Erdoğan: Türkiye 2028-2029'da bölgesinin veri üssü konumuna yükselecek
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2025 TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödülleri Töreni'nde yaptığı konuşmada ülkenin bilim, teknoloji ve araştırma desteklerine ilişkin kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Erdoğan, 2028-2029 yıllarında faaliyete geçirilmesi planlanan projeyle Türkiye'nin Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında dijital bir köprü kuracağını ve ülkenin 'bölgesinin veri üssü' konumuna geleceğini belirtti.
Tören, ödüller ve teşekkür
Erdoğan törende, TUBA ve TÜBİTAK ödüllerinin sahiplerine takdim edildiğini hatırlatarak, bilim insanlarına teşekkür etti. Haziran ayında vefat eden Prof. Dr. Gazi Yaşargil başta olmak üzere, yaşamını yitiren bilim insanlarına rahmet diledi. Bu yıl TÜBA ödülleri kapsamında 38 bilim insanına ödül ve berat verilirken, TÜBİTAK Bilim ve Teşvik Ödülleri 8 farklı üniversiteden 11 akademisyene takdim edildi.
Erdoğan, ödül alan çalışmaların alan yelpazesinin elektro-kimyadan deneysel psikolojiye, R-N-A biyolojisinden nörolojiye, diş hekimliğinden tarih ve felsefeye kadar genişlediğini vurguladı ve tüm ödül sahiplerini tebrik etti.
Gençlik ve telif eser destekleri
Uluslararası Akademi Ödüllerinden ve genç bilim insanlarına verilen desteklerden bahseden Erdoğan, Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödüllerinin yanı sıra Eczacılık Özel Ödülü dâhil olmak üzere 28 genç akademisyene ödül verildiğini aktardı. Bilimsel telif eser kategorisinde ise 4 telif eser, 3 jüri özel ödülü ve 1 Halil İnalcık Özel Ödülü olmak üzere toplam 8 eserin ödüllendirildiğini söyledi. Erdoğan, TÜBA-GEBİP ödülü kazananların sayısının 697'ye, TESEP kapsamında ödüllendirilen eser sayısının ise 254'e yükseldiğini bildirdi.
Ülke geneline yayılan bilimsel katkılar
Ödül alan akademisyenlerin görev yaptıkları kurumların hemen her bölgeden geldiğine dikkat çeken Erdoğan, Karadeniz'den Marmara'ya, Ege'den Doğu ve İç Anadolu'ya uzanan dağılımın üniversitelerin bilim havuzuna yeni katkılar sunduğunun göstergesi olduğunu belirtti.
Bilimsel birikim, medeniyet ve özgüven
Erdoğan, insanın fıtratında sorgulama isteği bulunduğunu ve bilimin birikim ve evrenselliğe dayandığını söyledi. Tarihteki astronomi, usturlaplar, takvim ve su saatleri gibi çalışmaların Türk medeniyetinin bilimsel köklerini oluşturduğunu, Batı'daki ilk üniversitelerin de bazı eğitim metotları ve müfredat örnekleri bakımından etkilendiğini ifade etti. Büyük şahsiyetlerin Anadolu'da yetişmesinin önemine vurgu yaparak, geçmişten aldıkları mirası iftiharla anarken geleceğe odaklanacaklarını belirtti.
Bilim, teknoloji ve destek rakamları
Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümetin bilimsel çalışmalara sağladığı desteği rakamsal olarak şöyle özetledi: Sadece TÜBİTAK bünyesindeki akademik AR-GE destek programlarıyla son 23 yılda 36 bini aşkın projeye 153 milyar lira kaynak tahsis edildi. Bilim İnsanı Destekleri kapsamında aynı dönemde 415 bin 119 bilim insanına 46,5 milyar lira destek sağlandı. Özel sektörde 28 bin 493 proje 134 milyar lira kaynağa ulaşırken, 2007'den bu yana 53 bin 394 projeye 8,22 milyar lira destek verildiğini aktardı.
