UAEA raporu: İran, 13 Haziran öncesi yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırdı
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) üye ülkelere paylaştığı ve Associated Press'in (AP) de ulaştığı gizli rapora göre, İran 13 Haziran'da İsrail'in başlattığı saldırılardan önce zenginleştirilmiş uranyum stokunu artırdı. Raporda bu stokların silah üretimine yakın seviyelere yaklaştığına işaret ediliyor.
Raporda öne çıkan veriler
Rapor, 13 Haziran itibarıyla İran'ın yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş 440,9 kilogram uranyum stokuna sahip olduğunu kaydediyor. Bu miktarın, Ajansın mayıs ayındaki son raporuna göre 32,3 kilogram daha fazla olduğuna vurgu yapıldı. Rapordaki sayılar, İran tarafından sağlanan bilgiler ile 17 Mayıs ila 12 Haziran arasındaki UAEA doğrulamaları ve ilgili tesislerin geçmişteki çalışmalarına dayanan tahminlere dayandırıldı.
Denetimler ve anlaşmazlık
Raporda, İsrail ve ABD'nin bombardımanından etkilenen tesislerin denetimlerinin yeniden başlatılması konusunda İran ile UAEA arasında bir anlaşmaya varılamadığı belirtildi. Saldırılar sırasında Ajans müfettişlerinin İran'dan çekilmesinin genel güvenlik durumu göz önüne alındığında gerekli olduğu ifade edildi ve Tahran'ın UAEA ile işbirliğini kesme kararının derin bir üzüntü kaynağı olduğuna dikkat çekildi.
Rafael Mariano Grossi, Ajansın denetimlerinin tam olarak yeniden başlamasını sağlayacak teknik düzenlemelerin gecikmeden tamamlanması gerektiğini vurguladı.
Olası eşik ve teknik değerlendirme
UAEA değerlendirmesine göre, yüzde 60 zenginleştirilmiş 42 kilogram uranyumun en az yüzde 90 saflıkta zenginleştirilmesi teorik olarak 1 nükleer bomba üretebilme imkanına işaret ediyor. Rapordaki bu hesaplama, stokların niteliğine ilişkin ajansın teknik değerlendirmesini yansıtıyor.
İsrail saldırıları
İsrail, nükleer silah üretmekle suçladığı İran'ın pek çok kentindeki nükleer tesislere Haziran ayında saldırılar düzenlemişti. UAEA raporu bu saldırıların denetim süreçleri üzerinde doğrudan etkisi olduğunu ortaya koyuyor.
