Vucic: Sırbistan’ın tek rafinerisi yaptırım muafiyeti sağlanmazsa 4 günde kapanacak
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, ABD’nin yaptırım uyguladığı ve ülkenin tek petrol rafinerisini işleten Rus kontrolündeki Sırbistan Petrol Endüstrisi (NIS) şirketine çalışma lisansı verilmezse rafinerinin 4 gün içinde tamamen duracağını açıkladı. Vucic, stokların Aralık ayı sonuna kadar yeteceğini belirtti ancak belirsizliklerin sürdüğünü vurguladı.
Durumun teknik çerçevesi
Vucic, rafinerinin şu anda yalnızca sistemin işlevselliğini korumak amacıyla belirli miktarda ham maddenin dolaştırıldığı "sıcak sirkülasyon" modunda çalıştığını söyledi. Bu modun normalden düşük bir çalışma düzeyi olduğunu belirten Vucic, "ABD hükümetinden çalışma izni alamazsak rafinerinin tamamen durmasına 4 gün kaldı" ifadelerini kullandı.
Vucic, ABD’den olumlu karar gelmesi için Washington tarafının ek gereksinimleri olduğunu ve bunun süreç üzerinde etkisi bulunduğunu dile getirdi. Söz konusu yaptırımların Sırbistan’ın Rusya’ya yaptırım uygulamaktan kaçınma kararlarıyla bağlantılı olduğunu vurguladı.
Bankacılık ve temel hizmetlere olası etkiler
Cumhurbaşkanı, Sırbistan Merkez Bankası ile ülke bankacılık sisteminin NIS ile ilişkisi nedeniyle ikincil yaptırımların hedefi olabileceği uyarısı aldığını aktardı. Bunun sonuçlarının ödeme trafiğinin durması, banka kartlarının çalışmaması, kredi verme işlemlerinin kesintiye uğraması ve halka yönelik hizmetlerde aksama olabileceği yönünde olduğunu belirtti.
Vucic, ABD’lilerle görüşmelerinde, operasyonel yaptırımlar ve çalışma lisansına ilişkin karar öncesi Merkez Bankası ve ticari bankalara yaptırım uygulanmayacağına dair sözlü güvenceler aldığını, ancak bu güvencelerin resmi bir karar açıklanana kadar tehdit unsuru olarak kaldığını söyledi.
Hayatın durma riski ve kritik tarihler
Vucic, yaptırımların sağlık sistemi ve acil yardım hizmetleri de dahil olmak üzere hayatın geniş bir alanını etkileyebileceğini uyardı. Özellikle yakıt tedarikindeki kesintilerin market zincirleri ve elektrik üretimi üzerinde öngörülemez sonuçlar doğurabileceğini belirtti. Vucic, ülkenin hem mazot ile ısınma sistemlerine hem de dizel yakıtına bağımlı olduğunu, gaz ve gazla çalışan elektrik santralleri konusunda belirsizlik sürdüğünü ifade etti.
Vucic, NIS için 36 saat içinde çalışma lisansı onayı beklediklerini, ayrıca ABD’de 27 Kasım Perşembe gününün Şükran Günü nedeniyle Perşembe ve Cuma günü karar gelmesini muhtemel görmediklerini söyledi.
Stok seviyeleri ve muhtemel süre öngörüleri
Rafinerinin ham petrol akışı için izin alamaması halinde NIS’in perakende ağı için mevcut stokların 55 bin ton dizel ve 50 bin ton benzin olduğunu aktaran Vucic, bunun NIS’in tahminine göre Aralık ayı sonuna kadar; Sırbistan yönetiminin tahminine göre ise 27-28 Aralık tarihlerine kadar yeteceğini belirtti.
Çözüm talebi ve yaptırım geçmişi
Vucic, basın toplantısında "Tek çözüm, Amerikalıların NIS’e çalışma lisansı vermeleri" dedi. Ayrıca Sırbistan’ın tek rafinerisini işleten NIS’in 10 Ocak tarihinde ABD yaptırımlarının hedefi olduğunu, yaptırımların devreye girmesinin Sırbistan yönetiminin özel talepleriyle farklı gerekçelerle 9 Ekim tarihine kadar ertelendiğini hatırlattı.
Vucic son olarak, ABD’nin şirketteki Rus payının çıkarılmasını istediğini hatırlatarak, ABD’nin şirketteki pay oranına ilişkin talebin %56.15 olduğunu belirtti ve bu çerçevede Sırbistan vatandaşlarının çıkarları için lisans talep ettiklerini vurguladı.
SIRBİSTAN CUMHURBAŞKANI ALEKSANDAR VUCİC, ABD'NİN YAPTIRIM UYGULADIĞI VE ÜLKENİN TEK PETROL RAFİNERİSİ OLAN RUS KONTROLÜNDEKİ PETROL VE GAZ ŞİRKETİ SIRBİSTAN PETROL ENDÜSTRİSİ'NE (NIS) AİT TEK RAFİNERİNİN, YAPTIRIM MUAFİYETİ SAĞLANMADIĞI TAKDİRDE 4 GÜN İÇİNDE TAMAMEN KAPATILACAĞINI BELİRTTİ VE ARALIK AYI SONUNA KADAR YETECEK REZERV KALDIĞI UYARISINDA BULUNDU.
