Bakan Işıkhan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 2026 bütçesini ve çalışma hayatı gündemini sundu
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçe görüşmeleri başladı. Komisyonda, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında, Bakanlığa bağlı Mesleki Yeterlilik Kurumu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İŞKUR) bütçeleri ile Sayıştay raporları ele alındı.
Asgari ücret: Aralıkta toplanacak komisyon ve uzlaşma umudu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücretin bu yıl Aralık ayında, 2026 yılında uygulanacak tutarı belirlemek üzere kurulacak komisyonca görüşüleceğini belirtti. Işıkhan, "Herkesin mutabık kaldığı bir tutarda uzlaşılacağını ümit ediyoruz" dedi. Bakan, yıl başında asgari ücretin net 22.104 liraye yükseltildiğini anımsattı ve 2002'de 184 lira olan asgari ücretin reel olarak yüzde 223 arttığını vurguladı.
Kocaeli Dilovası patlaması: Soruşturma ve açığa almalar
Işıkhan, Kocaeli Dilovası'ndaki parfüm fabrikası patlamasına ilişkin olarak olayın hemen ardından bölgeye gidildiğini, baş müfettişler ve müfettişlerin görevlendirildiğini ve idari ile adli süreçlerin eş zamanlı yürütüldüğünü bildirdi. Soruşturmanın selameti için İŞKUR ve SGK il müdürleriyle birlikte toplam 7 personelin açığa alındığını, sorumluların tespiti ve hesap verme sürecinin takip edileceğini ifade etti.
Deprem bölgesi destekleri ve sigortalı sayısındaki değişim
Bakan, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgeye yönelik kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği, TYP ve işsizlik ödeneği gibi programlarla yaklaşık 40 milyar lira seviyesinde destek sağlandığını kaydetti. Buna göre, depremden etkilenen 11 ilde sigortalı çalışan sayısı, 2022 Aralık itibarıyla 1.889.000 iken; 2025 Ağustos verilerine göre 2.004.000 olarak gerçekleştiğini açıkladı.
Çalışma meclisi, sosyal diyalog ve sendikalaşma
Işıkhan, Ulusal İstihdam Stratejisi (2025-2028) ve Meclis gündemleri çerçevesinde sosyal diyalogun güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütüldüğünü belirtti. Üçlü Danışma Kurulu'nun 9 Ekim 2025 tarihinde toplandığını, Kamu Personeli Danışma Kurulu toplantısının 30 Eylül 2025 tarihli gerçekleştiğini ve 14. Çalışma Meclisi'nin "Çalışma Hayatında Dijital Dönüşüm" gündemiyle toplanacağını söyledi. Sendikalaşma oranlarında, işçi sendikalaşmasının 2013'te yüzde 9,21 iken 2025'te yüzde 14,02'ye; kamu görevlilerinde ise 2002'de yüzde 47,94'ten 2025'te yüzde 76,88'e yükseldiğini aktardı.
İş sağlığı ve güvenliği: "Sıfır Kaza Kültürü" hedefi
Bakanlığın önceliklerinden birinin iş sağlığı ve güvenliğini en yüksek standartlara taşımak olduğunu söyleyen Işıkhan, "sürekli iyileştirme" ve "etkin denetim" anlayışıyla sadece kazaları önlemek değil, iş yerlerine "Sıfır Kaza Kültürü"nü yerleştirmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Denetimler, rehberlik ve işçilere ödemeler
Bakanlık merkez teşkilatında görevli 889 iş müfettişi ile yürütülen rehberlik temelli denetimlerde, uygunsuzlukların yaklaşık yüzde 90'ının teftiş süresince giderildiği bildirildi. 2025 Ekim itibarıyla 9.921 iş yerinde rehberlik ve teftiş faaliyetleri yapıldı; 1.207.422 çalışana ulaşıldı. Yapılan teftişlerde eksik işçilik alacaklarına ilişkin yaklaşık 954 milyon lira'nın işçilere ödenmesi ve vergi ile sigorta primi adı altında da kamuya yaklaşık 540 liranın aktarılması sağlandığı, mevzuata aykırılığı devam eden iş yerlerine 1,1 milyar lira idari para cezası uygulandığı ifade edildi.
İstihdam hedefleri ve güncel göstergeler
Işıkhan, Orta Vadeli Program (OVP) ve Ulusal İstihdam Stratejisi çerçevesinde üç yıllık süreçte istihdamı yıllık ortalama 600 bin kişi artırmayı hedeflediklerini söyledi. 2025 Eylül itibarıyla iş gücünün 35,6 milyon, istihdamın 32,5 milyon, işsiz sayısının 3,1 milyon ve işsizlik oranının yüzde 8,6 olduğunu açıkladı. Bu oranın OVP hedefleriyle uyumlu şekilde son 29 aydır tek hanelerde seyrettiğini belirtti.
