Türkiye-Endonezya ilişkilerindeki canlanma ihracatı hızlandırdı
Türkiye ile Endonezya arasındaki son dönemde yoğunlaşan diplomatik temaslar ve stratejik işbirlikleri, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin güçlenmesine yansıdı. TİM verilerine göre Türkiye’nin Endonezya’ya ihracatı ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %56,5 artarak 317,4 milyon dolar seviyesine ulaştı.
İhracat rakamları ve öne çıkan sektörler
Bu dönemde Endonezya’ya en fazla ihracat yapan sektörler arasında madencilik ürünleri birinci sırada yer aldı; yılın 8 ayında madencilik ürünleri ihracatı 56,2 milyon dolar olarak kaydedildi. Bunu 33,7 milyon dolar ile hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri; 22,6 milyon dolar ile tütün takip etti.
Diğer önemli sektörler arasında kimyevi maddeler ve mamulleri (22,2 milyon dolar) ile makine ve aksamları (19,3 milyon dolar) yer aldı. Değer bazında en fazla artış ise 27,2 milyon dolarla madencilik ürünlerinde12,9 milyon dolar ile tütün, 8,4 milyon dolar ile çelik ve 2 milyon dolar ile iklimlendirme sanayii izledi.
Coğrafi dağılıma bakıldığında ise yılın 8 ayında Endonezya’ya yapılan ihracatta iller bazında en fazla payı Ankara (140,7 milyon dolar) aldı; İstanbul 99,4 milyon dolar, İzmir 23,7 milyon dolar, Adana 9,6 milyon dolar ve Antalya 7,2 milyon dolar ile sıralandı.
Diplomasi ve stratejik işbirliklerinin etkisi
İki ülke arasındaki diplomatik yakınlaşma, ekonomik ilişkilerin görünürlüğünü artırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, nisan ayında Türkiye'yi ziyaret eden Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’yu Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmi törenle karşıladı. Ortak basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Endonezya'nın Filistin meselesine ilişkin tutumunu takdirle karşıladıklarını belirterek, “Önümüzdeki dönemde Gazze'nin yeniden inşasında ve Filistin davasının savunulmasında Endonezya ile çalışmaya devam edeceğiz.” demişti. Endonezya Cumhurbaşkanı Subianto da iki ülkenin benzer tarihe ve vizyona sahip olduğunu vurgulayarak, "Her iki ülke olarak İslam dünyasında pozitif bir güç olmak istiyoruz. Bu anlamda bu sorumluluğu da üstlenmemiz gerek." değerlendirmesinde bulunmuştu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da Endonezya ile askeri ve savunma sanayisi işbirliğinde son yıllarda önemli mesafe alındığını ifade etti.
DEİK değerlendirmesi ve gelecek hedefleri
DEİK Türkiye-Endonezya İş Konseyi Başkanı Doğan Karadeniz, iki ülke ilişkilerinin bu yıl 75’inci yılını kutladığını belirterek, üst düzey diplomatik temaslardaki artışın memnuniyet verdiğini söyledi. Karadeniz, savunma sanayisi ve enerji gibi stratejik alanlarda geliştirilen ortak projelerin, ticaret hacmindeki büyüme potansiyeli ve karşılıklı yatırım girişimlerinin daha kalıcı ve çok boyutlu bir işbirliği altyapısına zemin hazırladığını vurguladı: “Her iki ülkenin sahip olduğu tamamlayıcı ekonomik yapılar ve tarihsel dostluk zemini yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendirecek uzun vadeli ortaklıklar için güçlü bir temel oluşturuyor.”
Karadeniz, iki ülke arasında imzalanan ve 48 adet KAAN savaş uçağı alımını öngören mutabakat zaptının işbirliğinin stratejik boyutunu pekiştiren önemli adımlardan biri olacağını belirtti. Ayrıca, Cumhurbaşkanları Erdoğan ve Prabowo’nun Cakarta görüşmelerinde belirlenen 10 milyar dolar ticaret hacmi hedefi ve 2026'ya kadar hedeflenen Sınırlı Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA) sürecinin ticaretin çeşitlendirilmesi ve artışına katkı sağlaması beklendiği kaydedildi.
DEİK olarak Endonezya ile savunma sanayisi, enerji, inşaat, altyapı, gıda ve sağlık başta olmak üzere 4-5 öncelikli sektörde karşılıklı yatırım ve ihracat artışı hedeflendiği; tarım teknolojileri, gıda işleme, sağlık turizmi, lojistik ve dijital çözümlerin Türk firmalarına rekabet avantajı sunabileceği ifade edildi. Karadeniz, iş dünyasına Endonezya’nın önümüzdeki 10-20 yıllık dönüşümünü dikkate alarak uzun vadeli ve yapısal yatırımlara yönelmeleri tavsiyesinde bulundu.
TİM verilerinin sektör bazlı görünümü
TİM verilerine göre, Ocak-Ağustos 2025 döneminde Endonezya'ya en fazla ihracat gerçekleştiren sektörler (bin dolar) arasında madencilik ürünleri, hububat-bakliyat-yağlı tohumlar, tütün, kimyevi maddeler ve makine aksamları yer aldı. Veriler, bazı sektörlerde çift haneli artışlar kaydedildiğini gösteriyor.
Haberin verileri TİM raporundan aktarılmıştır; özel isimler, tarih ve sayısal veriler metinde korunmuştur.
