Çin, Pasifik ada ülkelerine iklim değişikliğiyle mücadelede destek olacağı taahhüdünde bulundu. 3. Çin-Pasifik Ada Ülkeleri Dışişleri Bakanları Toplantısı, 28-29 Mayıs tarihlerinde Çin’in doğusundaki Fucien eyaletinin Şiamın şehrinde düzenlendi.
Toplantı sonrası sonuç bildirgesi yayımlanırken, Çin Dışişleri Bakanlığı da konuyla ilgili açıklamada bulundu. Toplantıda, Çin ile diplomatık olarak tanıyan 11 Pasifik ada ülkesinin katılımıyla, iklim değişikliğinin etkilerini gidermeye ve ülkelerin bu konudaki direncini artırmaya yönelik 100 projeye destek verileceği bildirildi. Bunun için 2 milyon dolar fon ayrıldığı belirtildi.
Pekin yönetimi, ayrıca afet önleme ve giderme çalışmalarına destek sağlamak amacıyla bu ülkelere geniş uydu ağlarından veri sağlamayı da taahhüt etti. İklim değişikliği desteklerine ek olarak, Pasifik ada ülkeleri halklarının yaşam koşullarını iyileştirmek için 200 proje gerçekleştireceği ve öğrencilere burs ve mesleki eğitim sağlayacağı sözünü verdi.
Taraflar arasında serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin hızlandırılması konusunda da anlaşmaya varıldığı, Çin'in ada ülkelerinden ihracatı kolaylaştıracağı da vurgulandı.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Kiribati Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı Taneti Maamau ile birlikte toplantıyı yönetti. Vang, iklim işbirliği konusunda Çin'in güvenilir bir aktör olduğunu belirtti. Paris Anlaşması'ndan çekilen ABD’yi adını anmadan eleştirerek, "Pasifik adalarındaki dostlarımız dahil tüm Küresel Güney ülkelerine sağlam, güvenilir ve müşfik bir ortak olacağımız sözünü veriyoruz," dedi.
Bakan, ülkesinin Pasifik ada ülkelerine yaptığı yardımların siyasi bir şarta bağlı olmadığını, bu ülkelerin egemenliğini ve bağımsızlığını desteklediğini vurguladı. Zirvenin ardından yayımlanan sonuç bildirgesinde güvenlik ve kanun koruma alanındaki işbirliğiyle ilgili bir maddeye yer verilmedi.
Güvenlik İşbirliği Tartışmaları
Çin'in son yıllarda Pasifik ada ülkeleriyle güvenlik alanındaki bağlarını güçlendirmeye yönelik adımları, bölgedeki Avustralya ve Yeni Zelanda gibi etki sahibi ülkelerce endişeyle karşılanıyor. 2022 yılının Nisan ayında Çin'in Solomon Adaları ile imzaladığı güvenlik işbirliği anlaşması, bu tartışmaların merkezinde yer aldı. Kamuhoyuna açıklanmamış olan bu anlaşmada, Çin savaş gemilerinin Solomon Adaları limanlarına demirlemesine, kısa süreli beklemelerine, lojistik ikmali yapabilmelerine ve geçiş izni alabilmesine olanak sağlandığı iddia edilmişti. Ayrıca, anlaşmanın hükümete, sosyal düzeni korumak amacıyla Çin'den polis ve askeri personel talep etme yetkisi verdiği öne sürüldü. Bu durum, muhalefet tarafından Pekin’in iç işlerine müdahale olarak eleştirildi.
Diğer bir ada ülkesi Fiji ise, 2023 yılında Çin ile polis eğitimi ve geçici görevlendirilmesini içeren emniyet işbirliği programını "demokrasi ve adalet sistemlerindeki farklılıklar" nedeniyle sonlandırma kararı aldı.
