Antibiyotik Direnci ve Süper Bakteriler: Gereksiz Antibiyotik Kullanımının Riskleri
İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Attila Önmez, gereksiz antibiyotik kullanımının en tehlikeli sonucu olan antibiyotik direnci ve bunun yol açabileceği "süper bakteri" tehdidi hakkında uyarılarda bulundu. Doç. Dr. Önmez, yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımının hem bireysel sağlık üzerinde doğrudan zararları olduğunu hem de toplum sağlığı açısından gelecekte tedavi olanaklarını kısıtlayabileceğini belirtti.
Antibiyotiklerin vücuda etkileri ve olası zararları
Doç. Dr. Attila Önmez, gereksiz antibiyotik kullanımının vücudun doğal mikrobiyotasını bozduğunu ve bunun sonucunda çeşitli sorunların ortaya çıkabileceğini açıkladı. Yararlı bakterilerin azalması bağırsak florasında bozulmaya yol açarak ishal ve mantar enfeksiyonları gibi durumları tetikleyebilir. Ayrıca antibiyotiklerin gereksiz kullanımında kusma, karın ağrısı, iştahsızlık, ishal gibi yan etkiler ile karaciğer ve böbrek hasarı riskinin arttığına dikkat çekti.
Süper bakteriler: Nasıl oluşur ve niçin tehlikelidir?
Doç. Dr. Önmez, bakterilerin hayatta kalmak için sürekli evrimleştiğini ve gereksiz antibiyotiğe maruz kaldıklarında o ilaca karşı savunma geliştirdiklerini belirtti. Bu süreç, bir antibiyotiğin gelecekte o bakteriye karşı etkisiz hale gelmesine neden olur; çoklu ilaca dirençli bakterilere halk arasında "süper bakteri" denildiğini vurguladı. Doç. Dr. Önmez, "Eğer gereksiz antibiyotik kullanımı bu hızla devam ederse, gelecekte basit bir idrar yolu enfeksiyonunu veya zatürreyi tedavi edecek etkili antibiyotik bulamayacağımız bir döneme girebiliriz" uyarısında bulundu.
Antibiyotikler virüslere etki etmez
Mevsimsel hastalıkların artmasıyla birlikte en sık yapılan hatalardan birinin, grip ve nezle gibi viral enfeksiyonlar için antibiyotik kullanmak olduğunu belirten Doç. Dr. Önmez, antibiyotiklerin virüslere etkisi olmadığını vurguladı. Grip, nezle ve Covid-19 gibi viral hastalıkların tedavisinde istirahat, yeterli sıvı alımı ve destek tedavisinin yeterli olduğunu, antibiyotik kullanımının bu vakalarda gereksiz yan etkilere ve direnç gelişimine zemin hazırladığını söyledi.
Viral ve bakteriyel enfeksiyon nasıl ayırt edilir?
Doç. Dr. Önmez'e göre bu ayrımı yapacak kişi hekimdir. Viral enfeksiyonlar genelde yaygın vücut ağrısı, hafif ateş, burun akıntısı ve boğazda yanma gibi daha yaygın belirtilerle seyreder. Bakteriyel enfeksiyonlar ise daha lokalize ve şiddetli olabilir; tek bir bölgede yoğun ağrı, yüksek ve düşmeyen ateş, pürülan (iltihaplı) akıntı veya balgam gibi daha ağır semptomlar gösterebilir.
Tedavi yaklaşımı ve uyarı
Doç. Dr. Attila Önmez, viral enfeksiyonlarda tedavinin antibiyotik değil, semptomatik olması gerektiğini; ateş düşürücüler, ağrı kesiciler, bol sıvı tüketimi ve istirahatın genellikle yeterli olduğunu belirtti. Ayrıca Doç. Dr. Önmez, hekim önerisi olmadan, komşu tavsiyesiyle veya evde kalan antibiyotikleri kullanmanın ciddi sağlık riskleri ve direnç gelişimi açısından büyük bir zarar olduğunu vurguladı.
İAÜ VM MEDİCAL PARK FLORYA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI UZMANI DOÇ. DR. ATTİLA ÖNMEZ