Genç, kadın ve mesleki yeterlilik odaklı istihdam politikaları
TÜİK verilerine göre 15-24 yaş arası genç işsizlik oranının son 6 yılda 11 puan azalarak Eylül itibarıyla yüzde 14,9 seviyesine gerilediğini aktaran Işıkhan, İŞKUR'un 2025 Ocak-Ekim döneminde 1.286.822 kişiyi özel sektörde istihdama yönlendirdiğini söyledi. 2002-2025 Ekim döneminde toplam 16,3 milyon işe yerleştirme yapıldığını, kadın, engelli ve gençlere yönelik aracılık rakamlarını paylaştı ve Kadın, Genç ve Mesleki Yeterlilik Belgesi Olanların İstihdamını Teşvik eden uygulamaların devam ettiğini belirtti.
SGK finansları ve kapsam artışı
Bakan, SGK gelirlerinin SGK giderlerini karşılama oranının 2002'de yüzde 71,5 iken 2025 yılı sonu itibarıyla yüzde 95,3 olarak öngörüldüğünü, prim gelirlerinin emekli aylıkları ve sağlık giderlerini karşılama oranının ise 2002'de yüzde 60,9 iken 2025 sonunda yüzde 75,1 olmasının beklendiğini söyledi. SGK açığının GSYH'ye oranının 2002'de yüzde 2,2 iken 2025 sonunda yüzde 0,42 seviyesine gerilemesinin öngörüldüğünü belirtti. 1 Ocak 2023-31 Ağustos 2025 arasında prim teşviki ve desteklerle yaklaşık 853 milyar lira destek sağlandığını; aktif sigortalı sayısının 2002'de 12 milyon iken 2025 Ağustos itibarıyla yaklaşık 26 milyon'a ulaştığını aktardı.
Kayıt dışı istihdam ve cezai uygulamalar
Işıkhan, kayıt dışı istihdam oranının 2002'de yüzde 52 iken 2025 ikinci çeyrek verilerine göre yüzde 25,9 olarak gerçekleştiğini bildirdi. 2025 içinde yoğun denetimler sonucunda, yılın ilk dokuz ayında kayıt dışı işçi çalıştıran iş yerlerine 2,3 milyar lira idari para cezası uygulandığını belirtti.
Emekli aylıkları, sosyal güvenlik kapsamı ve ilaç geri ödemeleri
En düşük emekli aylıklarının 2025 Ocak ayında 14.469 lira, Temmuz ayında ise 16.881 lira seviyesine yükseltildiğini, 2002'den bu yana en düşük emekli aylıklarında bayram ikramiyeleriyle birlikte reel olarak yüzde 70 ile 630 oranında artış sağlandığını söyledi. Sosyal güvenlik kapsamının yüzde 99 seviyesine ulaştığını, Temmuz itibarıyla 5,7 milyon kişinin GSS priminin karşılandığını ve 2025 yılı sonunda toplam ödemenin 128,7 milyar lira olmasının öngörüldüğünü belirtti. Ayrıca 2025 içinde 353 ilacın geri ödeme kapsamına alındığını, bunlardan 50'sinin kanser tedavisinde kullanıldığını ve Tip 1 diyabetli 18 yaş altı çocuklar için sürekli cilt altı glukoz izlem cihazlarının geri ödeme kapsamına alındığını ifade etti.
Bütçe teklifleri
Bakanlığın 2026 toplam bütçe teklifinin 447.903.261.000 lira olduğunu belirten Işıkhan, merkezi teşkilat için 5.772.098.000 lira, SGK'ya 305.035.369.000 lira, İŞKUR'a 137.095.794.000 lira olmak üzere 2026'da toplam 442.131.163.000 lira kaynak aktarılmasının öngörüldüğünü söyledi. Mesleki Yeterlilik Kurumu Başkanlığı gider bütçesinin 280.439.000 lira, gelir bütçesinin 278.439.000 lira ve net finansmanın 2.000.000 lira olarak planlandığını aktardı.
Terörsüz Türkiye hedefi ve ekonomik etkiler
Işıkhan, terörün ülkeye maliyetine değinerek, terörsüz Türkiye hedefine ulaşılırken iş ve yatırım fırsatlarının artacağını ve ülke ekonomisine katkı sağlanacağını söyledi.
Komisyon görüşmeleri, Bakan Işıkhan’ın sunumunun ardından milletvekillerinin konuşmalarıyla devam etti.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI VEDAT IŞIKHAN, "BU SENE ARALIK AYINDA, 2026 YILINDA UYGULANACAK ASGARİ ÜCRETİ BELİRLEMEK İÇİN KOMİSYONUMUZ TOPLANACAKTIR. HERKESİN MUTABIK KALDIĞI BİR TUTARDA UZLAŞILACAĞINI ÜMİT EDİYORUZ" DEDİ.
