Buzul Kaybı Arttı, Su Baskını Riski Yükseldi
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, iklim değişikliğinin etkisiyle buzullardaki erimenin son yıllarda kritik düzeye ulaştığını belirtti. Özellikle 2022-2024 döneminde tarihteki en büyük üç yıllık buzul kütlesi kaybı yaşandığı bildirilmektedir.
Birleşmiş Milletler'in Uyarısı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, buzulların iklim ve hidrolojik döngüdeki önemine dikkat çekmek amacıyla 21 Mart'ı "Dünya Buzullar Günü" olarak belirlemiş ve 2025'i "Uluslararası Buzulların Korunması Yılı" ilan etmiştir.
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan rapora göre, dünya genelinde 275 binden fazla buzul, yaklaşık 700 bin kilometrekarelik alanı kaplamaktadır. Buzul kayıpları, tatlı su kaynaklarının %70'ini depolayan buzulların erimesiyle kıyı bölgelerde su baskını riskini artırmakta.
Buzul Erimesinin Etkileri
Geçen 6 yılın 5'inde kayıtlardaki en hızlı buzul erimesinin yaşandığı ifade edilmektedir. WGSMS verilerine göre, Grönland ve Antarktika dışındaki buzullar, 1975'ten bu yana toplam 9 trilyon ton kütle kaybetmiştir. 2024 hidrolojik yılı kayıtlara en olumsuz dördüncü yıl olarak geçerken, buzul kütle kaybı 450 milyar ton'a ulaşmıştır.
Deniz Seviyesi Yükseliyor
Bilim dergisi Nature'da yayımlanan bir çalışmaya göre, 2000-2023 döneminde buzullar, kalan hacimlerinin %5'ini kaybetti. Bu erimelerin deniz seviyesini 18 milimetre yükselttiği tahmin edilmektedir. Mevcut erime hızının devam etmesi durumunda, buzul kayıplarının 21. yüzyıl'ın sonuna kadar bazı bölgelerde tamamen erimeye yol açacağı öngörülmektedir.
Buzul kayıplarının sonuçları
Prof. Dr. Tağıl, buzullardaki erimenin kısa vadede aşırı hava olayları ve habitat kayıpları yaratacağına dikkat çekerek, uzun vadede su kıtlığı, göç ve ekosistem çöküşlerine yol açabileceğine değindi. Özellikle kıyı bölgelerinde su baskını riskinin artacağını vurguladı.
Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması Gerekiyor
Buzul erimesini yavaşlatmak amacıyla sera gazı emisyonlarının azaltılması gerektiğini belirten Tağıl, "Küresel ısınmanın en büyük tetikleyicisi olan sera gazı emisyonlarını azaltmak bu süreçte atılması gereken en önemli adımdır" dedi. Yenilenebilir enerjiye yönelmek, enerji verimliliğini artırmak ve ormansızlaşma ile mücadele etmek gerektiğini vurguladı.
