Arakçi: 12 günlük çatışma İran’ın zaaf ve güçlerini ortaya koydu
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Tahran’da Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen 'Saldırı, İşgal ve Savunma Altında Uluslararası Hukuk' konulu konferansta yaptığı konuşmada, 12 günlük savaşın İran için önemli tecrübeler sunduğunu belirtti.
Arakçi, bu süreçte 'zayıf ve güçlü yönlerimizi tanıdık' diyerek, 'Artık daha güçlüyüz' ifadesini kullandı ve İran’ın geçmişe kıyasla çok daha hazırlıklı bir savunma yapısına sahip olduğunu, bunun başlı başına caydırıcı bir güç oluşturduğunu vurguladı.
Diplomasi vurgusu: Talepler dayatılamaz
Konuşmasında diplomasiye öncelik verdiğini belirten Arakçi, 'Son askeri saldırı İran’ın diplomasisine bir saldırı niteliğindeydi. Ancak savaş sonrasında da görüldüğü üzere diplomasi dışında bir seçenek yok.' dedi. Arakçi, diplomasiye ilişkin temel kuralın diyalog olduğunu ve 'taleplerin dayatılamayacağını' ifade etti.
Arakçi ayrıca, 'Biz müzakere masasını hiç terk etmedik, masadan kalkan her zaman karşı taraf oldu' yorumuyla İran’ın müzakereye hazır olduğunu, ancak dayatma amaçlı görüşmeleri kabul etmediklerini belirtti.
Askeri ve bölgesel değerlendirme
Arakçi, söz konusu çatışmayı 'ABD’nin ve Siyonist rejimin saldırılarına karşı yürütülen bir savunma' olarak nitelendirirken, bazı ülkelerin destekleriyle yürütülen bu sürecin 12’nci gününde saldırgan tarafın şartsız ateşkes talep ettiğini, bunun hedeflerine ulaşamadıklarına işaret ettiğini söyledi.
Arakçi, hava sahası ve füze meselelerine değinerek, 'Bazen İran’ın hava sahasının onların kontrolünde olduğu söyleniyor ancak İran’ın füzeleri de o rejimin hava sahasını kontrol ediyordu' ifadelerini kullandı ve benzer senaryo tekrar edilirse sonucun değişmeyeceğini öne sürdü.
ABD ve Batılı ülkelere mesaj
Arakçi, ABD ve Batılı ülkelere yönelik mesajında, 'Bize saygıyla yaklaşılırsa biz de saygıyla cevap veririz. Fakat başka bir dille konuşulursa da aynı dille karşılık veririz' diyerek diplomasi ve saygı dilinin meselelerin çözümünde tek yol olduğunu vurguladı.
Arakçi, hem müzakere tecrübesine hem de savaş deneyimine sahip olduklarını hatırlatarak, İran’ın her iki yola da hazır olduğunu belirtti.
İslami: Ajans gözetimindeki tesislerin hedef alınması bir ilk
Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami de konferansta nükleer tesislere yönelik saldırıya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İslami, saldırının niteliğini tartışmaya açarak, 20 yıllık müzakere süreciyle sonuçlanan nükleer anlaşma ve PMD dosyasının kapanmasının ardından gerçekleşen bu saldırıyı dikkat çekici bulduğunu ifade etti.
İslami, 'Ajans gözetimindeki bir tesis ilk kez hedef alındı' diyerek bunun tarihte bir ilk olduğuna dikkat çekti ve ne Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ne de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından saldırının kınanmadığını belirtti. Bu durumun uluslararası hukuk ve kuralların ihlali olduğunu söyledi.
UAEA ve Batılı ülkeler eleştirisi
İslami, saldırı sırasında UAEA denetçilerinin İran’da bulunduğunu, planlanmış incelemelerin yapıldığını ve saldırı sonrası denetçilerin ülkeden çıkarıldığını aktardı. Batılı ülkelerin Ajans üzerindeki etkisine işaret eden İslami, Ajans’ın tüzüğünün bazen baskı aracı haline getirildiğini savundu.
İslami ayrıca, 'Ajans gözetimindeki tesislere saldırıların yasaklanması talebi vardı ancak ABD buna engel oldu' iddiasını dile getirerek, Ajans’taki bilgilerin kötüye kullanılmasının ve sızdırılmasının ülkenin güvenliği için tehdit oluşturduğunu ileri sürdü.
Ajansın yeni duruma hazırlanması gerektiği vurgusu
İslami, Ajans’ın saldırı sonrası tavrını eleştirerek, denetimler ve gözetim sürerken bu tür saldırıların yaşanmaması gerektiğini söylemesi gerekenin Ajans olduğunu belirtti. Ayrıca nükleer anlaşmanın onuncu yılının sona erdiğine dikkat çekerek Ajans’ın bu çerçevede artık zorunlu rapor hazırlama yükümlülüğünün bulunmadığını ifade etti.
Son olarak İslami, 'Bugünkü savaş şartlarında Ajans’ın da yeni bir modaliteyi kabul etmesi gerekiyor' diyerek mevcut siyasi baskılar ve düzenlemelerin sonuç üretmeyeceğini savundu.
Konferans Tahran’da Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlendi ve Arakçi ile İslami’nin yanı sıra çok sayıda akademisyen ve uluslararası ilişkiler uzmanı katıldı.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ABBAS ARAKÇİ, "SALDIRI, İŞGAL VE SAVUNMA ALTINDA ULUSLARARASI HUKUK" KONULU KONFERANSTA YAPTIĞI KONUŞMADA, 12 GÜNLÜK SAVAŞIN İRAN'A ÖNEMLİ TECRÜBELER KAZANDIRDIĞINI BELİRTEREK, "BU SÜREÇTE ZAYIF VE GÜÇLÜ YÖNLERİMİZİ TANIDIK. ARTIK DAHA GÜÇLÜYÜZ. GEÇMİŞE GÖRE ÇOK DAHA HAZIRLIKLI BİR SAVUNMA YAPISINA SAHİBİZ VE BU DURUM BAŞLI BAŞINA CAYDIRICI BİR GÜÇ OLUŞTURUYOR" DEDİ. (ARŞİV-EPA)
