Duhok'ta üzüm üretimi ve çeşitlilik
HAYDAR ŞAHİN - Irak’ın kuzeyinde yer alan Duhok şehri, bölgenin üzüm, kuru üzüm, üzüm şerbeti ve pekmez merkezi olarak biliniyor. Şehrin 125 çeşit üzümü Iraklıların sofralarını lezzetlendiriyor.
Hasat, üretim ve bölgesel özellikler
Doski ve Mangeşka ilçelerinin en önemli gelir kaynağı olan üzümün hasadına başlayan çiftçiler bir yıllık emeğin karşılığını almaya başladı. Kimi çiftçiler ürettikleri toplam ürünlerle; kimisi özel üzümlerle öne çıkıyor. Bazı üreticiler ise birçok üzüm türünü tek bir bahçede yetiştirerek hem lezzet sayısını artırıyor hem de diğer çiftçiler için fidan çeşitleme merkezi görevi görüyor.
Hüseyin Abdullah'ın yaklaşımı
Hüseyin Abdullah, Mangeşka ilçesinin Dergıjniki köyünde farklı üzüm türlerini aynı bağda üretmesiyle tanınıyor. Ata mesleği saydığı işi 13 yaşında babasının yanında öğrenen Abdullah, uzun zamanın ardından kendi bağına sahip olmuş ve 20 yıldır kendi bağlarıyla ilgileniyor.
Altı dönümlük bir bağında 17 üzüm türü yetiştirdiğini belirten Abdullah, bağını her gün ziyaret edip sulama, budama ve gerekli bakımlarını yaptığını söyledi. Köylerinin bulunduğu Doski bölgesinin üzüm yetiştiriciliği için uygun su, hava ve toprağa sahip olduğunu aktaran Abdullah, bu yıl yaklaşık 6 ton hasılat beklediğini ifade etti.
Resmi verilere göre, kuraklığa rağmen Duhok için yaklaşık 60 bin ton üzüm yetiştiriliyor; Abdullah'ın amacı bağında fazla ürün yetiştirmek değil, daha çok çeşitlilik sunmak.
Abdullah'ın sözleri: "Bu bağımızda 17 çeşit üzümümüz var. Bunların en önemlileri Hilvani, miranı, taifi, kemali, fransi, reşmiri, süleymani, almani ve yakut isimli türlerdir."
Kurutma, talep ve fiyatlandırma
Sofralık üzümlerin hemen alıcı bulduğunu ifade eden Abdullah, kuru üzüm, üzüm şerbeti ve pekmez üretimi de yaptıklarını aktardı. Kuru üzüme talebin fazla olduğunu belirten üretici, "Talep çok yüksek. Üzümlerimizi kurutmak için ayrı bir çaba gösteriyoruz. 5 kilo üzümden 1 kilo kuru üzüm elde ediyoruz. Ayrıca kara üzümden doğal ve katkısız meyve suyu üretimi de yapıyoruz." diye konuştu.
İçecek için fransi türü üzüme talebin çok olduğunu belirten Abdullah, kuru üzüm için hurmayı andıran ince uzun yapısıyla dikkat çeken yakut çeşidinin aranan bir tür olduğunu aktardı. Abdullah, "Yakut cinsi üzüm çok pahalı. Festivalde kilosunu 20 dinara (yaklaşık 600 TL) sattım. Kalmadı da. Talebi sınırsız. Şimdi de talep var ama kalmadı elimizde. Yakut çok güzel üzüm ama ürünü az oluyor." dedi.
Geçen yıl dolu nedeniyle ürün elde edemediklerini aktaran Abdullah, bölgesel yönetime yerli üretimi destekleme çağrısında bulundu.
Deneyimli üreticiler
Abdurrahman Süleyman ise 50 yılı aşkın süredir üzüm bağlarıyla uğraşıyor. Çocukluğunda babasıyla çalışarak öğrendiği mesleğini sürdüren Süleyman, bağına teknolojik bir sulama ağı kurdu ve gelişmeleri takip ederek yılda 30 tondan fazla üzüm üretiyor.
Süleyman, yerli üzümlerin güzel bir tada sahip olduklarını, özellikle bölgenin iklimine uyum sağladıkları ve uygun bir ortamda yetiştirildikleri için özel bir yere sahip olduklarını söyledi.
Irak’ın kuzeyinde yer alan Duhok şehri bölgenin üzüm, kuru üzüm, üzüm şerbeti ve pekmez merkezi olarak biliniyor, şehrin 125 çeşit üzümü Iraklıların sofralarını lezzetlendiriyor. Mangeşka ilçesinde en önemli gelir kaynağı olan üzümün hasadına başlayan çiftçiler, bir yıllık emeklerinin karşılığını almaya başladı.