TEKNOPARK sayısının 2'den 113'e, AR-GE merkezlerinin sayısının sıfırdan 1.360'a, TEKNOPARK bulunan il sayısının 2'den 64'e yükseldiğini belirten Erdoğan, Milli Uzay Programı, ulusal ve uluslararası lider araştırmacılar programları ve gençlere yönelik burs, staj ve atölye programlarıyla gençlerin desteklendiğini söyledi.
TEKNOFEST'in 13'üncüsüne değinen Erdoğan, kütüphane alanında da önemli artışlar sağlandığını belirterek; kütüphane kullanım alanını yedi yılda 325 bin metrekareden 800 bin metrekareye çıkardıklarını, 2026 hedefi olarak toplam kullanım alanını 1 milyon metrekareye ve oturma kapasitesini 200 bin'in üzerine taşımayı planladıklarını aktardı. Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nin 300 milyon elektronik kaynak ve 141 milyon 700 bin basılı kaynağı bulunduğunu söyledi.
Savunma, uzay ve eleştirilere yanıt
Erdoğan, savunma sanayiindeki ilerlemelere dikkat çekerek dışa bağımlılığın azaldığını, yapay zeka, otonom sistemler ve insansız teknolojilerde önemli çalışmalar yürütüldüğünü anlattı. Sinop'taki füze denemelerine ilişkin eleştirilere tepki göstererek, bu tür çalışmaları engellemeye yönelik argümanlara rağmen projelerin başarıyla sürdürüldüğünü ifade etti ve bilim insanlarının çalışmasına güvendiğini söyledi.
'Hiper ölçekli bulut bölgesi' ve veri üssü hedefi
Erdoğan, kısa süre önce Türkiye'de ilk kez 'hiper ölçekli bir bulut bölgesinin' kurulmasına yönelik stratejik bir mutabakat imzalandığını açıkladı. Planlanan bu projenin 2028-2029 yıllarında faaliyete geçmesinin hedeflendiğini vurgulayarak, bunun Türkiye'yi bölgesel veri merkezi konumuna taşıyacağını belirtti.
Tarihî takdimler: Kavaid-i Ressamiye ve Antarktika haritası
Tören sırasında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır tarafından Cumhurbaşkanı Erdoğan'a takdim edilen el yazması eser, Kavaid-i Ressamiye adlı kitaptı. Eser, 1834'te kaleme alınmış olup Hacı Hafız Hoca İshak Efendi'nin el yazısı ile yazdığı, Osmanlı döneminde mühendislik, topoğrafya ve mimari çizim tekniklerini içeren bir çalışma olarak sunuldu.
Ayrıca, Türkiye'nin kutup araştırmalarını simgeleyen 'İlk Türk Antarktika Denizcilik Haritası' Cumhurbaşkanına takdim edildi. 2017'den bu yana Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yürütülen Ulusal Kutup Araştırmaları kapsamında; TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) ile Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı'nın 2018'den bu yana yürüttüğü ölçüm ve saha çalışmalarının ürünü olan harita, Piri Reis haritası ile diğer tarihî haritaların kompozisyonunu birleştirerek harita geleneğinin sürekliliğini vurguluyor.
Gençlere ses ve törenin sonu
Konuşmasında Aziz Sancar, Fuat Sezgin, Gazi Yaşargil, Cahit Arf ve Halil İnalcık gibi tarihî ve çağdaş isimlere atıfta bulunan Erdoğan, genç bilim insanlarına geçmişin mirasını devralma çağrısı yaptı. Bilimde orijinal katkıların önemine vurgu yaparak, gençlere 'çalışın, araştırın, şevkinizi kaybetmeyin' mesajını verdi.
Tören sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan, sahneye annesiyle gelen bir bebeğe altın hediye etti ve çocuklarla sohbet etti.
Not: Ödüller, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen törenle takdim edildi; törende toplam 47 bilim insanı ve 8 eser onurlandırıldı.
CUMHURBAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN, 2025 TÜBA VE TÜBİTAK BİLİM ÖDÜLLERİ TÖRENİNDE KONUŞTU.
