Bakan Ersoy Ayasofya'da Restorasyon ve Güçlendirme Çalışmalarını İnceledi
İnceleme ve genel değerlendirme
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile İstanbul Valisi Davut Gül, Ayasofya-i Kebir Camisi'nin restorasyon ve güçlendirme çalışmalarını yerinde inceledi. Ersoy, 24 Temmuz 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan öncülüğünde yeniden ibadete açılan yapı için yürütülen çalışmaları değerlendirdi ve Ayasofya'nın 5. yıl dönümünü geride bıraktığını hatırlattı.
Koruma, onarım ve güçlendirme yaklaşımı
Çalışmaları üç ana başlıkta ele aldıklarını belirten Bakan Ersoy, ilk aşamada mimari elemanlardaki hasarların giderildiğini, ahşap, sıva ve mermer yüzeylerde onarımlar yapıldığını aktardı. Ayasofya'nın yapısal izleme programı kapsamında 1991'den beri sensörlerle hareket ve nem kayıtlarının tutulduğunu, çok katmanlı yer altı kısımlarının etüt ve temizleme çalışmalarının tamamlandığını ifade etti.
Güvenlik ve ziyaretçi yönetimi
Ersoy, ziyaretçi yoğunluğuna bağlı olarak yapıda zarar oluşmasını engellemek amacıyla bariyerler ve uyarı önlemleri alındığını; iç narteks çıkışında hassas yüzeyleri korumak için şeffaf kapamalar uygulandığını söyledi. Ayrıca camideki güvenlik düzenine ilişkin olarak, 300 güvenlik görevlisinin yanında yapay zeka destekli yeni bir güvenlik sistemi kurulduğunu ve kamera sayısının artırılmasıyla olası aksaklıklara hızlı müdahale imkânı sağlandığını vurguladı.
Restorasyon ve güçlendirme çalışmaları
Bakan Ersoy, 2023'te başlayan ikinci etap restorasyon kapsamında minareler ve dış cepheler üzerinde çalışıldığını, özel olarak 2. Beyazıd Minaresi'nin söküm ve güçlendirme işlemlerinin sürdüğünü belirtti. Minare platformu üstüne iskele kurularak sökümün yapıldığını ve onaylı statik projeye göre taş imalatlarının gerçekleştirildiğini aktardı.
Ana kubbe ile ilgili uzman tespitleri sonucunda kubbenin güçlendirilmesi gerektiği ifade edildi. Kubbenin dış yüzeyindeki kurşun kaplamanın yenilenmesi ve kapsamlı güçlendirme uygulamalarının planlandığı, bunun için tüm kurşun kaplamaların sökülüp onarılmasının veya değiştirilmesinin zorunlu hale geldiği kaydedildi.
Kubbede yapılacak çalışmalarda mozaiklerin zarar görmemesi için kubbe üzerine geçici çelik konstrüksiyon ve koruyucu branda sistemi kuruldu. İç mekânda mozaik restorasyonları için 43,5 metre yüksekliğinde ibadetleri aksatmayacak çelik platform sistemi inşa edilecek ve buna ilişkin hazırlıkların son aşamada olduğu belirtildi. Çalışmaların daha güvenli ve hızlı ilerlemesi için kule vinç de kullanılıyor.
Yürütme, bilimsel denetim ve tamamlanan projeler
Vakıflar Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen sürecin, alanında yetkin akademisyenlerden oluşan Bilim Kurulu denetiminde ilerlediği ifade edildi. Bilim heyetinde Prof. Dr. Can Binan, Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, Prof. Dr. Ahmet Güleç, Prof. Dr. Hasan Fırat Diker ve Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten'in yer aldığı belirtildi.
Ayrıca külliyenin bütüncüllüğünü vurgulayacak biçimde 3. Mehmet, 2. Selim, 3. Murat, Şehzadeler Türbeleri ile Sıbyan Mektebi ve muvakkithanenin restorasyonlarının başarıyla tamamlandığı kaydedildi.
Ziyaretçi verileri ve kapanış değerlendirmesi
Ersoy, son beş yıllık süreçte Ayasofya'yı ziyaret edenlerin sayısının yaklaşık 40 milyona yakın olduğunu belirterek, bunun yapının uluslararası ilgi gördüğünün bir göstergesi olduğunu söyledi. Çalışmalar tamamlandığında Ayasofya-i Kebir Camisi'nin yapısal bütünlüğü güçlendirilmiş olarak ziyaretçilerini ağırlamaya devam edeceğinin altını çizdi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile sürece katkı sunan kurum ve akademisyenlere teşekkür etti.
Sonuç
Yürütülen restorasyon ve güçlendirme çalışmaları, Ayasofya'nın hem korunması hem de deprem güvenliğinin sağlanması hedefiyle mühendislik, sanat ve bilimin birleştiği kapsamlı bir koruma programı olarak tanımlandı. Planlanan adımlar arasında minare, kubbe, cephe onarımları ve mozaik konservasyonu yer alıyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya-i Kebir Camisi'nin restorasyon ve güçlendirme çalışmalarını beraberindeki heyetle yerinde inceledi. Bakan Ersoy, incelemenin ardından basın mensuplarına açıklamada bulundu.
