Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Gambiya'nın Myanmar'a karşı Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın soruşturulmasına dair açtığı davada önemli bir gelişme yaşandı. Divan, Slovenya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Belçika ve İrlanda'nın müdahillik bildiriminin kabul edildiğini açıkladı.
Divan tarafından yapılan açıklamada, Gambiya ile Myanmar arasındaki soykırım davasında bu dört ülkenin müdahillik talebinin oybirliğiyle kabul edildiği ifade edildi. UAD, bildirimin Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde geçerli olduğunu belirtti.
Ayrıca, bu devletlerin 25 Eylül tarihine kadar Soykırım Sözleşmesi'nin yorumuna ilişkin yazılı beyanda bulunacağı bilgisi verildi. Sözlü yargılama sırasında bu ülkelerin görüş bildirme izni alıp almayacakları ise ilerleyen tarihlerde netlik kazanacak.
Daha önceki müdahillik bildirimleri arasında Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık ve Maldivler de bulunuyor. Bu durum, toplam müdahil devlet sayısının 11'e yükselmesini sağladı.
Gambiya, Myanmar'a yönelik Arakanlı Müslümanlara uygulanan soykırımın soruşturulması için UAD'ye başvurmuştu. Gambiya'nın sunduğu talepler arasında, Myanmar'ın soykırıma dair delilleri yok etmemesi için önlemler alınması ve bu önlemlerin düzenli olarak raporlanması da yer alıyordu. UAD, 23 Ocak 2020 tarihinde, Myanmar'daki soykırımın engellenmesine yönelik gerekli tedbirlerin alınmasına hükmetmişti.
Myanmar, 20 Ocak 2021 tarihinde, Davanın kabul edilebilirlik şartlarını taşımadığı iddiasıyla itirazda bulunmuştu. Ancak, UAD, 22 Temmuz 2022 tarihinde bu itirazları reddetti ve davanın esasına ilişkin incelemelere devam etti.
Divan, Temmuz 2024'te Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda ve Birleşik Krallık'ın sunduğu ortak dilekçeyi, Maldivler’in ise bireysel talebini kabul etti.
Diğer yandan, Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcılık Ofisi, Myanmar'ın işlediği insanlığa karşı suçlarla ilgili 2018 yılında başlatılan ön incelemenin tamamlandığını duyurdu. Ön inceleme dairesi, 14 Kasım 2019'da soruşturma başlatılmasına karar verdi.
Arakan'da 2012 yılında Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar patlak vermiş, bu olaylar sonucunda binlerce Müslüman hayatını kaybetmişti. 25 Ağustos 2017'de düzenlenen saldırılara gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatarak bölgede insanlık dramına neden olmuştu. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER'e göre, bu dönemde 900 bin Arakanlı Müslüman, zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınmak zorunda kalmıştır.
Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleri ile birçok köyün yok edildiğini belgelerken, Birleşmiş Milletler ve ilgili insanlar hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti etnik temizlik veya soykırım olarak tanımlamaktadır.
