Boeing, 737 MAX’ın Yerini Alacak Yeni Dar Gövdeli Tek Koridorlu Uçak Üzerinde Çalışıyor
Wall Street Journal kaynaklı haberlere göre Amerikan havacılık şirketi Boeing, 737 MAX modelinin yerine geçebilecek yeni bir dar gövdeli ve tek koridorlu yolcu uçağı geliştirme projesine hazırlanıyor. Şirket projeyi henüz resmen duyurmamış; tasarım ve planlamalar erken geliştirme aşamasında ve şekillenme sürecinde.
Proje durumu ve onay süreci
Geliştirilen uçağın kamuoyuna açıklanması beklenirken, projenin ilerleyebilmesi için Federal Havacılık İdaresi (FAA) onayı gerekecek. Haberde, FAA’nın Boeing’deki kalite ve denetim kontrollerini gevşettiği yönündeki değerlendirmelere de yer veriliyor. Boeing ise mevcut önceliklerini yaklaşık 6 bin ticari uçak siparişinin teslimatı ve sertifikalandırılmasına odaklandığını belirterek açıkladı.
Yönetim ve tedarikçiye ilişkin adımlar
Şirketin Üst Yöneticisi Kelly Ortberg, ticari uçak işinde yeni bir atama yaparak daha önce yeni uçak tipi geliştirmekle görevli olan "kıdemli ürün şefi" pozisyonunu doldurdu. Yeni atanan ürün şefi, "737 MAX'ın halefi olabilecek yeni uçak" üretim projesinin denetlenmesinden sorumlu olacak.
Ortberg, şubatta İngiltere'de Rolls-Royce CEO'su Tufan Erginbilgiç ile bir görüşme gerçekleştirdi; görüşmede yeni dar gövdeli uçak için motor tedarik teklifleri ele alındı. Erginbilgiç, eylüldeki bir yatırımcı etkinliğinde bu görüşmelere dair değerlendirme yapmıştı.
Teknik hedefler ve maliyet beklentileri
Proje müzakerelerinde öncelikli hedeflerden biri, yakıt verimliliğinde asgari %15 artış sağlamak olarak öne çıkıyor. Yeni ürün için planlanan yaklaşımlar arasında yeni motor mimarisi, daha hafif malzemeler ve gövdede radikal değişiklikler bulunuyor. Geliştirmenin maliyetinin onlarca milyar dolar seviyesinde olması bekleniyor.
Pazar konumu ve rekabet
Boeing’in iç süreçlerde yaşadığı gecikmeler ve sertifikalandırma sorunları, rakip Airbus için fırsata dönüşmüş durumda. Haberde, Boeing’in uzun menzilli ve geniş gövdeli 777X programının piyasaya sürülmesinde yaklaşık 6 yıl geride olduğu belirtiliyor. Şirket, güvenlik ve kalite konularındaki olumsuz gelişmelerin ardından pazar payını geri kazanmayı hedefliyor.
Geçmiş kazalar ve düzenleyici sonuçlar
737 MAX uçaklarının Ekim 2018 ve Mart 2019’daki kazaları nedeniyle filo 2019’da küresel olarak yere indirilmiş ve bu olaylarda toplam 346 kişi hayatını kaybetmişti. Bu uçaklar ilk kez Mayıs 2017’de ticari hizmete girmişti. Şirket, 2021’de yaptığı bir anlaşma kapsamında FAA tarafından denetime tabi olmayı ve 2,5 milyar dolar tutarında tazminat ve para cezası ödemeyi kabul etmişti. Ayrıca, benzer bir Boeing 737-800 kazası 29 Aralık 2024 tarihinde Güney Kore havacılık tarihinin en ölümcül felaketlerinden biri olarak kaydedildi.
Boeing, mevcut teslimat yükümlülükleri ve sertifikalandırma sürecine odaklandığını vurgulayarak piyasayı izlediklerini ve mali performans iyileştiğinde "yeni bir ürün için doğru zaman" ifadelerini kullanacağını belirtiyor.
