Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, pek çok ebeveynin fark etmediği veya önemsemediği bir sorundur. Ancak bu sorun, çocukların diş sağlığını, çene yapısını, uyku kalitesini ve psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilir. Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, tıp dilinde bruksizm olarak adlandırılır. Bruksizm, çocuğun dişlerini sıktığı, gıcırdattığı veya birbirine bastırdığı bir durumdur. Bruksizmi olan çocuklar uyanıkken dişleri bilinçsizce sıkabilir veya uyku sırasında dişlerini sıkabilir veya gıcırdatabilir. Peki, çocuklarda diş sıkma neden olur? Çocuklar neden dişlerini sıkar? İstemsiz diş sıkma nasıl geçer? Tüm detaylar haberimizde...
ÇOCUKLARDA DİŞ SIKMA NEDEN OLUR?
Çocuklarda diş sıkma ya da gıcırdatma, bruksizmin en sık görülen şeklidir. Çocuklarda bruksizm, dişlerin tam çıkmaması, dişlerin üst ve alt çenede düzgün hizalanmaması, diş çıkarma evresinde ağrı, kulak ağrısı, bazı ilaçlar, stres, öfke, korku gibi psikolojik nedenlerden kaynaklanabilir . Çocuklarda bruksizm, genellikle 12 yaşından sonra azalır veya geçer. Ancak bazı durumlarda devam edebilir ve dişlerde, çenede ve eklemlerde sorunlara yol açabilir.
ÇOCUKLARDA DİŞ SIKMA NASIL ANLAŞILIR?
Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, genellikle uyku sırasında olur ve ebeveynler tarafından duyulabilir. Çocukların dişlerini sıktığı veya gıcırdattığı ses, tırnak yeme, kalem ısırma gibi seslere benzer. Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, aşağıdaki belirtilerle de kendini gösterebilir:
* Dişlerde aşınma, çatlama, kırılma, hassasiyet, ağrı, çürük, diş eti çekilmesi, diş kaybı gibi problemler.
* Çenede kas spazmı, ağrı, sertlik, kilitlenme, çene ekleminde iltihaplanma, ses, aşınma, artrit gibi problemler.
* Başta migren, gerilim tipi baş ağrısı, kulak ağrısı, yüz ağrısı, boyun ağrısı, omuz ağrısı, sırt ağrısı gibi problemler.
* Uyku kalitesinde bozulma, uyku apnesi, horlama, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, hafıza kaybı, ruh halinde değişiklik, depresyon, anksiyete gibi problemler.
ÇOCUKLARDA DİŞ SIKMA NASIL ÖNLENİR YADA TEDAVİ EDİLİR?
Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, tamamen önlenemeyen bir durumdur, ancak ebeveynlerin alacağı bazı önlemler ile bruksizmin oluşma riski azaltılabilir veya bruksizmin etkileri hafifletilebilir.
Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma için yapılması gerekenler şunlardır:
Çocuğun diş hekimine düzenli olarak götürülmesi
Çocuğun diş hekimi tarafından muayene edilmesi, dişlerin, çenenin ve eklemlerin durumunun belirlenmesi, bruksizmin derecesinin, nedeninin ve etkilerinin tespit edilmesi, uygun bir tedavi planının hazırlanması ve uygulanması için önemlidir. Diş hekimi, çocuğun durumuna göre diş plakları, botoks, ilaç, ortodontik tedavi gibi yöntemler önerebilir.
Çocuğun psikolojik destek alması
Çocuğun diş sıkma veya gıcırdatma nedeni stres, anksiyete, öfke, korku gibi duygusal faktörler ise, çocuğun bu duyguları yönetmesine yardımcı olacak psikolojik destek alması önerilir. Psikolojik destek, çocuğun bruksizm ile başa çıkma becerilerini geliştirmesine, alışkanlıklarını değiştirmesine, uyku kalitesini artırmasına, yaşam kalitesini yükseltmesine katkı sağlar. Psikolojik destek, psikolog, psikiyatr, psikoterapist gibi uzmanlar tarafından verilir.
Çocuğun stres, anksiyete, öfke gibi duyguları tetikleyen faktörlerden uzak tutulması
Çocuğun diş sıkma veya gıcırdatma nedeni duygusal faktörler ise, ebeveynlerin çocuğun bu duyguları tetikleyen faktörleri belirlemesi ve bunlardan uzak tutması gerekir. Çocuğun yaşadığı olumsuz olayları, aile içi sorunları, okul başarısızlığı, arkadaş ilişkileri, kardeş kıskançlığı gibi durumları ifade etmesine, duygularını paylaşmasına, sorunlarını çözmesine yardımcı olunmalıdır. Çocuğun bu duyguları azaltmak için gevşeme teknikleri, meditasyon, yoga, egzersiz, hobiler, müzik, sanat gibi aktivitelerden yararlanması sağlanmalıdır.
Çocuğun uyku kalitesinin artırılması
Çocuğun uyku kalitesinin artırılması, bruksizmin önlenmesi veya tedavisinde önemli bir rol oynar. Çocuğun uyku kalitesini artırmak için uyku hijyenine dikkat edilmelidir.
Çocuk, yatmadan önce ağır yemek yememeli, uyku ortamını sessiz, karanlık, rahat ve serin tutmalı, uyku düzenini korumalı, uyku öncesi rahatlatıcı bir rutin oluşturmalıdır.
Çocuğun diş sıkma veya gıcırdatma davranışının değiştirilmesi
Çocuğun diş sıkma veya gıcırdatma davranışının değiştirilmesi, bruksizmin önlenmesi veya tedavisinde etkili bir yöntemdir. Çocuk, dişlerini sıktığını veya gıcırdatığını fark ettiğinde, çenesini gevşetmeye, dilini dişlerinden uzak tutmaya, ağzını hafifçe açık bırakmaya çalışmalıdır. Çocuk, dişlerini sıkmayı veya gıcırdatmayı hatırlatacak bir işaret, not, sticker, bileklik gibi şeyler kullanabilir. Çocuk, dişlerini sıkmayı veya gıcırdatmayı önlemek için çiğneme sakızı, buz, şekerleme, kalem, tırnak gibi şeylerden uzak durmalı, bunların yerine havuç, salatalık, elma gibi sert meyve veya sebzeleri tüketebilir.
ÇOCUKLARDA DİŞ SIKMA CİDDİYE ALINMALIDIR!
Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, sadece bir alışkanlık veya geçici bir durum olarak görülmemelidir. Çocuklarda bruksizm, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve çocuğun yaşam kalitesini düşürebilir.
Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının diş sıkma veya gıcırdatma davranışını fark etmeleri, bunun nedenlerini ve etkilerini anlamaları, çocuklarını diş hekimine ve gerekirse psikolojik desteğe yönlendirmeleri, çocuklarının stres, anksiyete, öfke gibi duygularla başa çıkmasına yardımcı olmaları, çocuklarının uyku kalitesini artırmaları, çocuklarının diş sıkma veya gıcırdatma davranışını değiştirmeleri için teşvik etmeleri önemlidir. Çocuklarda diş sıkma veya gıcırdatma, ciddiye alınmalı ve zamanında müdahale edilmelidir.
