Erakçi ve Kallas Doha'da Tahran'ın nükleer dosyasını görüştü
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Tahran'ın nükleer meselesine ilişkin son gelişmeleri değerlendirmek üzere Katar'ın başkenti Doha'da bir araya geldi.
İran Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre görüşmede Erakçi, 2015 tarihli nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları olan İngiltere, Fransa ve Almanya'nın (E3) İran aleyhine Birleşmiş Milletler yaptırımlarını yeniden yürürlüğe sokabilecek snapback mekanizmasını tetikleme kararını sorumsuzca ve temelsiz olarak nitelendirdi. Erakçi, Kallas'ın KOEP Ortak Komisyonu Koordinatörü sıfatıyla sahip olduğu sorumluluğu hatırlatarak, bu çerçevede diplomasiye yönelik girişimlerin etkisiz kılınmaması beklentisini dile getirdi ve İran'ın diplomasideki kararlılığını vurguladı.
Kallas ise tüm tarafların endişelerini gidermenin tek yolunun diplomasi ve müzakereler olduğunu belirtti ve diplomasi için daha fazla fırsat sağlanması gerektiğini vurguladı. Taraflar, önümüzdeki günlerde istişarelerin sürdürüleceğini kararlaştırdı.
BM yaptırımlarının geri getirilmesi nasıl işleyor?
2015 anlaşmasını destekleyen 2231 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı uyarınca, anlaşmaya katılan herhangi bir devlet, İranın anlaşmaya ciddi şekilde uymadığını düşünürse Konsey'e şikayette bulunabiliyor. Şikayetin Konsey'e ulaşmasıyla 30 günlük bir süreç başlıyor.
Bu süre içinde Konseyin, İran aleyhindeki yaptırımların kaldırılmasının devamına ilişkin yeni bir karar alması gerekiyor. Söz konusu kararın, Konseydeki daimi üyeler olan Rusya, Çin, ABD, Fransa ve İngiltere tarafından veto edilmemesi gerekiyor. Karar zamanında kabul edilmezse, 2015 anlaşması kapsamında kaldırılan BM yaptırımları otomatik olarak yeniden yürürlüğe giriyor; bu durumda Konseyde ek bir oylama gerekmiyor.
Hangi BM yaptırımları geri dönebilir?
Mekanizmanın devreye girmesi halinde, 2006–2010 döneminde İran aleyhine çıkarılan 1696, 1737, 1747, 1803, 1835 ve 1929 sayılı kararlar yeniden geçerli hale gelecek. Bu kapsamda geri getirilebilecek yaptırımlar arasında silah ambargosunun yeniden yürürlüğe girmesi, İranın nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip füze geliştirmesinin yasaklanması ve yüzlerce kişi ile kuruluşa yönelik mali ve seyahat kısıtlamaları yer alıyor.
