların manevi ve sosyal hayatı üzerinde kalıcı etkiler bırakıyor. Gelecek dönemde bu yapıların onarımı, korunması ve sivillerin güvenliğinin sağlanması konuları insani yardım ve yeniden inşa gündeminin öncelikleri arasında yer alacaktır.
