Vücut dismorfik bozukluğu bir akıl hastalığıdır. Bu hastalığa sahip insanlar, görünüşleri hakkında sürekli endişelenirler. Göze çarpmayan veya var olmayan bir fiziksel özelliğin ciddi bir kusur olduğuna inanabilirler. Buna, ayna kontrolü gibi tekrarlayan eylemler gerçekleştirerek veya görünüşlerini başkalarıyla karşılaştırarak cevap verirler.
Vücut dismorfik bozukluğu şiddeti değişkenlik gösterebilir. Örneğin; bazı insanlar duygularının mantıklı ya da haklı olmadığını bilirken, diğerleri inançlarında neredeyse hayal görür.
Vücut dismorfik bozukluğu, ciddi duygusal sıkıntıya neden olur. Bu sadece kibir değildir ve bir kişinin sadece unutabileceği veya aşabileceği bir şey değildir. Kaygı o kadar aşırı olabilir ki; etkilenen kişi işte, okulda veya sosyal ortamlarda sorun yaşayabilir. Vücudun herhangi bir kısmı hedeflenebilir.
Nüfusun yüzde bir ila ikisinin arasında vücut dismorfik bozukluğu olabileceği ve erkekler ve kadınların eşit derecede etkilenebileceği düşünülmektedir. Vücut dismorfik bozukluğu, genellikle fiziksel görünümle ilgili endişelerin yaygın olduğu gençlik yıllarında başlar. Vücut dismorfik bozukluğu olan insanlar arasında intihar oranları yüksektir. Vücut dismorfik bozukluğuna sahip olduğununuzdan şüpheleniyorsanız, doktorunuza veya bir akıl sağlığı uzmanına görünün.
Vücut Dismorfik Bozukluğu Belirtileri
Belirtiler, vücudun hangi bölümünün (veya bölümlerinin) hedeflendiğine göre değişebilir, ancak vücut dismorfik bozukluğu genel belirtileri şunları içerir:
- Her gün saatlerce, algılanan kusur hakkında düşünmek
- Modellerin ve ünlülerin fiziksel mükemmelliğine uymadıkları konusunda endişelenmek
- Endişeleri hakkında sıkıntı
- Sürekli güvenilen sevdiklerinden görünüşleri hakkında güvence istemek, ancak cevaba inanmamak
- Sürekli yansımalarına bakmak veya yansımalarını yakalamaktan kaçınmak için acı çekmek (örneğin, aynaları atmak veya kapatmak)
- Sürekli diyet ve aşırı egzersiz
- Kusuru gizlemek veya kamufle etmek için büyük acılar çekmek
- Cilt lekelerini saatlerce sıkmak veya toplamak
- Profesyoneller tedavinin gereksiz olduğuna inansa bile dermatolojik tedavi veya kozmetik cerrahi istemek
- Kozmetik cerrahi prosedürlerini tekrarlamak (özellikle her prosedürde aynı vücut parçası iyileştiriliyorsa)
- İntihar düşünceleri dahil olmak üzere depresyon ve anksiyete.
Hissettikleri herhangi bir durumdan kaçınmak, kusurlarına dikkat çekecektir. Aşırı durumlarda, asla evden çıkmama gibi eylemler görülebilir.
Vücut Dismorfik Bozukluğu Teşhisi
Vücut dismorfik bozukluğu teşhisi, aşağıdakiler dahil birçok nedenden dolayı zordur:
- Vücut dismorfik bozukluğu olan kişilerin, psikologlar ve psikiyatristlere göre dermatologlardan ve kozmetik cerrahlardan yardım alma olasılığı daha yüksektir.
- Vücut dismorfik bozukluğu olan insanlar utanır ve akıl sağlığı uzmanlarından yardım istemek istemezler.
Bu tür bir akıl hastalığı pek tanınmaz, bu nedenle bazı sağlık uzmanları vücut dismorfik bozukluğunun var olduğunun farkında bile olmayabilir.
Vücut dismorfik bozukluğu birçok başka duruma benzer ve yanlış teşhis mümkündür.
Vücut Dismorfik BozukluğuTedavisi
Vücut dismorfik bozukluğu tedavisi her zaman kolay değildir, ancak en çok yardımcı görünen tedaviler aşağıdakilerin bir kombinasyonunu içerir:
Bilişsel davranış terapisi: Farklı şekillerde düşünmek ve hissetmek için temeldeki tutumların nasıl değiştirileceğine dair eğitimdir. Bu eğitim, algılanan kusurlarını başkalarına ifşa etme ve görünüm kaygılarıyla ilgili ritüelleri gerçekleştirmeme sıkıntısına tahammül etmeyi öğrenmeyi içerir.
Başa çıkma ve yönetim becerileri: Anksiyete belirtileriyle nasıl başa çıkılacağı konusunda eğitimdir. Örneğin; kişi gevşeme tekniklerini ve hiperventilasyonla nasıl mücadele edileceğini öğrenebilir.
İlaç: Antidepresan ilaçlar, özellikle seçici serotonin geri alım inhibitörleri dahildir. Bu ilaçlar, kompülsif düşünceler, depresyon ve anksiyete dahil olmak üzere birçok vücut dismorfik bozukluğu semptomunu azaltmaya yardımcı olur. İlaçlar genellikle psikoterapi ile birlikte kullanılır.
Vücut dismorfik bozukluğu olan bazı insanlar, gerçek veya algılanan bir fiziksel kusuru düzeltmek için kozmetik cerrahi ararlar. Tıp uzmanları, bu koşullar altında (bazen terapötik olmayan sakatlama veya aşırı vücut modifikasyonu olarak adlandırılır) kozmetik cerrahi uygulama etiği konusunda bölünmüş durumdalar.
Herhangi bir tıbbi veya cerrahi prosedür sağlık riskleri taşır. Ameliyat yoluyla görünümü değiştirmeye yönelik gereksiz girişimler, sonuçlardan memnuniyetsizliğe yol açabilir ve kişinin vücut dismorfik bozukluğunu kötüleştirebilir.
