Uzmandan uyarı: Günde 6 saatin altında uyku Alzheimer riskini ve beyin iltihabını artırıyor
Medical Park Ankara Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. İsmail Bozkurt, uyku süresinin ve kalitesinin beyin sağlığı üzerindeki belirleyici rolüne dikkat çekti. Dr. Bozkurt, uykunun yalnızca dinlenme değil; vücudun ve beynin yenilenme, bakım ve temizlik süreçlerini yöneten aktif bir dönem olduğunu vurguladı.
Uykunun beyin için önemi ve mekanizmalar
Dr. Bozkurt, derin uykunun glinfatik sistem aracılığıyla amiloid-beta ve tau gibi toksik proteinlerin temizlendiğini; gereksiz sinir bağlantılarının budandığını, hafızanın sağlamlaştığını ve melatonin ile büyüme hormonu dengesinin sağlandığını belirtti. Ayrıca derin uykuda beyin hücrelerinin küçülmesiyle aradaki boşlukların arttığını ve beyin-omurilik sıvısının toksinleri uzaklaştırmak için dolaştığını anlattı.
Dr. Bozkurt, bu sistemin bozulmasının Alzheimer riskini artırdığına dikkat çekti: "Derin uykuda glinfatik sistem devreye girer ve beyin atıkları temizlenir. Bu sistem bozulursa Alzheimer riski belirgin şekilde artar."
Kısa uyku süresinin ve kronik uykusuzluğun riskleri
Uzman, kronik uykusuzluğun nörodejeneratif hastalıklarla doğrudan ilişkili olduğunu ifade ederek, şu uyarılarda bulundu: "Günde 6 saatin altında uyku, amiloid-beta birikimini ve beyin iltihabını artırır. Alzheimer riski 2-3 kat yükselir."
Dr. Bozkurt ayrıca Parkinson hastalığında dopamin hücrelerinin kaybının hızlandığını; derin uyku eksikliğinde beyin ödeminin arttığını, nöroplastisitenin azaldığını ve enfeksiyon riskinin yükseldiğini belirtti. Uykunun REM ve derin evrelerinin yeni sinir bağlantıları ve öğrenme için gerekli olduğunu; uyku olmadığında hem öğrenme hem de iyileşme süreçlerinin durduğunu vurguladı.
Uyku apnesine değinen Dr. Bozkurt, her apne atağında oksijenin azaldığını ve kafa içi basıncın yükseldiğini, bunun sonucunda inme riskinin 3-6 kat arttığını söyledi. Buna karşılık CPAP tedavisinin bu riski yüzde 70-80 oranında azalttığını belirtti.
Hastane pratiği ve tedavi önemine dair notlar
Medical Park Ankara Hastanesi'nde uyku hijyeni ve melatonin düzeninin takip edildiğini aktaran Dr. Bozkurt, uykusuzluğun çoğu zaman tedavi edilebilir bir uyku bozukluğu belirtisi olduğunu ve erken müdahalenin nörodejeneratif riskleri azaltmada önemli olduğunu söyledi.
Özetle: Doç. Dr. İsmail Bozkurt, hem uyku süresi hem de derin uyku kalitesinin korunmasının Alzheimer, Parkinson ve inme riskleri üzerinde belirleyici olduğunu; günde 6 saatin altındaki uykunun amiloid-beta birikimi ve beyin iltihabını artırdığını vurguladı.
MEDİCAL PARK ANKARA HASTANESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANI DOÇ. DR. İSMAİL BOZKURT
