Yeni bir yaklaşım: Mitomeyoz ile somatik hücrelerden yumurta üretimi
ABD ve Güney Kore'den araştırmacıların yürüttüğü çalışmada, kadınlara ait deri hücrelerinden üreme sürecinde kullanılabilecek yumurta hücresi elde etmeye yönelik deneysel bir yöntem tanımlandı. Çalışma, Mitomeyoz adını taşıyan bir teknikle, somatik hücre çekirdek transferi (SCNT) ilkesi üzerine kuruldu.
Yöntemsel çerçeve
Araştırmaya, farklı etnik kökenlere sahip ebeveyn ve kızlarından oluşan bir aile ile akraba olmayan bir sperm donörü dahil edilerek kan DNA'sı ve deri biyopsisi sağlandı. Çalışmada, çoğalma sürecine girmemiş hücre çekirdekleri, çekirdeği çıkarılmış insan yumurtalarının içerisine nakledilerek başlangıçta erken bölünmeye zorlandı. Başlangıçta döllenme sonrası bölünmede bir tıkanma gözlendi; araştırmacılar bu engeli, hücre döngüsünü düzenleyen özel bir kimyasal kullanarak aşabildiler.
Ana bulgular
Uygulama sonucunda, vücut hücresinden gelen kromozomların bir kısmı atıldı ve geriye kalan kromozomlar yeni hücrenin çekirdeğini oluşturdu. Genetik incelemeler, bu süreçte kromozomların rastgele ayrıldığını ve genetik bilginin karışmadığını ortaya koydu. Buna rağmen, döllenmiş hücrede ortalama 23 kromozom kaldığı görüldü; bu sonuç, insan hücresindeki kromozom sayısının laboratuvarda yarıya indirilebildiğini gösteriyor.
Çalışma ayrıca, döllenen hücrelerin normal şekilde bölünüp gelişmeye devam ederek hem vücut hücresinden hem de spermden gelen genetik bilgiyi taşıyan embriyolara dönüştüğünü bildirdi. Bu, yöntemin laboratuvarda yapay yumurta veya sperm üretimi açısından bir potansiyel taşıdığını işaret ediyor.
Uygulama ve sınırlamalar
Araştırmacılar, yöntemin umut verici olduğunu ancak bunun henüz ilk adım olduğunu vurguluyor. İnsanlarda klinik uygulamaya geçmeden önce güvenlik ve etkinliğin daha kapsamlı ve detaylı şekilde araştırılması gerektiği özellikle belirtildi. Çalışmada kromozomların rastgele ayrılması ve ortalama 23 kromozom kalması gibi bulgular, ilerideki çalışmalarda hedeflenen genetik kontrolün sağlanması ve istenmeyen genetik sonuçların önlenmesi için ele alınması gereken konuları ortaya koyuyor.
Yayın bilgisi
Çalışmanın bulguları Nature Communications dergisinde yayımlandı.
