Filistin'i tanıyan BM üye sayısı 157'ye yükseldi
Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler arasında Filistin Devleti'ni tanıyan ülke sayısı, son günlerde yapılan ardışık açıklamalarla 157'ye ulaştı. BM'de toplam 193 üye bulunduğu dikkate alındığında bu artış, uluslararası arenada dikkat çeken diplomatik bir gelişme olarak öne çıkıyor. BM üyesi olmayan Vatikan da Filistin'i tanıyan taraflar arasında yer alıyor.
Son açıklamalar ve tarihler
21 Eylül'de Kanada, Avustralya, İngiltere ve Portekiz Filistin Devleti'ni tanıdıklarını duyurdu. Ertesi gün, 22 Eylül'de düzenlenen "BM bünyesinde Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi" konulu yüksek düzeyli konferans kapsamında Fransa, Monako Prensliği, Lüksemburg, Malta ve San Marino da tanıma kararını kayda geçirdi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron açıklamasında, "Fransa'nın Orta Doğu'ya olan tarihi bağlılığına sadık kalarak Fransa'nın bugün Filistin Devleti'ni tanıdığını ilan ediyorum." ifadesini kullandı. Monako Prensi 2. Albert ise, "Bugün, İsrail'in varlığına olan sarsılmaz desteğimizi yeniden teyit etmek ve aynı zamanda Filistin'i uluslararası hukuk kapsamında bir devlet olarak tanımak istiyoruz." dedi.
Lüksemburg Başbakanı Luc Frieden, "Lüksemburg'un bugünden itibaren Filistin Devleti'ni resmen tanıdığını ilan ediyorum. Bu bir sürecin sonu değil, umuda, diplomasiye, diyaloğa ve birlikte yaşama fikrine bağlılığın başlangıcıdır." sözleriyle kararın arkasındaki diplomatik niyeti vurguladı. Malta Başbakanı Robert Abela ise, "Malta Cumhuriyeti, Filistin Devleti'ni resmen tanıdığını gururla teyit etmektedir." dedi.
Şartlı tanıma ve şartlar
Belçika Başbakanı Bart de Wever tanımayı şartlı olarak açıkladı. De Wever, yeni Filistin devletiyle diplomatik ilişkilerin etkin şekilde yürütüleceğini ancak bunun "tüm esirler serbest bırakıldıktan ve Hamas gibi tüm terör örgütleri Filistin yönetiminden uzaklaştırıldıktan sonra" gerçekleşeceğini belirtti.
Danimarka ve Hollanda yetkilileri de tanımanın belirli koşullara bağlanacağını açıkladı. Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, İsrailli rehine serbest bırakılması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve Gazze'de rolünün sona ermesi, Filistin Yönetimi'nin reform gündeminde ilerleme sağlanması ve gelecekteki Filistin devletinin silahsızlandırılacağından emin olunması durumunda tanımaya hazır olduklarını söyledi. Hollanda Dışişleri Bakanı David van Weel da benzer koşulların yerine getirilmesi halinde tanımanın ilerletileceğini, ayrıca olası bir çözümün "İsrail'in güvenliğini garanti etmesi gerektiğini" ifade etti.
Diplomatik değerlendirme
Bu artış, uluslararası toplumda Filistin’in devlet statüsü konusundaki algıda ve diplomatik pozisyonlarda bir hareketlenme işareti olarak okunabilir. Son dönemdeki toplu açıklamalar, hem iki devletli çözüm vurgusunu hem de çatışmanın sonuçlarına yönelik uluslararası tepkileri yansıtıyor. Şartlı tanıma açıklamaları ise bölgedeki güvenlik ve yönetimle ilgili endişelerin tanıma süreçlerinde etkili olduğunu gösteriyor.
Filistin Devleti'ni tanıdığını açıklayan BM üyesi ülkeler
Cezayir, Bahreyn, Endonezya, Irak, Kuveyt, Libya, Malezya, Moritanya, Fas, Somali, Tunus, Türkiye, Yemen, Afganistan, Bangladeş, Küba, Ürdün, Madagaskar, Nikaragua, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Sırbistan, Zambiya, Arnavutluk, Brunei Darüsselam, Cibuti, Morityus, Sudan, "Kıbrıs" adı altında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Çekya, Slovakya, Mısır, Gambiya, Hindistan, Nijerya, Seyşeller, Sri Lanka, Namibya, Rusya, Belarus, Ukrayna, Vietnam, Çin, Burkina Faso, Komorlar, Gine, Gine-Bissau, Kamboçya, Mali, Moğolistan, Senegal, Macaristan, Cabo Verde, Kuzey Kore, Nijer, Romanya, Tanzanya, Bulgaristan, Maldivler, Gana, Togo, Zimbabve, Çad, Laos, Sierra Leone, Uganda, Kongo Cumhuriyeti, Angola, Mozambik, Sao Tome ve Principe, Gabon, Umman, Polonya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), Botsvana, Nepal, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Butan, Ruanda, Etiyopya, İran, Benin, Kenya, Ekvator Ginesi, Vanuatu, Filipinler, Esvatini, Kazakistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Gürcistan, Bosna Hersek, Tacikistan, Özbekistan, Papua Yeni Gine, Güney Afrika Cumhuriyeti, Kırgızistan, Malavi, Doğu Timor, Paraguay, Karadağ, Kosta Rika, Lübnan, Fildişi Sahilleri, Venezuela, Dominik Cumhuriyeti, Brezilya, Arjantin, Bolivya, Ekvador, Şili, Guyana, Peru, Surinam, Uruguay, Lesotho, Güney Sudan, Suriye, Liberya, El Salvador, Honduras, Saint Vincent ve Grenadinler, Belize, Dominika, Antigua ve Barbuda, Grenada, İzlanda, Tayland, Guatemala, Haiti, İsveç, Saint Lucia, Kolombiya, Saint Kitts ve Nevis, Barbados, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Bahamalar, İrlanda, Norveç, İspanya, Slovenya, Ermenistan, Meksika, Kanada, Avustralya, İngiltere, Portekiz, Fransa, Monako Prensliği, Lüksemburg, Belçika, Malta ve San Marino.
Bu gelişme, uluslararası diplomasi sahnesinde Filistin'in statüsü ve iki devletli çözüm tartışmalarını yeniden gündeme taşıyor. Önümüzdeki dönemde tanıma süreçlerinin hangi diplomatik ve güvenlik şartlarına bağlanacağı ve bunun pratik yansımalarının ne olacağı izlenecektir.
