Dr. Ümit Şahin: Karbon yakalama teknolojileri yeşil dönüşümü engelliyor
YEŞİM YÜKSEL - Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, karbon yakalama ve depolama teknolojilerinin iklim değişikliğiyle mücadelede herhangi bir rolünün bulunmadığını söyledi.
Atmosferde artan karbondioksit: NOAA verileri
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Küresel İzleme Laboratuvarı verilerine göre, dünya genelinde ortalama karbondioksit miktarı 2024'te 422,8 ppm ile rekor kırdı. Karbondioksit miktarı 2023'e göre 3,75 ppm artarken, bunun kayıtlara geçen en büyük yıllık artış olduğu belirtildi.
Karbon yakalama ve depolama: amaç ve uygulama
Karbondioksitin yakalanması, ayrıştırılması, depolanması veya tekrar kullanımını kapsayan karbon yakalama ve depolama sistemleri, iklim krizine karşı alternatif çözümler arasında gösteriliyor. Ancak teknolojinin yüksek maliyetli ve enerji yoğun olması, yaygın uygulamaya geçişini sınırlıyor.
Dr. Şahin'in eleştirileri
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Dr. Ümit Şahin, bu teknolojilerin fosil yakıt kullanımından çıkışı önlemek veya yavaşlatmak isteyen çıkarlar tarafından desteklendiğini savundu. Şahin, karbon yakalama ve depolama projelerinin dünyada halen çok sınırlı bir etkiye sahip olduğunu, çalışan küçük ölçekli tesislerin atmosfere salınmasını önlediği karbondioksit miktarının küresel sera gazı emisyonlarının binde biri ila ikisi düzeyinde olduğunu vurguladı.
Şahin, sistemlerin 1990'ların ortalarından bu yana gelişmesine rağmen iklim krizine acil yanıt oluşturacak düzeye ulaşmadığını belirterek, bu teknolojilerin bir çözüm olarak sunulmasının ardında farklı niyetlerin olabileceğinin sorgulanması gerektiğini söyledi. "Bence amaç, karbon yakalama ve depolama sistemlerini, asıl yapılması gerekene, yani kömür, petrol ve doğal gazı terk etmeye karşı bir dikkat dağıtma ve kafa karıştırma aracı olarak kullanmak," ifadelerini kullandı. Şahin, teknolojiyi destekleyenlerin ve geliştirenlerin arasında fosil yakıt sektörünün ve fosil yakıt ihracatçısı devletlerin bulunmasının da bu iddiayı güçlendirdiğini kaydetti.
İklim politikasında öncelikler
Dr. Şahin, iklim değişikliğiyle mücadelede asıl çözümün önümüzdeki 25-30 yılda kademeli bir şekilde fosil yakıttan çıkış olduğunu ve bunun yalnızca elektrik üretiminde değil, ulaştırma, binalar ve sanayide de uygulanması gerektiğini söyledi. Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Tek çözüm gelecek 25-30 yılda kademeli bir şekilde fosil yakıt çıkarmayı, yakmayı ve fosil yakıtlardan enerji üretmeyi bırakmaktır... bunun için de hızla güneş ve rüzgara yönelmek gerekmektedir."
Şahin'e göre karbon yakalama ve depolama, mevcut yeşil enerji dönüşümünü başlatmış ve hızlandırmakta olan süreçlere engel olma potansiyeli taşıyan bir araç niteliğinde.
