Gazi Üniversitesi, deprem ile ilgili temel kavramların anlaşılması ve toplumsal bilincin artırılması amacıyla vatandaşlara yönelik bir deprem terimleri sözlüğü oluşturdu.
Gazi Üniversitesi Afet Yönetimi ve Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Samet Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, deprem konusunda daha basitleştirilmiş ifadelerin tanımlanması gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Arslan, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, herkesin bununla yaşamayı öğrenmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca bu konudaki bilinçlendirme çalışmalarının hayati önem taşıdığını kaydetti.
Daha önceden Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir çalışmadan bahseden Prof. Dr. Arslan, kendisinin ise depremle ilgili vatandaşların bilmesi gereken temel terimleri içeren daha anlaşılır bir kısa sözlük oluşturduğunu aktardı.
Temel Deprem Terimleri
Prof. Dr. Arslan'ın hazırladığı sözlükte yer alan bazı önemli terimler ise şu şekildedir:
- Deprem: Fay düzlemi üzerindeki ani kayma, volkanik aktivite veya yer içindeki gerilim değişimleri sonucu oluşan yer sarsıntısıdır.
- Büyük deprem: Büyüklüğü 7,5 ve üzeri olan depremler olarak tanımlanır.
- Deprem tehlikesi: Fiziksel olayların (sarsıntı, fay kırığı, heyelan, tsunami vb.) insan yaşamı üzerindeki potansiyel zararlı etkileridir.
- Deprem riski: Deprem tehlikesinin gerçekleşmesi durumunda beklenen can kaybı, yaralanma veya yapı hasarıdır.
Diğer Önemli Kavramlar
- Öncü depremler: Ana şoktan önce meydana gelen görece küçük sarsıntılardır.
- Artçı şoklar: Ana şoktan sonra meydana gelen görece küçük sarsıntılardır.
- Büyüklük (Magnitude): Bir depremin büyüklüğünü nicel olarak tanımlar.
- Episantr: Depremin odak noktasının (hiposantr) yüzeydeki dik izdüşümüdür.
- Aktif fay: İnsan yaşam süresi açısından yeniden hareket etmesi muhtemel olan faydır.
- Gerilme: Bir düzleme etki eden birim alan başına düşen kuvvet.
- Tsunami: Büyük depremler veya volkanik patlamalar sonucu meydana gelen dev dalgalardır.
Bu terimler aracılığıyla vatandaşların deprem konusundaki bilgi seviyelerinin artırılması ve toplumsal güvenliğin güçlendirilmesi hedefleniyor.
