Bakan Bayraktar: Madenciliğe risk ve uluslararası sermaye çekecek düzenlemeler, İstanbul'da maden borsası hedefi
’Sorumlu Madencilik Zirvesi’ ve katılımcılar
4 Aralık Dünya Madenciler Günü dolayısıyla Ankara’da düzenlenen ’Sorumlu Madencilik Zirvesi’ bir otelde gerçekleştirildi. Açılışa Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, dernek üyeleri ve davetliler katıldı. Zirve saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı; gün özelinde hazırlanan video sunumu izlendi.
ETİ MADEN performansı ve lityum çalışmaları
Bakan Bayraktar, ETİ MADEN’in bor üretiminde geçen yıl 2 milyon 500 bin ton satışla 1 milyar 322 milyon dolarlık gelir elde ederek rekor kırdığını belirtti. Yer altı zenginliklerini katma değerli ürünlere dönüştürme hedefiyle bor karbür ve ferrobor üretim tesislerinin kurulduğunu, Eskişehir Kırka pilot tesisinde ise lityum karbonat üretiminde ilk ürünün alındığını aktardı. Kırka’da yıllık 600 ton kapasiteli endüstriyel tesis kurulumu çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü tarafından Eskişehir-Beylikova NTE sahasında yürütülen çalışmalarda 125 bin metrenin üzerinde sondaj yapıldığını ve bunun sonucunda 694 milyon ton ile dünyada tek sahada en büyük ikinci Nadir Toprak Elementi kaynağının tespit edildiğini vurguladı. Pilot tesisin 2023’te devreye alındığını, endüstriyel tesisin temelinin 2026da atılmasının ve iki yıl içinde tesisi hayata geçirme hedeflerinin bulunduğunu belirtti. Saflaştırma oranını %92–93’ten daha yukarılara taşıyacak teknolojiler için uluslararası görüşmelerin sürdüğünü kaydetti.
Kritik madenler ve strateji
Bayraktar, savunma sanayinden yerli otomobile ve enerji teknolojilerine kadar pek çok alanda kritik madenlerin belirleyici olduğunu söyledi. Bu yıl yayımlanan raporla 37 kritik ve stratejik madenin belirlendiğini, bu madenlerin ilk kez hukuki güvenceye alındığını ifade etti. Arz güvenliği, stok yönetimi ve üretim planlamasını içeren bir yol haritası üzerinde çalışıldığını ve ‘Kritik Madenler Strateji Belgesi’nin yakında kamuoyuna açıklanacağını duyurdu.
Düzenlemeler, sermaye ve maden borsası
Bakan Bayraktar, stratejik ve kritik madenlerin yasal güvence altına alındığını, bu madenler için acele kamulaştırma yetkisi uygulanacağını söyledi ve kanunla Cumhurbaşkanına ulusal maden stoklarını belirleme yetkisi verildiğini hatırlattı. Ayrıca, önceki uygulamalarda sistemde görünen ancak potansiyeli olmayan sahaların tasfiyesiyle arama alanının 90 binden 8 bine düştüğünü belirterek, şu bilgileri paylaştı: "Adeta madencilikte ezberleri bozan bu düzenlemeyle maden bulunmayan 82 bin sahayı sistemden çıkardık."
Bayraktar, madencilik kazı alanlarının ülke yüzölçümünün binde 1,8sini oluşturduğunu ve yabancı sermayeli işletmelerin fiilen kazdığı alanın sadece 30 kilometrekare olduğunu belirtti. Muğla’daki termik santrallere yerli kömür sağlanmasına yönelik düzenlemeler ile bölgedeki zeytin ağaçlarının taşınmasının bilimsel esaslarla güvence altına alındığını aktardı.
Yeni düzenlemelerle madenciliğe risk sermayesi ve uluslararası sermaye çekmeyi amaçladıklarını ifade eden Bayraktar, İstanbul Finans Merkezinde maden borsası kurma hedefini paylaştı. Bu bağlamda EPİAŞ’ın konuya ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’na başvurusunu yaptığını, kuruldan hızlı bir karar beklendiğini söyledi.
Uluslararası altın üretim planları
Bakan, Türkiye’nin önemli bir altın ithalatçısı olduğunu, cari açığı düşürmek için iç ve dış üretimin artırılması gerektiğini belirtti. İş sağlığı, güvenlik ve çevre önceliği vurgusuyla yıllık 30–40 ton civarındaki üretimi 100 tonlara çıkarma hedefini paylaştı. Afrika’da Nijer’deki altın sahasında çalışmaların ilk fazının tamamlandığını ve ülke dışında altın üretimine ilk olarak Nijer’de başlanacağının ifade edildiğini aktardı. Ayrıca Özbekistan, Pakistan, Azerbaycan, Fas, Kırgızistan, Libya ve Suriye gibi ülkelerde yürütülen arama ve proje çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Kapanış
Açılış konuşmalarının ardından Mehmet Yılmaz, Bakan Bayraktar’a madencilik sektörünün sembolü olan nostaljik el feneri hediye etti ve program toplu fotoğraf çekimi ile sonlandı.
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI ALPARSLAN BAYRAKTAR, "ŞİMDİ HEDEFİMİZ YENİ DÜZENLEMELERLE MADENCİLİK SEKTÖRÜMÜZE SERMAYE KATKISI YAPACAK, GEREK RİSK SERMAYESİ GEREKSE ULUSLARARASI SERMAYEYİ ÜLKEMİZE ÇEKECEK DÜZENLEMELERİ YAPMAK. İSTANBUL’DA, İSTANBUL FİNANS MERKEZİNDE MADEN BORSAMIZI HAYATA GEÇİRMEK" DEDİ.
