UCM Savcılığı, Duterte hakkındaki iddianameyi kamuoyuyla paylaştı
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcılık Ofisi, eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'ye yönelik hazırlanan iddianamede yer alan, kamuoyuna açıklanabilir kısımları yayımladı. İddianamede yer alan bilgiler, Duterte'nin Davao Belediye Başkanlığı ve devlet başkanlığı dönemleri bağlamında işlenen olaylara ilişkin üç ayrı suçlamayı içeriyor.
İddianamedeki temel suçlamalar ve sayı
Savcılığın iddianamesinde, Duterte'nin 1 Kasım 2011 - 16 Mart 2019 tarihleri arasında dolaylı ya da yardım eden sıfatıyla dahil olduğu 49 farklı olayda en az 76 kişinin ölümünden sorumlu olduğuna işaret ediliyor. Savcılık, şüpheli hakkında öldürme ve öldürmeye teşebbüs suçlarından yargılanma talep ediyor ve Duterte'nin "uyuşturucu satıcıları ve kullanıcıları dahil sözde suçlulara karşı" şiddet eylemlerinin işlenmesi için talimat verdiği ve yetki tanıdığı iddiasını öne sürüyor.
Üç ayrı döneme ilişkin ayrıntılar
İddianame, suçlamaları üç ana döneme ayırıyor: Birinci suçlama, 2013-2016 yılları arasında Davao belediye başkanı olduğu döneme ilişkin olup 19 kişinin öldürülmesini kapsıyor. İkinci suçlama, devlet başkanlığı döneminin erken yıllarına denk gelen 2016-2017 aralığında "yüksek profil hedef" olarak tanımlanan 14 kişinin öldürülmesini içeriyor. Üçüncü suçlama ise, 2016-2018 döneminde "Barangay" adıyla anılan operasyonlar kapsamında 43 kişinin öldürülmesini ve 2 kişinin öldürülmeye teşebbüs edilmesini ele alıyor.
UCM süreci ve Filipinler'in tutumu
UCM, Duterte'nin görevde olduğu 2016-2022 dönemine ilişkin "uyuşturucuyla savaş" operasyonları kapsamında iddia edilen insanlığa karşı suçlar için Eylül 2021'de soruşturma başlatma kararı almıştı. Bununla birlikte, Filipinler aynı iddiaları içeren süreçlere itiraz etmiş ve UCM'nin yargı yetkisine karşı argümanlar öne sürülmesi üzerine soruşturma geçici olarak askıya alınmıştı. Filipinler, UCM'nin ön soruşturmasının ardından 17 Mart 2018'de Roma Statüsü'nden çekildiğini açıklamıştı; UCM ise 18 Temmuz 2023'te soruşturmanın devamına karar verdi.
Tutuklama ve duruşma süreci
Duterte, Mart ayında Filipinler makamları tarafından UCM'nin çıkardığı tutuklama kararı doğrultusunda yakalanmış ve halen Hollanda'daki UCM tesisinde tutuluyor. Filipinler makamları, 80 yaşındaki Duterte'yi UCM'nin tutuklama emri gereği 12 Mart'ta mahkemeye teslim etmişti. Mahkemenin planlanan duruşması, Duterte'nin avukatlarının müvekkilinin yargılanacak durumda olmadığı yönündeki argümanlarının hakimlerce değerlendirilmesi için ertelendi.
İddianamede yer alan tarihi ve sayısal veriler, Savcılık tarafından kamuoyuna açıklanabilir nitelikteki bilgiler doğrultusunda korunmuş olup, süreç hukuki değerlendirmelerle ilerlemeye devam ediyor.
