Bel fıtığının ne olduğu ve nedenleri
Acıbadem Adana Hastanesi Beyin Cerrahi Uzmanı Dr. Mehmet Can, tıptaki adıyla "lomber disk hernisi" olarak bilinen bel fıtığının, omurlar arasındaki disklerin dışa taşması veya yırtılması sonucu sinir köklerine bası yapmasıyla ortaya çıktığını belirtti. Omurlar arasında amortisör görevi gören disklerin dış kısmının lifli, iç kısmının jel kıvamında olduğunu, zamanla veya ani zorlanmayla diskin dış kısmının zayıflayıp yırtılabileceğini ve içteki jelimsi maddenin dışarı taşarak sinir köklerine baskı yapmasının ağrı, uyuşma ve kas güçsüzlüğü gibi şikayetlere yol açtığını açıkladı.
Klinik belirtiler
Dr. Can, bel fıtığının en sık görülen belirtileri arasında özelikle öne eğilince artan bel ağrısı, kalça ve bacak boyunca yayılan ağrı (siyatik), bacakta uyuşma veya karıncalanma ve kas gücünde azalma olduğunu söyledi. Ayrıca ciddi durumlarda idrar veya dışkı kaçırma gibi acil müdahale gerektiren belirtilerin görülebileceğini vurguladı.
En yaygın belirti olan bel ağrısının genellikle ani bir hareket, ağır kaldırma ya da uzun süre oturma gibi durumlarda arttığını, ağrının keskin, yanıcı veya donuk şekillerde hissedilebileceğini belirtti.
Tedavi seçenekleri ve uygulamalar
Dr. Can, tedavi yaklaşımının fıtığın şiddeti ve belirtilerin süresine göre belirlendiğini ifade etti. İlk aşamada genellikle dinlenme, fizik tedavi, ağrı kesici ve anti-enflamatuar ilaçların kullanıldığını; istirahat kapsamında 2-3 günden uzun olmayan kısa süreli yatak istirahati, ağır kaldırmama, uzun süre oturmama, dik oturma ve bel desteği kullanımının önerildiğini anlattı.
İlaç tedavisinin parasetamol, NSAİ ilaçlar, kas gevşeticiler ve doktor kontrolünde sinir kökü ödemine yönelik kortizonlu ilaçları kapsadığını söyledi. Fizik tedavi ve rehabilitasyonun hem ağrıyı hafifletmek hem de kasları güçlendirerek omurga üzerindeki yükü azaltmak için temel bir basamak olduğunu vurguladı.
İlaç ve egzersizle kontrol altına alınamayan durumlarda enjeksiyon yöntemlerinin gündeme geldiğini belirten Dr. Can, bu uygulamaların mutlaka bel anatomisine hakim deneyimli cerrahlar tarafından yapılması gerektiğini söyledi. Belirttiği uygulamalar arasında epidural steroid enjeksiyonu, foraminal blokaj, kluneal sinir enjeksiyonu ve faset eklem blokajı yer aldı.
Radyofrekans yöntemlerinin kronik ağrılarda etkili olabildiğini, faset eklem veya medial dal blokajının birçok hastada aynı gün içinde rahatlama sağladığını aktardı. Ayrıca sinir kökü baskısını ortadan kaldıran nükleoplasti işleminin hızlı ve konforlu sonuçlar verdiğini ifade etti.
Cerrahi gereklilik ve acil durumlar
Dr. Can, cerrahi tedavinin gerektiği durumları "6-8 haftadan uzun süren, tedaviye yanıt vermeyen ağrı, bacakta belirgin kas güçsüzlüğü, MRI ile belirlenen büyük disk hernileri" olarak sıraladı. İdrar-dışkı kontrol kaybı ise acil ameliyat gerektiren bir durum olduğunu belirtti.
Korunma ve günlük yaşam önerileri
Bel fıtığını önlemeye yönelik önerilerde bulunan Dr. Can, düzenli olarak bel ve karın kaslarını güçlendiren egzersizler yapılması, uzun süre oturmaktan kaçınılması, doğru duruş alışkanlıkları geliştirilmesi ve ağır kaldırmaktan kaçınılmasının önemine dikkat çekti. Kaldırma sırasında dizleri büküp beli dik tutma tekniğinin uygulanması ve sağlıklı kilonun korunmasının fayda sağlayacağını belirtti.
Ayrıca ergonomik bir çalışma ortamı oluşturmanın, örneğin ergonomik sandalye kullanmanın ve çalışma sırasında düzenli molalar vermenin bel sağlığı açısından yararlı olacağını vurguladı.
Not: Haber Dr. Mehmet Can’ın Acıbadem Adana Hastanesi’ndeki açıklamalarına dayanıyor.
BEYİN CERRAHİ UZMANI DR. MEHMET CAN
