BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi'nin değerlendirmesi
Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, BMMYK Program Yürütme Komitesinin 76. Genel Oturumunda yaptığı konuşmada, "2015'ten bu yana savaş ve zulüm nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan kişilerin sayısı neredeyse 2 katına çıkarak 122 milyona ulaştı" dedi. Grandi, dünyanın zorlu ve istikrarsız bir süreçten geçtiğine işaret ederek bu tablonun anlaşılması için daha basit anlatımlara ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Çatışma sahalarına ilişkin tespitler
Grandi, Gazze, işgal altındaki Batı Şeria, Ukrayna, Sudan ve Myanmar'da yaşananların, devletler ve devlet dışı aktörlerin uyguladığı şiddetin ve kuralların kasıtlı terk edilmesinin kanıtı olduğunu vurguladı. "Gazze, işgal altındaki Batı Şeria, Ukrayna, Sudan veya Myanmar'da işlenen vahşetin" örneklerine değinen Grandi, gıda için kuyrukta bekleyen ya da güvenlik için kaçtıkları kamplarda katledilenlerin sivil olduklarının altını çizdi.
Grandi sözlerine, "Çatışmanın tarafları, artık uluslararası insancıl hukuka veya herhangi bir kurala uyduklarını bile iddia etmiyor. Bunun yerine askeri yöntemler kullanıldığı sürece ayrım gözetmeyen şiddet haklı gösteriliyor, normlar umursanmıyor" şeklinde devam etti ve zorla yerinden edilmenin hız ve karmaşıklık açısından arttığını kaydetti.
Bütçe, personel ve yardımın zayıflaması
BMMYK'nın 2025 bütçesinin önceki yıllara yakın şekilde 10,6 milyar dolar olarak kabul edildiğini hatırlatan Grandi, son yıllarda bütçenin ihtiyaçların yaklaşık yarısını, yani yılda yaklaşık 5 milyar doları karşıladığını belirtti. Ancak 2024'e kıyasla beklenen katkılarda yüzde 10'luk düşüş öngörülmesine rağmen durumun daha da kötüleştiğini ifade etti.
Bu yılın sonuçlarına ilişkin olarak Grandi, "Bu yıl yaklaşık 5 bin BMMYK çalışanı işini kaybetti. Bu, tüm iş gücümüzün dörtte birinden fazlası" dedi ve daha fazla işten çıkarmanın öngörülmesiyle bu sayının artmasının beklendiğini aktardı. Grandi, BM sistemi içindeki bu yılki fon kesintilerinin inanılmaz derecede zararlı olduğunu ve bunun siyasi tercihlerle bağlantılı yıkıcı finansal sonuçları olduğunu belirtti.
Çağrı ve sonuç
Avrupa ve ABD'deki yerinden edilme politikalarının uluslararası hukukla uyumlu olmaması konusuna da dikkat çeken Grandi, bu tür düzenlemeler öncesinde BMMYK ile iletişime geçilmesi çağrısında bulundu. Grandi, "BMMYK, seçeceğiniz tüm önlemlerin yasal kalması için size tavsiyelerde bulunmak ve destek olmak için burada" ifadelerini kullandı.
Konuşmasını sonlandırırken Grandi, barış çabalarının Gazze'de de etkili olabileceğine inanılması gerektiğini ve bu savaşın tarifsiz dehşetinin nihayet sona ermesi için umut ve duaların önemli olduğunu sözlerine ekledi.
