Yalova'da kivi üretimindeki daralma: Üreticiler İran kivi ithalatı ve zirai donu işaret ediyor
Özet ve saha değerlendirmesi
Yalova Ziraat Odası Başkanı Şaban Beşli, bu sezon üreticilerin hem zirai don nedeniyle verim kaybı yaşadığını hem de İran'dan gelen ithal kivi nedeniyle piyasanın baskı altında olduğunu söyledi. Beşli, TÜİK verileri ile sahadaki gözlemler arasında belirgin farklılıklar bulunduğunu vurguladı.
TÜİK tahmini ile saha verileri arasındaki fark
TÜİK'in bitkisel üretim tahminine göre Türkiye kivi üretimi 92 bin tondan yüzde 16 azalışla 77 bin tona gerilemesi bekleniyor. Ancak Beşli, Yalova'nın Türkiye kivi üretiminin yaklaşık yarısını karşıladığı bilgisini paylaşarak tahminlerin hatalı olabileceğini belirtti. Yerel rakamlara göre Yalova'da bu yılki rekolte yaklaşık 25 bin ton seviyesinde olup, geçen yıla göre yüzde 40'a varan verim kaybı yaşandı.
Fiyat ve kalite baskısı
Beşli, kivinin zirai don destek kapsamında çıkarıldığını hatırlatarak, üreticilerin ilk darbeyi bu uygulamayla aldığını, ikinci darbeyi ise İran'dan gelen ithal kivinin oluşturduğunu söyledi. İthal kivi piyasaya erken sürülüyor; normalde kilogram fiyatlarının 120-130 TL aralığında olması gerekirken şu an fiyatlar 80 TL seviyelerine düştü. Bu durumun hem üreticinin gelirini azalttığını hem de tüketicinin düşük kaliteli ürüne para ödediğini belirtti.
Üreticinin talebi ve uyarısı
Beşli, İran kivisinin kalitesinin düşük olduğunu ancak yoğun şekilde ithal edildiğini ifade etti: "Hem çiftçiye zarar hem de tüketici kalitesiz ürüne para veriyor. İran kivisini sokmayın diyoruz ama sesimizi duyan yok." Ayrıca, Beşli piyasa düzenlemesi önerisini şöyle aktardı: "Biz kivimizi sattıktan sonra ithal etsinler ya da belli bir kota dahilinde izin verilsin." Beşli'ye göre, İran'dan ithal kivi geldikçe ve tam hasat döneminde yapıldıkça yerli üreticilerin kâr etmesi zorlaşıyor.
Sonuç olarak, Yalova'da üreticiler zirai donun neden olduğu somut rekolte kaybı ile piyasa üzerinde baskı oluşturan ithalat arasında sıkışmış durumda; saha verileri ile resmi tahminler arasındaki uyumsuzluk ise sektör için belirsizlik yaratıyor.
YALOVA ZİRAAT ODASI BAŞKANI ŞABAN BEŞLİ, BU YIL HEM ZİRAİ DON NEDENİYLE VERİMİN DÜŞMESİ HEM DE İRAN KİVİSİNİN PİYASAYA GİRMESİYLE ÜRETİCİLERİN ZOR BİR HASAT DÖNEMİ YAŞADIĞINI SÖYLEDİ.
