Türkmen Karahöyük kazısında yeni buluntular arkeoloji literatürüne kazandırılıyor
Konya'nın Çumra ilçesindeki Türkmen Karahöyük'te süren kazı çalışmalarında, oyuncaklar, mühürler, zar, kalem ve banyo küveti başta olmak üzere çok sayıda buluntu gün yüzüne çıkarıldı. Kazıda elde edilen veriler, bölgenin ekonomik ve kültürel tarihe dair önemli çıkarımlar sunuyor.
Kazı ekibi, süre ve destek
Höyükteki kazıya, altı yıl süren yüzey araştırmalarının ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile geçen yıl başlandı. Çalışmalar, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Michele Rüzgar Massa ve Chicago Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. James Osborne'un eş başkanlığında; Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Erpehlivan koordinatörlüğünde yürütülüyor.
Kazı, Bilkent, Chicago, Oxford, New York ve Pavia Üniversiteleri ile Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ve Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından destekleniyor. Çalışmalarda 10 ülkeden 120 bilim insanı ve uzman görev alıyor.
Keşfedilen eserler ve tarihlendirme
Ekip tarafından bildirilen başlıca buluntular arasında 4 bin yıllık mühür, 2 bin yıllık hayvan kemiğinden yapılmış bir kalem, 2 bin yıllık kilden zar, oyuncaklar, ok uçları, parfüm şişeleri, aşık kemikleri ve bir banyo küveti yer alıyor. Ayrıca yaklaşık 3 bin 700 yıllık at figürlü oyuncakların bulunduğu bildirildi.
Chicago Üniversitesi'nden Doç. Dr. James Osborne, höyükte fresk ve alçı süslemelerle bezenmiş büyük bir odaya sahip zengin bir evin bulunduğunu belirtti.
Bölgenin tarihsel ve coğrafi önemi
Doç. Dr. Michele Rüzgar Massa, Türkmen Karahöyük'ün geçmişte verimli bir akarsu deltasına, geniş otlaklara ve göle sahip olduğunu; burada tarım, hayvancılık ve balıkçılığın yapıldığını söyledi. Massa, höyüğün milattan önce 3000 ile 50 yılları arasında yerleşim gördüğünü, Roma dönemi öncesine tarihlenen en büyük antik kentlerden biri olduğunu ve bölgesel bir idari ile ticari merkez olarak işlev gördüğünü vurguladı.
Massa, höyük için 3300 yıl önce Hititlerin bir süre başkentliğini yapmış olabileceğini; günümüzde yeri bilinmeyen Hitit başkenti için önemli bir aday olduğunu ifade etti.
Ticaret bağlantıları ve sıra dışı buluntular
Doç. Dr. James Osborne, kazı verilerinin höyüğün önemli bir ticaret merkezi olduğuna işaret ettiğini ve uzmanların bazı buluntuların dış kaynaklı olduğunu düşündüğünü aktardı. Rapora göre Mısır ve Kıbrıs'tan parfüm, Kafkasya'dan yeşim ve akik, Baltık'tan kehribar ithal edilmiş olabilir.
Osborne, günümüzden yaklaşık 3 bin 700 yıl önce Mısır'dan getirilmiş bir maymuna ait kalıntı bulunmasının özellikle şaşırtıcı bir keşif olduğunu belirtti. Hitit metinlerinde maymunların müzik eşliğinde dans etmeleri için eğitildikleri ve Mısır ile Doğu Akdeniz hükümdarları tarafından diplomatik hediye olarak verildiklerine dair kayıtlar bulunduğu hatırlatıldı.
Dokümantasyon ve literatüre katkı
Kazı ekibi, eski çağlara ait bitki, hayvan ve insan kalıntıları ile çanak-çömlek, küçük buluntular, mimari belgeler ve toplum arkeolojisine dair verileri literatüre kazandırmayı hedefliyor. Bulguların ayrıntılı analizleri devam ediyor ve uzman raporlarıyla bilim dünyasına sunulacak.
Konya'nın Çumra ilçesinde kazısına geçen yıl başlanılan Türkmen Karahöyük'te oyuncaklar, mühürler, zar, kalem ve banyo küveti başta olmak üzere çok sayıda buluntu keşfedildi.
