Arap Ülkelerinden Netanyahu'nun 'Büyük İsrail' Vizyonuna Toplu Kınama
Arap ülkeleri, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından dile getirilen "Büyük İsrail" vizyonuna yönelik açıklamaları ortak bir tepkiyle kınadı. Suudi Arabistan, Katar, Filistin ve Yemen yönetimleri yayımladıkları açıklamalarda bu söylemlerin uluslararası hukuk, devletlerin egemenliği ile bölgesel istikrar açısından sakıncalı olduğunu vurguladı.
Suudi Arabistan'ın değerlendirmesi
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, İsrail Başbakanı'nın sözde "Büyük İsrail" vizyonu hakkındaki ifadeler ile İsrailli yetkililerce benimsenen yerleşimci ve yayılmacı fikir ve projeler en güçlü şekilde kınandı. Açıklamada, Filistin halkının kendi topraklarında bağımsız ve egemen bir devlet kurma hakkının yinelendiği ve uluslararası toplumun, "İsrail'in uluslararası meşruiyetin temellerini baltalayan, devletlerin egemenliğini açıkça ihlal eden, bölgesel ve uluslararası güvenlik ve barışı tehdit eden açık ihlalleri" konusunda uyarılması gerektiği belirtildi.
Katar'ın tepkisi
Katar Dışişleri Bakanlığı da Netanyahu'nun sözde "Büyük İsrail" vizyonunu kınadı. Bakanlık açıklamasında bu söylemlerin, İsrail'in krizi ve çatışmaları körükleme, devletlerin egemenliğine ve uluslararası hukuka açıkça tecavüz etme eğiliminin bir uzantısı olduğu ifade edildi. Katar, "İsrail'in asılsız iddialarının ve provokatif açıklamalarının Arap devletlerinin meşru haklarını zedeleyemeyeceğini" belirterek uluslararası topluma birlikte hareket çağrısı yaptı.
Filistin yönetiminin yorumu
Filistin devlet başkanlığı açıklamasında Netanyahu'nun sözleri "uluslararası kararlar ile uluslararası hukukun ihlali, devletlerin egemenliğine ve bölgenin güvenlik ve istikrarına yönelik bir saldırı" şeklinde nitelendirildi. Açıklamada ayrıca bu tür ifadelerin "kabul edilemez" olduğu ve İsrail'in yayılmacı politikalarının bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit ettiği vurgulandı.
Yemen'in kınaması
Yemen Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu'nun sözde "Büyük İsrail" vizyonuyla övünmesine ilişkin açıklamayı şiddetle kınadı. Bakanlığın ifadesinde bunun "uluslararası hukukun açık bir ihlali ve uluslararası toplumun iradesine açık bir meydan okuma" olduğu, politikaların devam etmesi halinde bölgenin daha fazla gerginliğe ve istikrarsızlığa sürüklenebileceği uyarısı yapıldı.
Netanyahu'nun ifadeleri ve bağlam
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, kendisini tarihi ve manevi bir misyon üstlenmiş hissettiğini söyleyerek işgal altındaki Filistin topraklarını da içeren "Büyük İsrail" vizyonuna bağlı olduğunu ifade etti. Bir i24 News muhabirinin sorusuna "Çok" yanıtını verdiği belirtilen açıklama sonrasında, İsrailli aşırı sağcı milletvekili Şaron Gal kısa süre önce Netanyahu'ya bu vizyonu simgeleyen bir muska hediye etmişti.
Metinde geçen "Büyük İsrail" ifadesi, Siyonist Revizyonist hareketin kurucularından ve Likud partisinin fikir babası sayılan Zeev Jabotinsky de dahil olmak üzere bazı Siyonistler tarafından, günümüz İsrail'inin yanı sıra işgal altında tutulan Gazze Şeridi ve Batı Şeria ile Ürdün topraklarını tanımlamak için kullanılmıştır. Bu dil ve söylem, Arap yönetimlerinin açıklamalarında işaret edildiği üzere uluslararası hukuk ve bölgesel istikrar açısından ciddi kaygılar yaratmaktadır.
Değerlendirme
Üst üste gelen resmi kınamalar, bölgesel aktörlerin bu tür açıklamalara karşı ortak bir hassasiyet sergilediğini gösteriyor. Açıklamalarda vurgu yapılan temel unsurlar; uluslararası hukuka uyum, devletlerin egemenliğinin korunması ve bölgesel istikrarın sağlanması şeklinde özetlenebilir. Bu çerçevede, diplomatik kanallar ve uluslararası mekanizmaların konuya ilişkin muhtemel etkileri ve yanıtları takip edilecektir.
