DTSO Başkanı Mehmet Kaya: Doğu Sorunu Sosyoloji, Ekonomi ve Siyaset Boyutları Olan Bir Sorundur
Panelin arka planı ve raporun önemi
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, "Doğu Sorunu: Teşhisler ve Tespitler" raporunun 30. yılı vesilesiyle düzenlenen "30. Yılında Doğu Raporu’ndan Bugüne" başlıklı panelde açıklamalarda bulundu. Kaya, raporun 1995’te DTSO ve Diyarbakır Tanıtma Kültür ve Yardımlaşma Vakfı (DİTAV) işbirliğiyle, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde hazırlanmasının, raporun hazırlandığı dönemin koşulları göz önüne alındığında önemli ve cesur bir adım olduğunu vurguladı.
Güvenlik merkezli bakışın sınırlılığı
Kaya, 1990’lı yıllarda Kürt sorununun ağırlıklı olarak bir güvenlik ve terör meselesi şeklinde ele alındığını hatırlattı. Bu dönemde faili meçhul olaylar ve güvenlikçi politikaların hakim olduğuna dikkat çeken Kaya, raporun sunduğu temel tespitlerden birinin sorunun yalnızca güvenlik ekseninde çözülemeyeceği olduğuna işaret etti. "Bu mesele sosyolojisi, ekonomisi ve siyaseti olan bir sorundur." Kaya, bu çerçeve oluşturulmadan kalıcı bir çözümün mümkün olmayacağını belirtti.
Ekonomik ve sosyal göstergeler
Kaya, bölgesel kalkınma politikaları kapsamında uygulanan yatırım teşviklerinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi tarafından yeterince faydalanamadığını aktardı. Konuşmasında, bölgenin teşviklerden yararlanma oranının yüzde 5’ler düzeyinde kaldığını, oysa Batı illerinde bu oranın yüzde 65’lere ulaştığını kaydetti. Eğitim ve temel tüketim harcamalarındaki eşitsizliklere de dikkat çeken Kaya, eğitim harcamalarında 26 kata, gıda harcamalarında 22 kata varan farklar bulunduğunu söyledi ve bu tablonun güvenlik merkezli bakış açısının bir sonucu olduğunu değerlendirdi.
Diyalog ve müzakerenin gerekliliği
Türkiye’de son dönemde Kürt sorununun çözümüne yönelik diyalog süreçlerinin konuşulmasının önemine vurgu yapan Kaya, sürecin adının ne olduğundan bağımsız olarak diyalog ve müzakerenin gündemde olmasının değerli olduğunu ifade etti. Kaya, buna rağmen toplumda ve karar alma mekanizmalarında farklı bakış açılarına alan açmada zorluk yaşandığını belirterek, kapsamlı bir yaklaşımın gerekliliğini yineledi.
DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI (DTSO) YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET KAYA, KÜRT SORUNUNUN YALNIZCA GÜVENLİK POLİTİKALARI EKSENİNDE ELE ALINMASININ ÇÖZÜMÜ MÜMKÜN KILMADIĞINI BELİRTEREK, SORUNUN SOSYOLOJİK, EKONOMİK VE SİYASAL BOYUTLARIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKTİĞİNİ SÖYLEDİ.
