Avrupalılar Cenevre'de ABD planına alternatif barış teklifi sundu
İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirilen görüşmelerde Avrupa heyetleri, ABD’nin sunduğu 28 maddelik barış planına alternatif bir teklif sundu. İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından hazırlanan bu teklif, Ukrayna’ya daha geniş güvenlik garantileri ve yeniden inşa için mali tazminat öngörüyor.
Teklifin başlıca unsurları
Avrupa teklifi, ABD planındaki bazı sınırlamaları esnetiyor ve farklı yaklaşımlar getiriyor. Öne çıkan maddeler arasında şunlar yer alıyor:
Barış döneminde 800 bin asker sınırı: Teklifte, Ukrayna silahlı kuvvetlerine getirilecek sınırlamanın ABD teklifinde önerilen 600 bin yerine barış döneminde 800 bin olarak belirlenmesi öngörülüyor.
Toprak görüşmeleri temas hattından başlayacak: ABD planında yer alan ve bazı bölgelerin fiilen Rusya’ya ait kabul edilmesi yaklaşımı yerine, Avrupa teklifi toprak kontrolüne ilişkin müzakerelerin temas hattından başlamasını öneriyor.
Dondurulmuş Rus varlıkları ile tazminat: Avrupa teklifinde Ukrayna’nın mali olarak tazmin edilmesi yer alıyor ve bu kapsamda, Rusya’nın Ukrayna’ya verdiği zarar karşılanana dek dondurulmuş Rus egemen varlıklarının kullanılması öngörülüyor. Teklifte, "Ukrayna tamamen yeniden inşa edilecek ve mali olarak tazmin edilecektir. Buna Rusya, Ukrayna’ya verdiği zararı karşılayana kadar dondurulmaya devam edilecek olan Rus egemen varlıkları da dahildir" ifadelerine yer verildi.
Buna karşılık, ABD planı dondurulmuş Rus varlıklarından 100 milyar dolar'ın Ukrayna’nın yeniden inşası ve yatırımlar için ABD liderliğindeki bir girişime yönlendirilmesini ve bu girişimden elde edilen karın yüzde 50'sinin ABD'ye gitmesini önermişti.
NATO 5. maddeye benzer güvenlik garantileri: Avrupa teklifi, ittifakın bir üyesine yapılan saldırıyı tüm ittafa yapılmış sayan NATO’nun 5. maddesine benzer bir güvenlik garantisinin sağlanmasını ve bu garantinin ABD tarafından verilmesini öngörüyor.
Görüşmeler, tarafların değerlendirmeleri ve ilerleme
Cenevre'deki görüşmeler, ABD’nin sunduğu taslak çerçevesinde Ukrayna ve Avrupalı heyetler arasındaki temasların ardından Ukrayna ve ABD heyetleri arasındaki toplantılarla sürüyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ukrayna başmüzakerecisi Andriy Yermak, görüşmeler kapsamında basına kısa açıklamalarda bulundu.
Rubio, sürecin "şimdiye kadarki en yapıcı ve en anlamlı toplantı ve günü" içerdiğini belirterek, "Bence ilerleme kaydettik. Heyetlerimiz şu anda kendilerine ayrılan odalara geçti ve bize sunulan bazı öneriler üzerinde çalışıyoruz. Bazı değişiklikler ve düzenlemeler yapıyoruz. Amacımız farklılıkları azaltmak ve hem Ukrayna’nın hem de tabii olarak Amerika Birleşik Devletleri’nin kendini rahat hissedeceği bir şeye daha da yaklaşmak" dedi. Rubio ayrıca nihai metnin ABD Başkanı Donald Trump tarafından onaylanmasının gerekeceğini vurguladı.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı ve başmüzakereci Andriy Yermak da görüşmelerin verimli geçtiğini söyleyerek, 'Çok iyi ilerleme kaydettik ve Ukrayna halkının hak ettiği adil ve kalıcı barışa doğru ilerliyoruz. Ukrayna halkı, barışı dünyadaki herkesten daha fazla istiyor' ifadelerini kullandı.
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov ise sosyal medyadan yaptığı açıklamada, 'Mevcut önerilerimiz, henüz son halini almamış olmakla birlikte, Ukrayna’nın birçok önceliğini ihtiva ediyor. Amerikalı partnerlerimizin bizimle yakından çalışıyor ve endişelerimizi anlıyor olmalarını takdir ediyoruz' dedi.
Son aşama: Liderler görüşmesi
Adı açıklanmayan bir yetkiliye dayandırılan haberde, Cenevre'de ekiplerin üzerinde uzlaşacağı herhangi bir barış planının son şeklini ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy arasındaki yüz yüze görüşme ile alacağı belirtildi. Yetkili, 'İki başkan bir araya gelmeden hiçbir şey üzerinde anlaşılmış sayılmayacak' ifadelerini kullandı.
Avrupa teklifi ile ABD planı arasındaki görüş ayrılıkları ve üzerinde çalışılan değişiklikler, gelecek günlerde yapılacak müzakereler ve liderler arası olası görüşmenin vereceği karara bağlı olarak netleşecek.
AVRUPALILAR, ABD’NİN UKRAYNA’DA BARIŞ PLANINA ALTERNATİF OLARAK UKRAYNA’NIN DAHA FAZLA ASKER BULUNDURMASINA OLANAK SAĞLAYAN VE UKRAYNA’YA NATO’NUN 5. MADDESİ BENZERİ GÜVENLİK GARANTİLERİ SUNAN BİR KARŞI TEKLİF SUNDU.
