Çin Savunma Bakanı Dong Cün'den hegemonya karşıtı uluslararası düzen çağrısı
Çin Savunma Bakanı Dong Cün, Pekin'de düzenlenen 12. Şiangşan Forumu'nda yaptığı konuşmada, dünyayı savaş ve barış, diyalog ve cepheleşme arasında kritik bir kavşakla karşı karşıya olarak nitelendirdi ve ülkeleri hegemonya ve tek taraflılığa karşı birlikte hareket etmeye davet etti.
Konuşmanın ana mesajları
Dong, forumdaki konuşmasında dünya genelinde barış ve kalkınma eğilimlerinin değişmediğini belirtirken, soğuk savaş zihniyeti, hegemonya ve korumacılığın gölgelerinin varlığını vurguladı. Konuşmasından alıntıyla, "Bugün dünya yeniden bir yol ayrımıyla karşı karşıya. Savaş ile barış, diyalog ile cepheleşme, kazan-kazan işbirliği ile sıfır toplamlı oyun arasında adil ve doğru tercihi yapmalıyız."
Bakan Dong, İkinci Dünya Savaşı'nın bitişinin ve Birleşmiş Milletler'in kuruluşunun 80. yılında tarihsel adaleti korumanın önemine işaret ederek, Çin'in resmi söylemine uygun biçimde savaşı "Çin halkının Japon saldırganlığına karşı direniş savaşı ve dünya antifaşist savaşı" olarak tanımladı ve bu tarihsel perspektifin uluslararası mutabakat güçlendirilmesinde rol oynadığını belirtti.
ABD'ye üstü kapalı eleştiri ve Çin'in rol vurgusu
Dong, "kılık değiştirmiş hegemonya mantığına ve zorba eylemlere" karşı uluslararası düzeni koruma çağrısı yaptı ve Çin ordusunun egemen eşitliği savunma, savaş sonrası düzeni koruma ve çok taraflılığı güçlendirme yönünde diğer taraflarla çalışmaya hazır olduğunu söyledi. Konuşmasında ayrıca Çin'in "barış için bir güç" olduğu ve ordunun güçlenmesinin küresel barış ve kalkınmaya daha güçlü güvence sağlayacağı görüşünü yineledi.
Askeri ittifaklara yönelik eleştiriler
İsim vermeden bazı askeri ittifaklar ve siyasi grupları eleştiren Dong, bu yapıların hegemonya ve bencil çıkarlara hizmet eden, "küçük, dışlayıcı gruplar" olduğunu belirtti. Dong, söz konusu bloklardaki aktörlerin başkalarını ya dost ya düşman olarak gördüğünü, meşruluklarını korumak için düşmanlar yarattıklarını ve bölünmeleri kışkırtarak kaos ihraç ettiklerini savundu.
Güç siyasetinin uluslararası alana hakim olmasının tehlikelerine dikkati çeken Dong, dış askeri müdahaleler, etki alanı arayışları ve ülkeleri taraf seçmeye zorlama eğilimlerinin uluslararası toplumu kaosa sürükleyebileceğini ifade etti. Ayrıca mutlak askeri üstünlük takıntısının dünyayı "orman kanunu ve kargaşa" ile tanımlanan bir noktaya götürebileceği uyarısında bulundu.
Şiangşan Forumu ve Çin'in konumlandırması
Konuşma, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesi (31 Ağustos-1 Eylül, Tiencin) ve 3 Eylül'de düzenlenen anma ve geçit töreninde vurguladığı ana mesajlarla paralellik gösterdi. Forum, Çin'in savunma ve güvenlik alanındaki bakış açısını uluslararası platforma taşıma çabası olarak görülüyor.
Pekin'in Şiangşan Forumu'nu, Asya-Pasifik'teki diğer güvenlik platformlarına alternatif ve özellikle "Küresel Güney"e odaklanan bir tartışma zemini olarak konumlandırdığı belirtiliyor. Bu yıl "Uluslararası Düzenin Korunması ve Barışçı Kalkınmanın Geliştirilmesi" temasıyla düzenlenen foruma 100'den fazla ülke temsilcisi katıldı.
Forumun arka planı ve küresel bağlam
Dong'un konuşması, ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı tarife artışları gibi uygulamalarının dünyada ticaret ve ilişkiler üzerinde yeniden biçimlendirme çabalarıyla eş zamanlı bir ortamda yapıldı. Bu bağlamda Çin, kendini başkalarının haklarını koruyan bir istikrar gücü olarak konumlandırma arayışını sürdürdüğünü vurguluyor.
Dong'un konuşması, hem tarihsel adalet vurgusunu hem de çok taraflılığı güçlendirme çağrısını birleştirerek, Pekin'in uluslararası düzen tartışmalarında daha görünür bir rol üstlenme stratejisinin parçası olarak değerlendirilebilir.
